Την ίδια ώρα που ο πληθωρισμός στη χώρα, όπως αυτός μετράται από το Δείκτη Τιμών Καταναλωτή αυξάνεται με ρυθμό 2,4% , και οι καταναλωτές περιορίζουν ολοένα τις αγορές τους στα βασικά αγαθά, τα σούπερ μάρκετ αυξάνουν τον τζίρο τους κατά 7,3%, γεγονός που, όπως εκτιμάται, αντανακλά την αύξηση στις τιμές των προιόντων στο ράφι.
Επομένως ο πραγματικός πληθωρισμός με τον οποίον βρίσκονται καθημερινά αντιμέτωποι οι καταναλωτές, μειώνοντας το εισόδημα τους είναι σχεδόν τριπλάσιος του "επίσημου" πληθωρισμού που ανακοινώνει η ΕΛΣΤΑΤ.
Μάλιστα τα στοιχεία για το βιοτικό επίπεδο των Ελλήνων είναι τέτοια που δείχνουν ξεκάθαρα ότι οι αγορές των καταναλωτών έχουν περιοριστεί στα απολύτως αναγκαία, καθώς η ακρίβεια έχει απλωθεί σε κάθε πτυχή της ζωής.
Πίσω από τους αριθμούς αποτυπώνεται μια σκληρή πραγματικότητα, το εισόδημα δεν επαρκεί για περισσότερα.
Σύμφωνα με τα επίσημα δεδομένα της ΕΛΣΤΑΤ, ο πληθωρισμός τον Νοέμβριο κινήθηκε στο 2,4%, με τον μέσο πληθωρισμό να διαμορφώνεται στο 2,5%. Όμως η γενική εικόνα κρύβει τις πραγματικές πιέσεις.
Οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται στα τρόφιμα και στα βασικά αγαθά: σοκολάτα +22,9%, καφές +20,7%, κρέατα +13%, φρούτα +9%, γαλακτοκομικά και αυγά +4,4%. Ακόμη και σε μηνιαία βάση, οι τιμές συνεχίζουν να ανεβαίνουν, επιβεβαιώνοντας ότι η ακρίβεια δεν υποχωρεί, αλλά παγιώνεται.
Την ίδια ώρα με ανοδικούς ρυθμούς κινείται η αγορά του οργανωμένου λιανεμπορίου το 2025, όπως προκύπτει από τα νεότερα στοιχεία της NielsenIQ από την αρχή του 2025 έως τις 23 Νοεμβρίου. Οι πωλήσεις σε καταστήματα άνω των 100 τ.μ., συμπεριλαμβανομένων των αλυσίδων discount, ενισχύθηκαν κατά 7,3% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024.
Σε όρους αξίας, ο τζίρος της αγοράς ανήλθε στα 14,56 δισ. ευρώ, αυξημένος κατά σχεδόν 1 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση. Καθοριστικό βάρος στη διαμόρφωση του συνολικού αποτελέσματος εξακολουθεί να έχει ο τομέας τροφίμων και ποτών.
Η συγκεκριμένη κατηγορία κατέγραψε αύξηση 7% σε αξία και αντιστοιχεί πλέον στο 54,7% της συνολικής αγοράς, με πωλήσεις που διαμορφώνονται στα 7,964 δισ. ευρώ, επιβεβαιώνοντας ότι τα βασικά είδη παραμένουν ο βασικός μοχλός της κατανάλωσης.
Αγοράζουν μόνο τα απαραίτητα
Τα ίδια τα στοιχεία δείχνουν και πώς αντιδρούν τα νοικοκυριά. Η έρευνα EY Future Consumer Index Ελλάδα 2025 καταγράφει ότι το 43% των καταναλωτών δηλώνει πως αγοράζει μόνο τα απαραίτητα, ενώ πάνω από τους μισούς αναφέρουν δυσκολία στις αγορές λόγω του αυξημένου κόστους ζωής.
Παράλληλα, το 15% δηλώνει ότι δυσκολεύεται να καλύψει ακόμη και βασικά έξοδα, όπως τρόφιμα, ενοίκιο και λογαριασμούς.
Επίσης η καλύτερη τιμή αποτελεί το κυρίαρχο κριτήριο επιλογής εμπορικής επιχείρησης για την πλειοψηφία των καταναλωτών, με τις εκπτώσεις και προσφορές και τη βολική τοποθεσία του καταστήματος να ακολουθούν.
Αντίθετα, για την επιλογή προϊόντος, ο καταναλωτής φαίνεται να συνυπολογίζει μία σειρά από βασικούς παράγοντες που ορίζουν το «value» της αγοράς: την τιμή, την ποιότητα, αν είναι υγιεινό/κάνει καλό, τη διαθεσιμότητα και το ίδιο το brand.
Παράλληλα το μότο «αυτήν ξέρετε αυτήν εμπιστεύεστε» έρχεται να καταρριφθεί καθώς πλέον οι καταναλωτές αλλάζουν μάρκες με οδηγό την αναζήτηση καλύτερης τιμής.
Μάλιστα προκειμένου να αποκομίσει ο καταναλωτής μεγαλύτερη αξία από τις αγορές του, επιλέγει φθηνότερες μάρκες με παρόμοια ποιότητα (43%), αγοράζει από εκπτωτικά καταστήματα ή σούπερ μάρκετ (41%), αναβάλλει την αγορά μέχρι να μπουν τα προϊόντα σε προσφορά (37%), και στρέφονται σε προϊόντα private label (36%).
Το 26% των καταναλωτών δηλώνουν ότι αγοράζουν περισσότερο προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, ενώ 70% αγοράζουν, πλέον, επώνυμα προϊόντα μόνο όταν είναι σε έκπτωση ή προσφορά. Την ίδια ώρα, τέσσερις στους πέντε καταναλωτές (79%) έχουν παρατηρήσει ότι κάποια brands έχουν μειώσει το μέγεθος συσκευασίας τους, ενώ οι τιμές τους είναι ίδιες ή υψηλότερες - το φαινόμενο του “shrinkflation”.
Την ίδια ώρα το σπίτι εξακολουθεί να αποτελεί το κέντρο γύρω από το οποίο διαμορφώνονται οι καταναλωτικές συμπεριφορές και αποφάσεις, μία τάση που ξεκίνησε την περίοδο της πανδημίας, και συνεχίζει να ενισχύεται. Σύμφωνα με την έρευνα της EY, οι καταναλωτές δηλώνουν ότι σκοπεύουν στο μέλλον να μαγειρεύουν περισσότερο στο σπίτι (49%), να περνούν περισσότερο χρόνο (47%) και να διασκεδάζουν περισσότερο (40%) εκεί.
Δεν είναι, λοιπόν, θέμα υποκειμενικής αντίληψης. Τα δεδομένα δείχνουν ότι η ακρίβεια έχει αναγκάσει τα ελληνικά νοικοκυριά να αναδιαμορφώσουν πλήρως τις συνήθειές τους. Οι αγορές περιορίζονται στα αναγκαία, οι επιλογές στενεύουν και κάθε δαπάνη περνά από αυστηρό έλεγχο. Δεν το λένε οι καταναλωτές μόνοι τους – το λένε οι αριθμοί, και αυτοί δεν αφήνουν περιθώρια αμφισβήτησης.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
