Η Ελλάδα βρίσκεται στην προτελευταία θέση, την 26η της ΕΕ των 27, σε σχέση με την αγοραστική δύναμη των πολιτών της, καθώς το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ελλάδας ανέρχεται στο 70% του μέσου όρου της ΕΕ.
Προφανώς αυτός είναι ο λόγος που τα τελευταία χρόνια, πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου με έδρα εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως οι κινέζικες Temu, Shein και AliExpress, καθώς και η τουρκική Trendyol, έχουν εδραιώσει δυναμικά την παρουσία τους στην ελληνική αγορά.
Σύμφωνα με πανελλαδική έρευνα της NielsenIQ για λογαριασμό του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Λιανικής Πώλησης Ελλάδος (ΣΕΛΠΕ), η χρήση τους δεν αποτελεί πλέον περιθωριακό φαινόμενο, αλλά βασικό κομμάτι της online καταναλωτικής συμπεριφοράς των Ελλήνων.
Αυτές οι μη ευρωπαϊκές πλατφόρμες έχουν καταφέρει να κερδίσουν τους «φτωχούς» Έλληνες κυρίως επειδή απαντούν σε μια βασική ανάγκη για οικονομικές αγορές σε μια περίοδο αυξημένου κόστους ζωής.
Έτσι η ετήσια δαπάνη στην Ελλάδα που κατευθύνεται αποκλειστικά σε ηλεκτρονικές πλατφόρμες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης φτάνει κατά μέσο όρο τα 244 ευρώ ανά καταναλωτή. Το ποσό αυτό δεν είναι αμελητέο, καθώς αντιστοιχεί σχεδόν στο μισό (45%) της συνολικής online καταναλωτικής δαπάνης των συγκεκριμένων χρηστών, οι οποίοι δαπανούν συνολικά περίπου 536 ευρώ τον χρόνο για αγορές μέσω διαδικτύου.
Τα στοιχεία αυτά καταδεικνύουν ότι όσοι επιλέγουν ασιατικές πλατφόρμες αποτελούν τους «σκληροπυρηνικούς» χρήστες του ηλεκτρονικού εμπορίου, πραγματοποιώντας περισσότερες και υψηλότερης αξίας online αγορές σε σχέση με τον μέσο καταναλωτή. Μάλιστα, η μέση ετήσια online δαπάνη στο σύνολο του ελληνικού πληθυσμού διαμορφώνεται στα 519 ευρώ.
Παρά το γεγονός ότι η εμπιστοσύνη των καταναλωτών σε μη ευρωπαϊκές ηλεκτρονικές πλατφόρμες δεν βρίσκεται στα επίπεδα των ευρωπαϊκών πλατφορμών, ωστόσο όμως η χαμηλή τιμή, η μεγάλη ποικιλία και η ισχυρή ψηφιακή παρουσία αρκούν για να έχουν υψηλή ζήτηση. Είναι χαρακτηριστικό ότι 4 στους 10 αγοραστές δηλώνουν «πολύ ικανοποιημένοι», σύμφωνα με την έρευνα.
Την ίδια ώρα συμβαίνει το εξής παράδοξο παρά το γεγονός ότι 7 στους 10 αγοραστές από ασιατικές πλατφόρμες δηλώνουν ότι γνωρίζουν πως οι πλατφόρμες αυτές ενδέχεται να μην συμμορφώνονται με τα ευρωπαϊκά πρότυπα ποιότητας και ασφάλειας. Όμως η επίγνωση της πιθανής μη συμμόρφωσης δεν λειτουργεί αποτρεπτικά, επιβεβαιώνοντας ότι το value-for-money υπερισχύει των θεσμικών ανησυχιών.
Ωστόσο αυτή η προτίμηση στις μη ευρωπαϊκές Temu, Shein, Trendyol, AliExpress, θα σταματούσε από το 40% των αγοραστών, στο ενδεχόμενο επιβολής ειδικούς τέλους. Αντίστοιχα, περίπου 1 στους 3 καταναλωτές εμφανίζεται θετικός στην εφαρμογή ειδικού τέλους ανά παραγγελία, κυρίως όσοι ήδη δεν αγοράζουν από αυτές τις πλατφόρμες.
Η χαμηλή τιμή ως καθοριστικός παράγοντας
Ο βασικός λόγος που ωθεί τους Έλληνες σε αυτές τις πλατφόρμες είναι ξεκάθαρος: οι χαμηλές τιμές. Το κόστος αποτελεί το κυρίαρχο κριτήριο επιλογής, υπερισχύοντας κάθε άλλου παράγοντα, όπως η χώρα προέλευσης ή ακόμη και οι ενδεχόμενοι κίνδυνοι. Δεν είναι τυχαίο ότι το 85% των online αγοραστών στην Ελλάδα έχει πραγματοποιήσει τουλάχιστον μία αγορά από πλατφόρμα εκτός Ε.Ε. τον τελευταίο χρόνο, ενώ περίπου το 45% της συνολικής online δαπάνης τους κατευθύνεται σε αυτές.
Οι συγκεκριμένες πλατφόρμες προσφέρουν τεράστια ποικιλία προϊόντων, καλύπτοντας κυρίως κατηγορίες όπως ένδυση και μόδα, είδη σπιτιού, αξεσουάρ, μικροαντικείμενα καθημερινής χρήσης και ηλεκτρονικά είδη.
Η Temu και η Shein κυριαρχούν στη μόδα, το Trendyol στα είδη σπιτιού, ενώ το AliExpress διατηρεί ισχυρή θέση στα τεχνολογικά προϊόντα. Ένα σημαντικό ποσοστό χρηστών πραγματοποιεί αγορές σε μηνιαία βάση, γεγονός που δείχνει ότι έχει δημιουργηθεί πλέον ένας σταθερός πυρήνας επαναλαμβανόμενων καταναλωτών.
Ισχυρή προβολή μέσω social media
Φυσικά η εξάπλωση των πλατφορμών αυτών ενισχύεται σημαντικά από τα social media. influencers, διαφημίσεις και περιεχόμενο χρηστών παίζουν καθοριστικό ρόλο, ιδιαίτερα στις νεότερες ηλικίες. Temu και Shein εμφανίζουν τη μεγαλύτερη αυθόρμητη αναγνωρισιμότητα, κάτι που αποδίδεται κυρίως στη συνεχή ψηφιακή τους προβολή και στα ιδιαίτερα επιθετικά μηνύματα χαμηλών τιμών.
Παρότι η συνολική εμπειρία αγοράς αξιολογείται ως θετική, η εμπιστοσύνη παραμένει μέτρια. Περίπου 4 στους 10 αγοραστές δηλώνουν «πολύ ικανοποιημένοι», ωστόσο οι ανησυχίες για ποιότητα προϊόντων, καθυστερήσεις, λάθος ή κατεστραμμένες παραδόσεις και ασφάλεια συναλλαγών είναι έντονες.
Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας ο κ. Κώστας Γεράρδος, πρόεδρος του ΣΕΛΠΕ τόνισε: «Τα ευρήματα της έρευνας καταγράφουν με ποσοτικούς όρους αυτό που στο λιανεμπόριο βιώνουμε ήδη ως δομική στρέβλωση: τη διαμόρφωση ενός παράλληλου εμπορίου, όπου η χαμηλή τιμή επιτυγχάνεται μέσω απουσίας κανόνων.
Οι ευρωπαϊκές και ελληνικές επιχειρήσεις λιανικής λειτουργούν σε περιβάλλον υψηλής φορολογικής επιβάρυνσης, αυστηρών ελέγχων και πλήρους συμμόρφωσης με το ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο. Αντίθετα, ένα μεγάλο μέρος των marketplaces χωρών με έδρα εκτός Ε.Ε., δραστηριοποιείται ουσιαστικά εκτός αυτού του πλαισίου, χωρίς ισοδύναμες υποχρεώσεις και χωρίς αντίστοιχη ευθύνη για τα προϊόντα που διαθέτει στην ευρωπαϊκή αγορά.
Η έρευνα δείχνει επίσης ότι στοχευμένες ρυθμιστικές παρεμβάσεις μπορούν να επηρεάσουν ουσιαστικά τη συμπεριφορά των καταναλωτών, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι υπάρχει περιθώριο πολιτικής δράσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Ζητούμε ίσους κανόνες για όλους: ουσιαστικούς ελέγχους, φορολογική και τελωνειακή ισοτιμία και διασφάλιση ότι κάθε προϊόν που εισέρχεται στην ευρωπαϊκή αγορά πληροί τα ίδια πρότυπα ποιότητας και ασφάλειας.
Η προστασία του καταναλωτή και η βιωσιμότητα του ευρωπαϊκού λιανεμπορίου δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται αποσπασματικά, απαιτούν ενιαίο, συνεκτικό και αποτελεσματικό ευρωπαϊκό πλαίσιο».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
