«Τρώνε από τα έτοιμα» τα ασφαλιστικά ταμεία: Χάθηκαν καταθέσεις 778 εκατ.

Σε δραματική κατάσταση έχει φέρει τον Τομέα Κοινωνικής Ασφάλισης η πανδημία ήδη από το πεντάμηνο Ιανουαρίου – Μαΐου, πριν ακόμη αρχίσουν να καταγράφονται σε όλη τους την έκταση οι απώλειες εισφορών από την αναμενόμενη «βύθιση» της τουριστικής κίνησης.  Τα στοιχεία του υπ. Οικονομικών δείχνουν ότι πέρασε σε έλλειμμα 603 εκατ. ευρώ, από πλεόνασμα 444 εκατ. ευρώ, δηλαδή άνοιξε μια «τρύπα» 1,047 δισ. ευρώ, ενώ καταγράφεται μείωση των καταθέσεων κατά 778 εκατ. ευρώ.

Οι οργανισμοί κοινωνικής ασφάλισης, δηλαδή ο ΕΦΚΑ και το ενιαίο Επικουρικό (ΕΤΕΑΕΠ) φαίνεται ότι είναι τα μεγαλύτερα «θύματα» της νέας κρίσης, σε σχέση με τους υπόλοιπους τομείς της γενικής κυβέρνησης, όπως προκύπτει από τα στοιχεία για το πεντάμηνο, που δημοσίευσε χθες το υπ. Οικονομικών.

Μάλιστα, για τους ασφαλιστικούς οργανισμούς η κρίση αυτή μόλις άρχισε, αφού οι μεγαλύτερες απώλειες εσόδων από εισφορές αναμένεται να καταγραφούν κατά το τρίτο τρίμηνο, οπότε θα εμφανισθεί και η πλήρης επίπτωση από την αναμενόμενη κατάρρευση της απασχόλησης στον τουρισμό, σε συνδυασμό και με τα μέτρα που λαμβάνει η κυβέρνηση για την τόνωση των επιχειρήσεων του τομέα, τα οποία θα αυξήσουν τις απώλειες εσόδων από εισφορές.

Η εξίσωση των ασφαλιστικών ταμείων γίνεται ακόμη πιο δυσεπίλυτη, αν συνεκτιμηθεί ότι:

• Σημαντικός αριθμός των θέσεων εργασίας που επιχειρείται να διασωθούν με μέτρα όπως η αναστολή συμβάσεων τελικά θα χαθούν, αυξάνοντας αρκετά, αλλά άγνωστο σε ποιο βαθμό, την ανεργία, μέχρι να αρχίσει η αναμενόμενη οικονομική ανάκαμψη από το 2021 να επαναφέρει την αγορά εργασίας πιο κοντά στην κατάσταση που βρισκόταν πριν την πανδημία. Έτσι, τα Ταμεία έχουν μπροστά τους μια περίοδο σοβαρής «αιμορραγίας» των εσόδων από εισφορές.
• Η κυβέρνηση στοχεύει να ενισχύσει τη δυναμική της ανάπτυξης με μειώσεις των ασφαλιστικών εισφορών, οι οποίες σε πρώτη φάση τουλάχιστον, θα επιδράσουν αρνητικά στα έσοδα από εισφορές, χωρίς να είναι βέβαιο αν και πότε η ελάφρυνση του μισθολογικού κόστους θα μετουσιωθεί σε αυξημένες προσλήψεις για την τόνωση της απασχόλησης και την αύξηση των εισφορών.

Προς το παρόν, τα συγκεντρωτικά στοιχεία για τον Τομέα Κοινωνικής Ασφάλισης της γενικής κυβέρνησης είναι άκρως ανησυχητικά, καθώς:

1. Τα έσοδα του πενταμήνου μειώθηκαν σχεδόν κατά 10% (9,9%), από 17,766 σε 16,001 δισ. ευρώ. Τα έσοδα από εισφορές είναι μειωμένα κατά 7,1%, ενώ και τα έσοδα από μεταβιβάσεις, δηλαδή κυρίως τα ποσά που αντλούν τα Ταμεία από τον προϋπολογισμό, φαίνονται μειωμένα κατά 13,4%. Σε κάθε περίπτωση, ο κρατικός προϋπολογισμός θα κληθεί ως το τέλος του έτους να καλύψει τις αυξημένες οικονομικές ανάγκες των Ταμείων, κάτι που θα διογκώσει το έλλειμμά του.
2. Στην πλευρά των δαπανών, υπάρχουν στοιχεία που περιορίζουν το βάρος για το Ταμείο, με σπουδαιότερο την κατάργηση της 13ης σύνταξης, που είχε καταβληθεί τον Μάιο του 2019 και δίνει στα οικονομικά της κοινωνικής ασφάλισης μια ελάφρυνση της τάξεως του 1 δισ. ευρώ φέτος. Αν δεν είχε καταργηθεί η 13η σύνταξη, το έλλειμμα των Ταμείων θα ξεπερνούσε ήδη το 1,6 δισ. ευρώ από το πεντάμηνο. Οι δαπάνες για κοινωνικές παροχές καταγράφονται μειωμένες κατά 3,1%, χάρη στη μείωση της δαπάνης για συντάξεις κατά 7,8%.
3. Στο σκέλος των χρηματοοικονομικών συναλλαγών καταγράφεται το τελικό αποτέλεσμα που δημιουργεί η αρνητική δυναμική στα οικονομικά των Ταμείων, καθώς εμφανίζονται να «τρώνε από τα έτοιμα», με την αξία των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων να μειώνεται κατά 509 εκατ. ευρώ, ενώ είχε αυξηθεί κατά 599 εκατ. ευρώ κατά το πεντάμηνο του 2019. Πίσω από αυτή την εξέλιξη βρίσκεται μια μεγάλη μείωση των καταθέσεων, κατά 778 εκατ. ευρώ, ενώ την ίδια περίοδο του 2019 τα Ταμεία είχαν αυξήσει τις καταθέσεις τους κατά 2,494 δισ. ευρώ.