Το Υπερταμείο παρουσίασε τα βασικά ζητήματα που απασχολούν τον δημόσιο διάλογο σχετικά με τα ΕΛΤΑ, επισημαίνοντας τόσο τις προτεραιότητες για τον οργανισμό όσο και παραδείγματα από την εξέλιξη ταχυδρομικών υπηρεσιών σε άλλες χώρες.
Στο επίκεντρο της ανακοίνωσης βρίσκεται η ανάγκη ενημέρωσης των πολιτών για τις κινήσεις των ΕΛΤΑ και η ενίσχυση του διαλόγου με τις τοπικές κοινωνίες. Όπως σημειώνεται, έχει ξεκινήσει η οργάνωση δράσεων ενημέρωσης και διαβούλευσης, με στόχο να διασφαλιστεί ότι κανένας πολίτης ή περιοχή δεν θα μείνει χωρίς πλήρη ταχυδρομική κάλυψη.
Ο μετασχηματισμός των ΕΛΤΑ κρίνεται αναγκαίος, καθώς η ταχυδρομική αγορά διεθνώς έχει απελευθερωθεί πλήρως και η αλληλογραφία έχει μειωθεί έως και 90% σε πολλές χώρες λόγω της ψηφιακής επικοινωνίας. Παράλληλα, ο ανταγωνισμός στις ταχυμεταφορές έχει ενταθεί, ενώ οι απαιτήσεις των πολιτών για ταχύτητα και ευελιξία αυξάνονται συνεχώς. Η φυσική παράδοση αντικαθιστά τα σταθερά σημεία εξυπηρέτησης, με αποτέλεσμα τα ΕΛΤΑ να επενδύουν σε ψηφιακές υποδομές και νέες υπηρεσίες.
Σύμφωνα με το Υπερταμείο, τα ΕΛΤΑ έχουν προχωρήσει σε σημαντικές αλλαγές, όπως η συνένωση με την ΕΛΤΑ Courier, η ανάπτυξη εφαρμογών όπως το ELTA FastPost, η τοποθέτηση έξυπνων θυρίδων και η αναβάθμιση του στόλου με φιλικά προς το περιβάλλον οχήματα. Επίσης, έχει διευρυνθεί η συνεργασία με τράπεζες και επεκτάθηκε το ωράριο εξυπηρέτησης σε 11 πόλεις.
Η οικονομική κατάσταση των ΕΛΤΑ έχει παρουσιάσει βελτίωση από το 2023, μετά από σειρά παρεμβάσεων, όπως το πρόγραμμα εθελούσιας εξόδου, η εξόφληση παλαιών οφειλών και η επένδυση σε νέα τεχνολογία. Το Υπερταμείο, ως μοναδικός μέτοχος, παρακολουθεί στενά την πρόοδο και εγκρίνει τα επιχειρησιακά σχέδια και τους προϋπολογισμούς των θυγατρικών του, σύμφωνα με το νομοθετικό πλαίσιο.
Δεν προβλέπεται κρατική ενίσχυση για τα ΕΛΤΑ, καθώς κάτι τέτοιο θα ήταν αντίθετο με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Τα ΕΛΤΑ λειτουργούν ως ιδιωτική εταιρεία, ενώ ο μετασχηματισμός τους δεν οδηγεί σε ενίσχυση του ανταγωνισμού, αλλά ενδυναμώνει το δίκτυο και τη θέση τους στην αγορά.
Για τα 158 καταστήματα που απομένουν, εξετάζονται εναλλακτικές λύσεις σε συνεργασία με τοπικούς φορείς και επιχειρήσεις, ώστε να διασφαλιστεί η συνέχιση των υπηρεσιών. Παράλληλα, υλοποιείται πανελλαδικό πρόγραμμα ενημέρωσης των πολιτών για τις κατ' οίκον υπηρεσίες των ΕΛΤΑ.
Το όραμα του Υπερταμείου για τα ΕΛΤΑ έως το 2027 είναι ο οργανισμός να λειτουργεί ως σύγχρονος, ψηφιακός και περιβαλλοντικά φιλικός πάροχος ταχυδρομικών και ταχυμεταφορικών υπηρεσιών, με έμφαση στη βιωσιμότητα και την κοινωνική χρησιμότητα. Μέσω του προγράμματος «ΕΛΤΑ κατ' οίκον», οι ταχυδρόμοι παρέχουν πλέον ολοκληρωμένες υπηρεσίες απευθείας στους πολίτες, ενώ ο στόλος έχει ανανεωθεί σημαντικά για μεγαλύτερη ταχύτητα και αξιοπιστία. Αυτή τη στιγμή, το 92% των συντάξεων καταβάλλεται κατ' οίκον κάθε μήνα.
Τα ΕΛΤΑ διαθέτουν το μεγαλύτερο δίκτυο στη χώρα με 843 σημεία εξυπηρέτησης και 1.663 ταχυδρόμους, διασφαλίζοντας την κάλυψη ακόμη και των πιο απομακρυσμένων περιοχών.
Διεθνείς τάσεις και παραδείγματα μετασχηματισμού
Το Υπερταμείο επισημαίνει ότι ο ταχυδρομικός κλάδος στην Ευρώπη έχει μετασχηματιστεί ριζικά την τελευταία δεκαπενταετία, λόγω της απελευθέρωσης της αγοράς και της ψηφιακής τεχνολογίας. Η πτώση της παραδοσιακής αλληλογραφίας και η άνοδος του ηλεκτρονικού εμπορίου οδήγησαν τους οργανισμούς να επαναπροσδιορίσουν τις υπηρεσίες και τη λειτουργία τους.
Στη Βρετανία, η Royal Mail μείωσε τα ιδιόκτητα καταστήματα και ανέθεσε τη διαχείριση των περισσότερων σε συνεργάτες, εξοικονομώντας σημαντικούς πόρους. Αντίστοιχα, στην Ουγγαρία και την Ελβετία, εκατοντάδες καταστήματα ανέστειλαν τη λειτουργία τους ή μετατράπηκαν σε συνεργατικά σημεία εξυπηρέτησης. Στην Ολλανδία, η PostNL στρέφεται σε δίκτυο συνεργατών λιανικής και αυτόματες θυρίδες.
Τα πλάνα μετασχηματισμού εστιάζουν σε επενδύσεις σε ανθρώπινο δυναμικό, τεχνολογία, υβριδικά δίκτυα και βιωσιμότητα. Ο εξορθολογισμός λειτουργίας δεν σημαίνει συρρίκνωση, αλλά μετάβαση σε μοντέλα που ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες των πολιτών, ακολουθώντας επιτυχημένα παραδείγματα ευρωπαϊκών χωρών.