Το «πράσινο φως» για την πρόωρη αποπληρωμή διακρατικών δανείων ύψους 5,9 δισ. ευρώ, που είχαν χορηγηθεί στο πλαίσιο του πρώτου Μνημονίου, έδωσε ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM). Η αποπληρωμή θα πραγματοποιηθεί με χρήση κεφαλαίων από το λεγόμενο «σκληρό μαξιλάρι» των ρευστών διαθεσίμων που διαθέτει η χώρα.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Οργανισμού Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους, τα ταμειακά διαθέσιμα του Δημοσίου στο τέλος Σεπτεμβρίου ανήλθαν σε 45,7 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 10,7 δισ. ευρώ αφορούν τον λογαριασμό αποθεματικού (cash buffer).
Με απόφαση του ESM, μετά από σχετικό αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης, επιτρέπεται η πρόωρη αποπληρωμή δανείων στο πλαίσιο του GLF που λήγουν μεταξύ 2033 και 2041, συνολικού ύψους 5,29 δισ. ευρώ.
Το GLF αποτέλεσε μέρος του πρώτου προγράμματος χρηματοδοτικής στήριξης της Ελλάδας, το οποίο συμφωνήθηκε τον Μάιο του 2010 και περιλάμβανε διμερή δάνεια από 14 χώρες της ευρωζώνης, συνολικού ύψους 52,9 δισ. ευρώ. Από αυτά, 31,6 δισ. ευρώ παραμένουν ανεξόφλητα. Τον Νοέμβριο του προηγούμενου έτους, ο ESM και ο EFSF είχαν εγκρίνει την πρόωρη εξόφληση 7,9 δισ. ευρώ δανείων GLF.
Η Ελλάδα ολοκλήρωσε την αποπληρωμή των δανείων προς το ΔΝΤ δύο χρόνια νωρίτερα, το 2022, ενώ η τελευταία πρόωρη αποπληρωμή δανείων GLF πραγματοποιήθηκε το 2024.
Το «σκληρό μαξιλάρι» (cash buffer) δημιουργήθηκε με δανειακά κεφάλαια από το τρίτο Μνημόνιο, κατ' απαίτηση των επίσημων δανειστών της χώρας, ώστε να διασφαλιστεί επάρκεια ρευστότητας μετά την έξοδο από τα Μνημόνια το 2019. Στην πράξη, το Δημόσιο δεν χρειάστηκε να κάνει χρήση του αποθέματος, καθώς κάλυπτε τις δανειακές του ανάγκες μέσω εκδόσεων ομολόγων, ακόμη και χωρίς επενδυτική βαθμίδα έως τον Σεπτέμβριο του 2023.
Τα διοικητικά συμβούλια του ESM και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) αποφάσισαν να άρουν την υποχρεωτική αναλογική αποπληρωμή των δανείων τους, σε σχέση με την πρόωρη αποπληρωμή προς τους πιστωτές του GLF. Επιπλέον, εγκρίθηκε η χρήση κεφαλαίων από ειδικό λογαριασμό ρευστότητας, που συστάθηκε στο τέλος του προγράμματος προσαρμογής, για την πραγματοποίηση της προπληρωμής.
Σύμφωνα με τις δανειακές συμφωνίες της Ελλάδας με τον ESM και τον EFSF, σε περίπτωση πρόωρης αποπληρωμής σε ορισμένους επίσημους πιστωτές, όπως οι δανειστές του GLF, απαιτείται αναλογική πρόωρη αποπληρωμή της χρηματοδοτικής συνδρομής από τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς. Με τις απαλλαγές που χορηγήθηκαν, η Ελλάδα δεν υποχρεούται να προβεί σε αντίστοιχη αποπληρωμή προς τα δύο ιδρύματα.
Όπως δήλωσε ο Pierre Gramegna, Διευθύνων Σύμβουλος του ESM και του EFSF, «Η Ελλάδα συνεχίζει να σημειώνει αξιοσημείωτη πρόοδο στην ενίσχυση της οικονομίας της. Αυτή η πρόσθετη πρόωρη αποπληρωμή του δανείου GLF στέλνει ένα ακόμη θετικό μήνυμα στις χρηματοπιστωτικές αγορές, βελτιώνει τη διάρθρωση του χρέους της Ελλάδας και αντανακλά τη βελτίωση της δημοσιονομικής θέσης της χώρας. Ο ΕΜΣ και ο ΕΤΧΣ παραμένουν προσηλωμένοι στη στήριξη των ελληνικών αρχών στις προσπάθειές τους να προωθήσουν τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα του χρέους».