Πώς να «κουρέψετε» τον λογαριασμό ρεύματος με παραγωγή από φωτοβολταϊκά

Το ράλι των τιμών ρεύματος από το περασμένο καλοκαίρι που ξεκίνησε η ενεργειακή κρίση μέχρι και σήμερα που ο πόλεμος στην Ουκρανία εντείνει τις ανησυχίες για τη συνέχιση της πίεσης των τιμών ωθεί όλο και περισσότερους καταναλωτές στην αναζήτηση οικονομικότερων λύσεων αξιοποιώντας τις δυνατότητες που δίνουν οι ΑΠΕ.

Την ώρα που οι τιμές στη χονδρεμπορική αγορά παραμένουν σε επίπεδα άνω των 200 ευρώ/MWh και τα τιμολόγια του ρεύματος, παρά τις κρατικές επιδοτήσεις, προκαλούν «έμφραγμα» στους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών, έρευνα του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης σημειώνει ότι αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα οδήγησαν σε υποχώρηση κατά 35% της τιμής χονδρεμπορικής ηλεκτρικής ενέργειας. Μάλιστα, τον Δεκέμβριο του 2021, χάρη στις ΑΠΕ η τιμή χονδρεμπορικής του ρεύματος στη χώρα μας συγκρατήθηκε στα 235 ευρώ/MWh ενώ χωρίς την συμμετοχή των ΑΠΕ η τιμή θα ήταν υψηλότερη κατά 83,8 ευρώ φθάνοντας δηλαδή στα 319,18 ευρώ/MWh.

Στο περιβάλλον αυτό, οι καταναλωτές φαίνεται πως αναζητούν και είναι ολοένα και πιο διαθέσιμοι να δοκιμάσουν και νέες προτάσεις που τους φέρνουν στη θέση του αυτοπαραγωγού και οδηγούν σε μείωση του κόστους για το ρεύμα που καταναλώνουν. Ενδεικτικό αυτής της στροφής είναι το γεγονός ότι, σύμφωνα με πηγές από την εταιρεία ΗΡΩΝ, υπήρξε αύξηση κατά 30% των πωλήσεων για το νέο πρόγραμμα ΗΡΩΝ ΕΝ.Α που δίνει τη δυνατότητα εικονικού συμψηφισμού στους καταναλωτές που δεν είναι υποχρεωμένοι να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά στη στέγη για να αποκτήσουν πρόσβαση σε «πράσινη» και φθηνότερη ηλεκτρική ενέργεια. Με σύμβαση 20ετίας οικιακοί καταναλωτές, επαγγελματίες, μικρομεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις μπορούν να καταστούν «παραγωγοί» της ποσότητας ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνουν μέσα από τα φωτοβολταϊκά του ΗΡΩΝΑ και της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ.

Ανάλογα με το ποσό συμμετοχής του, η αξία της «παραγόμενης» καθαρής ενέργειας, επιστρέφεται στον καταναλωτή με εκπτώσεις στις χρεώσεις προμήθειας. Για παράδειγμα, για κάθε 1.000 ευρώ συμμετοχής η παραγωγή «πράσινης» ηλεκτρικής ενέργειας αντιστοιχεί σε 1 kW εγκατεστημένης ισχύος φωτοβολταϊκού, ετησίως για τα επόμενα 20 χρόνια. Ενδεικτικά για το 2021, η ετήσια έκπτωση που έλαβε ο καταναλωτής ανά 1000 ευρώ συμμετοχής στο πρόγραμμα ανήλθε σε 150 ευρώ, που αποτελεί απόδοση ύψους 15%.

Net Metering: Σημαντική μείωση του κόστους ρεύματος για 25 χρόνια

Πολλοί είναι οι καταναλωτές που στρέφονται, ωστόσο και στην τοποθέτηση φωτοβολταϊκού συστήματος στη στέγη που παράγει ρεύμα που θα συμψηφίζεται με την ενεργειακή κατανάλωση του σπιτιού. Με το λεγόμενο net metering, ο καταναλωτής -πλέον παραγωγός- μπορεί να επιτύχει σημαντική μείωση του κόστους ρεύματος για μια περίοδο 25 ετών. Η απόσβεση του κόστους απόκτησης του συστήματος γίνεται, κατά κανόνα, μέσα σε 8 χρόνια και για την περίοδο μέχρι τα 25 έτη ο συμψηφισμός με την ενέργεια που καταναλώνεται αποτελεί κέρδος για τον καταναλωτή, ενώ παράλληλα κάνει και μία ενεργειακή επιλογή πιο φιλική στο περιβάλλον.

Μέσα στο 2020 και στο 10μηνο του 2021 εγκαταστάθηκαν φωτοβολταϊκά στις στέγες με ισχύ που αντιστοιχεί στο 62% του συνόλου από το 2015. Mάλιστα, το πρώτο 10μηνο του 2021 σημειώθηκε μεγάλη αύξηση στον αριθμό των νέων συνδέσεων net metering που φτάνει στο 37,4% συγκριτικά με το 2020, ενώ σε επίπεδο διετίας αγγίζει το 56%.

Ειδικότερα, όπως έγραφε το Business Daily, σύμφωνα με στοιχεία του ΔΕΔΔΗΕ, το 2021 μέσω του net metering έγιναν 485 συνδέσεις στο δίκτυο που παράγουν ισχύ 30.636 κιλοβατώρες, αρκετά αυξημένα αποτελέσματα από το 2019 με 353 συνδέσεις και συνολική ισχύ 17.225 κιλοβατώρες.

Όπως εξηγούν άνθρωποι της αγοράς, η εξήγηση για τη στροφή αυτή των καταναλωτών είναι πολυπαραγοντική:

• Πρώτον, οι νέοι καταναλωτές σήμερα είναι πιο «ανοιχτοί» στο να επιλέξουν διαφορετικούς τρόπους παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας με κριτήρια πρωτίστως οικονομικά, αλλά και περιβαλλοντικά.
• Δεύτερον, τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότερες εταιρείες διαφημίζουν σχετικά προγράμματα που διευκολύνουν τον καταναλωτή να έλθει σε επαφή με τη νέα αυτή λογική αυτοπαραγωγής, ενώ παράλληλα ωριμάζουν και γίνονται φθηνότερες οι σχετικές τεχνολογίες, κάνοντας τη διαδικασία πιο εύκολη. Παράλληλα, οι τράπεζες προσφέρουν χρηματοδότηση για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στη στέγη έως και κατά 100%, γεγονός που διευκολύνει την ανάπτυξή τους. 

Πότε γίνεται η απόσβεση και ποιο το κέρδος για τον καταναλωτή

Κατά κανόνα η λύση του net metering είναι πιο συμφέρουσα όταν η εγκατάσταση γίνεται σε μονοκατοικίες με σχετικά υψηλές καταναλώσεις ρεύματος, ενώ όσο πιο μικρή η κατανάλωση και η ισχύς του φωτοβολταϊκού, τόσο πιο μεγάλη και η περίοδος που απαιτείται για την απόσβεση. 

Όπως φαίνεται και στον παρακάτω πίνακα όπου παρουσιάζονται τέσσερα ενδεικτικά σενάρια ανά κατηγορία καταναλωτή, σύμφωνα με στοιχεία της Protergia, η επιλογή του net metering είναι πιο συμφέρουσα για έναν οικιακό καταναλωτή που διατηρεί μία πολυτελή μονοκατοικία και μπορεί να έχει ετήσια εξοικονόμηση στο λογαριασμό του που φτάνει στα €1.720, ενώ η απόσβεση της επένδυσης που υπολογίζεται στα €12.180, χρειάζεται 7 χρόνια.

Στον αντίποδα, για έναν οικιακό καταναλωτή που διατηρεί μία γκαρσονιέρα ή ένα μικρό εξοχικό, η εξοικονόμηση μέσω της αυτοπαραγωγής φτάνει στα €230, το κόστος της επένδυσης ανέρχεται στα €2.400 και η απόσβεση χρειάζεται μία ολόκληρη δεκαετία.  Για τους καταναλωτές που μένουν σε διαμέρισμα η απόσβεση γίνεται στα 8,8 χρόνια, η εξοικονόμηση σε ετήσια βάση φθάνει στα €460, ενώ η επένδυση απαιτεί περί τα €4.050 ευρώ. 

Τα τέσσερα ενδεικτικά σενάρια:

Τα κόστη σύνδεσης φαίνονται στον παρακάτω πίνακα:Πρέπει να σημειωθεί ότι ο συμψηφισμός γίνεται με βάση το κόστος της κιλοβατώρας, χωρίς να υπολογίζονται οι υπόλοιπες χρεώσεις που «φουσκώνουν» τους λογαριασμούς του ρεύματος. Έτσι, ο καταναλωτής - αυτοπαραγωγός κερδίζει όσο χρεώνεται την kWh από τον πάροχο που έχει επιλέξει, δηλαδή περίπου 0,10 έως 0,12 ευρώ/kWh.** Τα σενάρια αυτά έχουν υπολογιστεί με βάση το τιμολόγιο Protergia Οικιακό N

Οι όροι για εγκατάσταση

Οι βασικοί όροι και προϋποθέσεις για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων αυτοπαραγωγής με ενεργειακό συμψηφισμό είναι:

• Η ύπαρξη ενεργού μόνιμης παροχής ρεύματος στο όνομα του αυτοπαραγωγού μέσω της οποίας τροφοδοτείται η εγκατάσταση κατανάλωσής του.
• Το φωτοβολταϊκό σύστημα αντιστοιχίζεται αποκλειστικά με έναν μετρητή κατανάλωσης, δηλαδή με τον μετρητή της εγκατάστασης κατανάλωσης την οποία τροφοδοτεί.
• Το φωτοβολταϊκό σύστημα εγκαθίσταται στον ίδιο ή όμορο χώρο με την εγκατάσταση κατανάλωσης προς την οποία αντιστοιχίζεται.
• Ο ενδιαφερόμενος έχει τη νόμιμη χρήση του χώρου εγκατάστασης του συστήματος.
• Ο ενδιαφερόμενος έχει εξοφλήσει πλήρως τους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας του οικείου Προμηθευτή (ή έχει ενταχθεί σε καθεστώς ρύθμισης οφειλών).
• Η παροχή του αυτοπαραγωγού δεν έχει ενταχθεί στο Περιβαλλοντικό Οικιακό Τιμολόγιο. Σε περίπτωση που ο ενδιαφερόμενος είναι δικαιούχος του τιμολογίου αυτού, απεντάσσεται αυτοδικαίως από αυτό, με την ενεργοποίηση του σταθμού παραγωγής