Ποιες είναι οι δύο «παλαιότερες» μετοχές του Χρηματιστηρίου Αθηνών

Με χρηματιστηριακή διαδρομή άνω των 100 ετών, οι μετοχές της Εθνικής Τράπεζας και της τσιμεντοβιομηχανίας Τιτάν είναι οι δύο παλαιότερες εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αθηνών εταιρείες.

Η μία, η Εθνική Τράπεζα με κρίσιμο ρόλο και μέγεθος τότε για το νεοσύστατο ελληνικό κράτος, θα γινόταν η πρώτη και αρχαιότερη εισηγμένη μετοχή στην ιστορία του Χ.Α. εισάγοντας τις μετοχές της στη χρηματιστηριακή αγορά το 1880. 

Η άλλη, η ΤΙΤΑΝ, ακολούθησε λίγες δεκαετίες αργότερα, το 1912, αποτελώντας τη δεύτερη παλαιότερη μετοχή του θεσμού, συνδέοντας το όνομά της με τη βιομηχανική ανάπτυξη και την εξωστρέφεια της χώρας.

Και οι δύο μπόρεσαν να σταθούν όρθιες μετά απο ακραίες κρίσεις όπως η Μικρασιατική Καταστροφή, η Μεγάλη Ύφεση ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, περιόδους μεγάλης πολιτικής αστάθειας και μεγάλες οικονομικής κρίσης και μκατάφεραν να μετεξελιχθούν σε σέγχρονους οργανισμούς διατηρώντας πρωταγωνιστικό ρόλο στον τομέα τους.

Διαπραγμάτευση μετοχών στο Χρηματιστήριο Αθηνών το 1979. Credits: ΕΧΑΕ - Athexgroup.gr

Από την έναρξη λειτουργίας του Χρηματιστηρίου και τις πρώτες δεκαετίες της Ελλάδας ως ανεξάρτητου κράτους, έως τη βιομηχανική πρόοδο, τις οικονομικές κρίσεις, την τεχνολογική μετάβαση και τη σημερινή εποχή της παγκοσμιοποίησης και της βιώσιμης ανάπτυξης, οι δύο εταιρείες έχουν βρεθεί στο επίκεντρο σημαντικών μετασχηματισμών. 

Εθνική Τράπεζα

Η ιστορία της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος αποτελεί καθρέφτη της πορείας του ελληνικού κράτους, της οικονομίας και της κοινωνίας από τον 19ο αιώνα έως σήμερα. Η Τράπεζα ιδρύθηκε στις 30 Μαρτίου 1841, ως ανώνυμη εταιρεία με έδρα την Αθήνα, σε μια περίοδο όπου η νεοσύστατη χώρα χρειαζόταν θεσμούς που θα έθεταν τα θεμέλια της χρηματοοικονομικής της οργάνωσης.

Ο πρώτος Διοικητής της Εθνικής Τράπεζας, Γεώργιος Σταύρου. Credits: Εθνική Τράπεζα

Πρώτος Διοικητής της υπήρξε ο οραματιστής Γεώργιος Σταύρος, ο οποίος εδραίωσε τον τραπεζικό θεσμό στην Ελλάδα, εισήγαγε την κυκλοφορία τραπεζογραμματίων και ανέπτυξε ένα εκτεταμένο δίκτυο 15 υποκαταστημάτων, συμβάλλοντας καθοριστικά στην εμπορική δραστηριότητα και την οικονομική σταθερότητα.

Στις 12 Μαΐου 1880 η Εθνική Τράπεζα κατέγραψε έναν ιστορικό σταθμό: η μετοχή της εισήχθη στο Χρηματιστήριο Αθηνών την ίδια ημέρα που το Χρηματιστήριο ξεκίνησε επίσημα τη λειτουργία του. 

Έκτοτε, η μετοχή της Εθνικής Τράπεζας αποτελεί την πιο παλιά εισηγμένη μετοχή στο Χ.Α., σύμβολο συνέχειας, αξιοπιστίας και σταθερότητας για την ελληνική αγορά και την επιχειρηματική κοινότητα. Η διαχρονική αυτή παρουσία αποτυπώνει όχι μόνο τη σημασία της Τράπεζας για το χρηματοπιστωτικό σύστημα αλλά και τον θεσμικό της ρόλο στην εξέλιξη της χώρας.

Ήδη από τα μέσα του 19ου αιώνα, η Εθνική Τράπεζα είχε ενεργή συμβολή στην κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη. Στήριξε οικονομικά την κατασκευή του Εθνικού Θεάτρου (1860), ενώ συμμετείχε σε μεγάλα έργα υποδομής, όπως η διάνοιξη της Διώρυγας της Κορίνθου, χρηματοδοτώντας την εταιρεία του Ισθμού (1881) και αργότερα ιδρύοντας τη «Νέαν Ανώνυμον Εταιρεία της Διώρυγος της Κορίνθου» (1907). 

Παράλληλα, σε κρίσιμες περιόδους, όπως η σταφιδική κρίση του 1893 ή οι σεισμοί στη Ζάκυνθο και στη Λακρίδα, η Τράπεζα παρείχε οικονομική ενίσχυση, αποδεικνύοντας έμπρακτα τον κοινωνικό της ρόλο. Το 1896 συνεισέφερε στη διοργάνωση των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων.

Η ανακαίνηση του κεντρικού καταστήματος το 1901, το οποίο αποκτά τη μορφή που έχει και σήμερα. Credits: Εθνική Τράπεζα

Στις αρχές του 20ού αιώνα το δίκτυό της κυριαρχούσε στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, με 45 από τα 59 καταστήματα της χώρας. Μετά τη μεγάλη πυρκαγιά του 1917, η Τράπεζα συνέδραμε στην ανοικοδόμηση της Θεσσαλονίκης, ενώ το 1922 υποστήριξε την αποκατάσταση των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής. 

Το 1926 πραγματοποίησε το πρώτο βήμα διεθνούς επέκτασης με την ίδρυση πρακτορείου στη Νέα Υόρκη, ενώ το 1928 ενίσχυσε την ίδρυση της Τραπέζης της Ελλάδος, παραχωρώντας το εκδοτικό της προνόμιο.

Κατά τον 20ό αιώνα η Εθνική Τράπεζα συνέχισε να καινοτομεί και να στηρίζει την κοινωνία. Από την ίδρυση του ιστορικού αρχείου της (1962) και την ίδρυση του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης (1966), έως την εισαγωγή της πρώτης πιστωτικής κάρτας και του real-time συστήματος συναλλαγών το 1971 και την εγκατάσταση των πρώτων ΑΤΜ στη χώρα (1980), η Τράπεζα πρωτοπορούσε διαρκώς. 

Το 1999 η μετοχή της άρχισε να διαπραγματεύεται στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, ενισχύοντας το διεθνές της αποτύπωμα, ενώ το 2000 επεκτάθηκε δυναμικά στη ΝΑ Ευρώπη με σειρά εξαγορών.

Τη δυναμική αυτή πορεία ανέκοψε η μεγάλη οικονομική κρίση που ξέσπασε στην Ελλάδα μετά το 2009 και η οποία έφερε τη χώρα αντιμέτωπη με το φάσμα της έξωσης από την ευρωζώνη, οδηγώντας το τραπεζικό σύστημα με μια καταστροφή ιστορικών διαστάσεων.

Οι τράπεζες υποχρεώθηκαν να πουλήσουν τις περισσότερες θυγατρικές τους τράπεζες στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης, μαζί τους και η Εθνική Τράπεζα, όπως επίσης και θυγατρικές τους σε τομείς πέραν των καθαρών τραπεζικών εργασιών, όπως οι ασφαλίσεις.

Οι τράπεζες είδαν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια να εκτοξεύονται σε υπερβολικά υψηλά επίεδα (ξεπέρασαν το 50% των συνολικών χορηγήσεων).

Τα «κόκκινα» δάνεια σε συνδυασμό με το PSI (το κούρεμα των ομολόγων), την παρατεταμένη αστάθεια και την βαθεία ύφεση οδήγησαν σε τρεις ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών με τους μετόχους τους πρακτικά να χάνουν τις περιουσίες τους.

Και στην κρίση αυτή η Εθνική Τράπεζα έμεινε όρθια και αποτέλεσε τη μια από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες που αναδείχθηκαν στους πυλώνες της νέας αρχιτεκτονικής του τραπεζικού συστήματος μετά την κρίση. 

Η νέα διοίκηση Π. Μυλωνά έδωσε μεγάλο βάρος στον ψηφιακό και τεχνολογικό εκσυγχρονισμό της τράπεζας υλοποιώντας μια από τις μεγαλύτερες σχετικές επενδύσεις προσδίδοντας μεγάλη συγκριτικό πλεονέκτημα στην τράπεζα. 

ΤΙΤΑΝ

Η ιστορία της ΤΙΤΑΝ ξεκινά το 1902, όταν τρεις νέοι επιχειρηματίες ίδρυσαν στην Ελευσίνα την πρώτη ελληνική μονάδα παραγωγής τσιμέντου, θέτοντας από την πρώτη ημέρα ως θεμελιώδη αξία τον σεβασμό στον άνθρωπο, την κοινωνία και το περιβάλλον. 

Με τη μετατροπή της σε Ανώνυμη Εταιρία, η «Ανώνυμος Εταιρία Τσιμέντων Ο ΤΙΤΑΝ» άνοιξε τον δρόμο για μια διαδρομή ηγετικής παρουσίας στη βιομηχανία δομικών υλικών.

 

Σημαντικός σταθμός στην εξέλιξη της εταιρίας ήταν το 1912, όταν η μετοχή της εισήχθη στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Έκτοτε, ο ΤΙΤΑΝ αποτελεί μία από τις ιστορικότερες παρουσίες του θεσμού, καθώς η μετοχή του είναι η δεύτερη πιο παλιά εισηγμένη στο Χ.Α., συνδέοντας την ανάπτυξη του Ομίλου με την ίδια την πορεία της ελληνικής κεφαλαιαγοράς. 

Η συνεχής αυτή παρουσία στο ταμπλό, επί περισσότερες από δέκα δεκαετίες, αντανακλά τη σταθερότητα, την αξιοπιστία και τον διαρκή μετασχηματισμό του Ομίλου.

Μετά την εισαγωγή στο Χρηματιστήριο, ο ΤΙΤΑΝ ενίσχυσε τη θέση του στην Ελλάδα και επεκτάθηκε σταδιακά στο εξωτερικό. Από τις πρώτες εξαγωγές του 1933 έως την εκ νέου ενδυνάμωση των διεθνών δραστηριοτήτων μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η εταιρία ακολούθησε μια πορεία συνεχούς ανάπτυξης. 

 

Στις δεκαετίες που ακολούθησαν, αύξησε την παραγωγή, ίδρυσε νέες μονάδες σε Θεσσαλονίκη, Αχαΐα και Βοιωτία, και προχώρησε σε επενδύσεις που την καθιέρωσαν ως πρωτοπόρο τόσο στην παραγωγή τσιμέντου όσο και στη διάθεση έτοιμου σκυροδέματος.

Η εξωστρέφεια έγινε βασικό χαρακτηριστικό του Ομίλου από τη δεκαετία του 1970 και μετά, με την ανάπτυξη πλωτών σταθμών διανομής στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, και αργότερα με την ισχυρή παρουσία στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου ο ΤΙΤΑΝ επένδυσε σε εργοστάσια, λατομεία και μονάδες σκυροδέματος. 

Το 2000, η εξαγορά της TARMAC AMERICA και η δημιουργία της TITAN AMERICA σηματοδότησαν ένα νέο κεφάλαιο ισχυρής διεθνούς παρουσίας.

Παράλληλα, ο Όμιλος επεκτάθηκε στην Ευρώπη, στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και στη Μεσόγειο, με εξαγορές σε Βουλγαρία, Σερβία, Βόρεια Μακεδονία, Αίγυπτο, Τουρκία και Αλβανία. Με στρατηγικές κινήσεις και σύγχρονες υποδομές, ο ΤΙΤΑΝ διαμόρφωσε ένα διεθνές δίκτυο παραγωγής και διανομής που ανταποκρίνεται στις ανάγκες μιας παγκοσμιοποιημένης αγοράς.

Το 2019, η TITAN Cement International έγινε η νέα μητρική εταιρία του Ομίλου και εισήχθη στις αγορές του Euronext, σηματοδοτώντας μια νέα εποχή διεθνούς ενοποίησης. Η μετοχή εξακολούθησε να διαπραγματεύεται στο Χρηματιστήριο Αθηνών, διατηρώντας τον ιστορικό δεσμό με την ελληνική αγορά.

Τα τελευταία χρόνια, ο Όμιλος συνεχίζει να επενδύει στην καινοτομία, στη βιώσιμη ανάπτυξη και στην τεχνολογική πρόοδο. Από την προώθηση νέων επιχειρηματικών πρωτοβουλιών και τη συνεργασία με διεθνείς εταίρους, έως τη συμμετοχή σε έργα δέσμευσης διοξειδίου του άνθρακα μέσω του ευρωπαϊκού Ταμείου Καινοτομίας, ο ΤΙΤΑΝ παραμένει στην πρώτη γραμμή της πράσινης μετάβασης του κλάδου. 

Το 2025, η εισαγωγή της Titan America στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης και η μετονομασία της μητρικής εταιρίας σε «Titan SA» επισφράγισαν ένα νέο κεφάλαιο εξωστρέφειας και στρατηγικού αναπροσανατολισμού.

 

Με ιστορία που υπερβαίνει τα 120 χρόνια, η ΤΙΤΑΝ έχει εξελιχθεί από μια ελληνική βιομηχανική μονάδα σε έναν διεθνή όμιλο με παρουσία σε τρεις ηπείρους – και η μετοχή του, δεύτερη πιο παλιά στο Χρηματιστήριο Αθηνών, αποτελεί ζωντανή μαρτυρία της διαχρονικής του σταθερότητας και της συνεχούς συμβολής του στην ελληνική και παγκόσμια ανάπτυξη.