Σε ετοιμότητα για... δράση θα πρέπει να βρίσκονται το επόμενο διάστημα οι καταναλωτές ρεύματος με συμβάσεις κυμαινόμενου τιμολογίου, καθώς το «πάγωμα» για ένα χρόνο της ισχύος της ρήτρας αναπροσαρμογής, με βάση την προτεινόμενη διάταξη που κατατέθηκε χθες στη Βουλή, τους δίνει τη δυνατότητα να αλλάξουν πάροχο ή κατηγορία τιμολογίου χωρίς πέναλτι, εάν διαπιστώσουν ότι έχουν γίνει αυξήσεις στα πάγια ή στην τιμή κιλοβατώρας.
Για να διευκολυνθεί το νέο μοντέλο επιδότησης των καταναλωτών που θα ισχύει από την 1η Ιουλίου, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προχωρά στην αναστολή ισχύος (και όχι σε μόνιμη κατάργηση) της ρήτρας αναπροσαρμογής όσο θα διαρκεί η εφαρμογή του νέου συστήματος, που αναμένεται να ισχύσει για ένα χρόνο.
Η κυβέρνηση φοβάται ότι οι πάροχοι θα υποδεχθούν το νέο σύστημα επιδότησης με μεγάλες ανατιμήσεις στα πάγια ή και στις τιμές κιλοβατώρας, γι' αυτό και θα επιτρέψει στους καταναλωτές να λύνουν συμβάσεις χωρίς πρόσθετο κόστος, εάν διαπιστώνουν αυξήσεις.
Η εφαρμογή του νέου μοντέλου, όπου πλέον σε όλα τα συμβόλαια κυμαινόμενου τιμολογίου θα πάψει να υπολογίζεται επιβάρυνση με ρήτρα αναπροσαρμογής με βάση την τιμή χονδρικής στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, είναι πιθανόν να προκαλέσει μετακινήσεις πελατών σε άλλες εταιρείες ή αλλαγή των συμβάσεών τους, καθώς προβλέπεται ότι:
1. Ως τις 10 Ιουλίου, όλοι οι πάροχοι θα είναι υποχρεωμένοι να ανακοινώσουν μέσω των ιστοσελίδων τους τις χρεώσεις που θα εφαρμόζουν στα συμβόλαια κυμαινόμενου τιμολογίου, δηλαδή το πάγιο και την τιμή της κιλοβατώρας.
2. Οι καταναλωτές με συμβάσεις κυμαινόμενου τιμολογίου θα πρέπει να συγκρίνουν τις νέες αυτές χρεώσεις με αυτές που ίσχυαν έως τώρα, για να διαπιστώσουν αν έχουν γίνει αυξήσεις.
3. Σε αυτή την περίπτωση, θα έχουν το δικαίωμα να λύσουν τη σύμβαση με τον προμηθευτή τους χωρίς να επιβαρυνθούν με πρόσθετα κόστη πρόωρης λήξης της σύμβασης και να αναζητήσουν άλλο προμηθευτή με χαμηλότερες χρεώσεις.
Σε αυτή τη διαδικασία, που θα εποπτεύεται από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας για να εντοπισθούν πιθανά φαινόμενα αισχροκέρδειας και να επιβληθούν κυρώσεις στους παρόχους, είναι προφανές ότι μπορεί να κρύβεται μια μεγάλη παγίδα για τους καταναλωτές: όσοι δεν είναι αρκετά επιμελείς, για να εντοπίσουν πιθανές δυσμενείς αλλαγές στα τιμολόγια ενόψει της εφαρμογής του νέου μοντέλου επιδότησης, μπορεί να βρεθούν με «φουσκωμένα» τιμολόγια ρεύματος, με ανατιμήσεις που θα μειώσουν το όφελός τους από την αυξημένη επιδότηση.
Η κυβέρνηση, γνωρίζοντας ότι οι πάροχοι μπορεί να υποδεχθούν το νέο σύστημα, όπως έχουν δικαίωμα με βάση τους κανόνες της αγοράς, εφαρμόζοντας αυξήσεις στα πάγια ή και την τιμή κιλοβατώρας των συμβάσεων κυμαινόμενου τιμολογίου, προσπαθεί να μετατρέψει τους καταναλωτές σε... φρουρούς του υγιούς ανταγωνισμού και «ελεγκτές» των ανατιμήσεων. Δεν υπάρχει, πάντως, βεβαιότητα ότι αυτό το μοντέλο θα λειτουργήσει σωστά, αφού η εφαρμογή του επαφίεται στη δυνατότητα κάθε καταναλωτή να προχωρήσει με σωστό τρόπο στις συγκρίσεις και να ασκήσει το δικαίωμά του για αλλαγή παρόχου.
Επιπλέον, θα πρέπει να λειτουργήσει σωστά και ο ανταγωνισμός στην αγορά, καθώς το δικαίωμα αλλαγής παρόχου θα μπορούσε να μην έχει μεγάλη αξία για τον καταναλωτή, αν όλοι οι πάροχοι υποδεχθούν το νέο σύστημα επιδότησης στο ρεύμα με παρόμοιες αυξήσεις τιμολογίων.
Τι προβλέπεται για την κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής
Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση για την τροπολογία που κατατέθηκε,
- Το προτεινόμενο άρθρο 5 προβλέπει τη λήψη μέτρων για την ενίσχυση των καταναλωτών καθώς η τρέχουσα ενεργειακή κρίση έχει προκαλέσει σημαντική αύξηση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου.
- Με το προτεινόμενο άρθρο 5 προβλέπονται η μη εφαρμογή της ρήτρας αναπροσαρμογής επί των λογαριασμών κατανάλωσης πελατών οι οποίοι έχουν συνάψει, μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος, σύμβαση προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας με κυμαινόμενα τιμολόγια προμήθειας που αναπροσαρμόζονται με βάση τη χονδρεμπορική τιμή αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, είτε πρόκειται για τιμολόγια με διακριτή αναγραφή της ανωτέρω ρήτρας είτε για τιμολόγια χωρίς διακριτή αναγραφή αυτής, η διάρκεια του μέτρου και η δυνατότητα σύντμησης ή παράτασης της διάρκειας αυτής με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σε συνάρτηση με την ισχύ του προσωρινού Μηχανισμού Επιστροφής Εσόδων Αγοράς Επόμενης Ημέρας κατά το άρθρο 12Α του ν. 4425/2016 (Α' 185).
- Με την παρ. 2 προβλέπεται η διαδικασία ανακοίνωσης χρεώσεων προμήθειας από τους προμηθευτές, η μετάπτωση των μικρών πελατών στο προτεινόμενο τιμολόγιο προμήθειας κυμαινόμενης χρέωσης, η δυνατότητα μετάπτωσης και των μεγάλων πελατών, καθώς και όσων μικρών πελατών έχουν συνάψει σύμβαση προμήθειας με τιμολόγια προμήθειας σταθερής τιμής.
- Στην παρ. 3 προβλέπεται η δυνατότητα του πελάτη για την αλλαγή προμηθευτή, καθώς και αλλαγή τιμολογίου, συνεπεία των εκάστοτε μεταβολών των χρεώσεων, η ρύθμιση για την προθεσμία ανακοίνωσης των χρεώσεων προμήθεια και ενημέρωσης των πελατών, η δυνατότητα των προμηθευτών να παρέχουν και άλλα τιμολόγια προμήθειας στους πελάτες τους και η ελεύθερη επιλογή τους από τους πελάτες. Στην παρ. 4 προβλέπεται η διαδικασία έκδοσης των λογαριασμών κατανάλωσης και η διακριτή αναγραφή της ενίσχυσης από πόρους του Ειδικού Λογαριασμού «Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης».
- Στην παρ. 5 προβλέπεται ο έλεγχος της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας για τυχόν φαινόμενα αισχροκέρδειας από τους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας, εφαρμόζοντας τις διαδικασίες και τις κυρώσεις του άρθρου 36 του ν. 4001/2011.
Το κείμενο της τροπολογίας
Ειδικότερα, το Άρθρο 5 για τη θέσπιση έκτακτων ρυθμίσεων μεταβατικού χαρακτήρα στην προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας για την άμβλυνση των οικονομικών συνεπειών της ενεργειακής κρίσης προβλέπει τα ακόλουθα:
1. Για την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας από την 1η Αυγούστου 2022 έως την 1η Ιουλίου 2023 δεν εφαρμόζεται σε κυμαινόμενα τιμολόγια προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας χρέωση ρήτρας αναπροσαρμογής ή αντίστοιχης ρήτρας, η οποία συνδέεται με τη διακύμανση μεγεθών της χονδρεμπορικής αγοράς, είτε πρόκειται για τιμολόγια με διακριτή αναγραφή της ανωτέρω ρήτρας είτε για τιμολόγια χωρίς διακριτή αναγραφή αυτής. Η περίοδος ισχύος του πρώτου εδαφίου δύναται να παραταθεί με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας ή να λήξει πριν την 1η Ιουλίου 2023, εφόσον δεν διατηρείται σε ισχύ ο προσωρινός Μηχανισμός Επιστροφής Εσόδων Αγοράς Επόμενης Ημέρας κατά το άρθρο 12Α του ν. 4425/2016 (Α' 185).
2. Οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας ανακοινώνουν σε μηνιαία βάση και σε ευδιάκριτο σημείο στην ιστοσελίδα τους, έως το τέλος του δεύτερου μήνα (Μ-2) πριν από τον μήνα εφαρμογής (Μ), τις πάγιες χρεώσεις και τις χρεώσεις προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας για το σκέλος ισχύος και ενέργειας που εφαρμόζονται στα τιμολόγια προμήθειας της παρ. 1.
3. Όλοι οι Πελάτες δύναται να επιλέξουν άλλο τύπο τιμολογίου προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, κατόπιν δήλωσής τους προς τον προμηθευτή ή αίτησης προσφοράς προμήθειας, αν δεν έχουν σύμβαση προμήθειας σε ισχύ.
4. Για την εφαρμογή του παρόντος και καθ' όλη τη διάρκεια ισχύος του:
(α) Η αλλαγή προμηθευτή ή τιμολογίου προμήθειας, συνεπεία της μεταβολής των χρεώσεων προμήθειας δυνάμει της εκάστοτε ανακοίνωσης της παρ. 2, γίνεται αζημίως για τους πελάτες και δεν συνεπάγεται δικαίωμα αποζημίωσης του προμηθευτή λόγω πρόωρης αποχώρησης.
(β) Δεν ισχύει το άρθρο 30 του Κώδικα Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας σε Πελάτες (Β' 832/2013) ως προς τον χρόνο, την υποχρέωση ατομικής ενημέρωσης των πελατών και την έναρξη ισχύος τροποποίησης της σύμβασης προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας. Ειδικότερα για την πρώτη περίοδο εφαρμογής, η ανακοίνωση των χρεώσεων προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας διενεργείται έως τη 10η Ιουλίου 2022.
(γ) Οι λογαριασμοί κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, έναντι και εκκαθαριστικοί, οι οποίοι εκδίδονται μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος, αποτυπώνουν σε ειδικό πεδίο και με σχετική σημείωση τις χρεώσεις ρήτρας αναπροσαρμογής ή αντίστοιχης χρέωσης κατά την παρ. 1, οι οποίες αφορούν στην περίοδο κατανάλωσης πριν την 1η Αυγούστου 2022.
(δ) Στους λογαριασμούς κατανάλωσης αποτυπώνονται (δα) σε ευδιάκριτο σημείο όλες οι χρεώσεις προμήθειας της παρ. 2 που έχουν ανακοινωθεί μέχρι την έκδοση του λογαριασμού και (δβ) διακριτά και σε απόσταση δύο εκατοστών από την καταχώρηση του τελικού πληρωτέου ποσού, με το ίδιο μέγεθος χρησιμοποιούμενων χαρακτήρων, χρώματος και φόντου, η επιδότηση που παρέχεται από πόρους του Ειδικού Λογαριασμού «Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης» της παρ. 3 του άρθρου εξηκοστού πρώτου του ν. 4839/2021 (Α' 181).
(ε) Σε κάθε ενημερωτικό μήνυμα των Προμηθευτών στους πελάτες τους, ηλεκτρονικό ή έντυπο, αναγράφεται διακριτά η επιδότηση που παρέχεται από πόρους του Ειδικού Λογαριασμού «Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης» της παρ. 3 του άρθρου εξηκοστού πρώτου του ν. 4839/2021 πλησίον του τελικού πληρωτέου ποσού.
5. Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (Ρ.Α.Ε.) παρακολουθεί την εφαρμογή του παρόντος, ιδίως ως προς τη διαμόρφωση των τιμών, τις συνθήκες ανταγωνισμού και εύρυθμης λειτουργίας των αγορών, καθώς και την τυχόν εμφάνιση καταχρηστικών πρακτικών. Αν διαπιστώσει σχετικές παραβάσεις, εφαρμόζει τις διαδικασίες και επιβάλλει τις κυρώσεις του άρθρου 36 του ν. 4001/2011 (Α' 179).
Το νέο σύστημα επιδότησης
Η προτεινόμενη διάταξη για το προσωρινό «πάγωμα» της ρήτρας αναπροσαρμογής συνδυάζεται με την καθιέρωση του νέου συστήματος επιδότησης των καταναλωτών, όπου τα υπερέσοδα των παρόχων θα αφαιρούνται στην πηγή και θα αξιοποιούνται για την παροχή επιδοτήσεων.
Με το άρθρο 122 του νομοσχεδίου θεσπίζεται ο Προσωρινός Μηχανισμός Επιστροφής Μέρους Εσόδων Αγοράς Επόμενης Ημέρας, με ημερομηνία έναρξης εφαρμογής του από την 1η Ιουλίου 2022 και διάρκεια έως την 1η Ιουνίου 2023, με δυνατότητα να λήξει και νωρίτερα με απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Στόχος της ρύθμισης είναι η στήριξη των καταναλωτών για το διάστημα που θα διαρκέσει η ενεργειακή κρίση μέσω της μείωσης των συνεπειών των αυξημένων τιμών ηλεκτρικής ενέργειας ενόψει της ενεργειακής κρίσης. Με τον νέο αυτό μηχανισμό προβλέπεται η υποχρεωτική επιστροφή στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης ποσοστού των εσόδων των μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με σκοπό τη χρηματοδότηση του «λογαριασμού» για την καταβολή επιδοτήσεων στους καταναλωτές.
Σύμφωνα με τη ρύθμιση, ορίζεται πλαφόν ανά τεχνολογία κάθε μονάδας παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, ενώ η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας θα πρέπει να δημοσιεύει στην ιστοσελίδα της τα δεδομένα της εφαρμογής του Προσωρινού Μηχανισμού Επιστροφής Μέρους Εσόδων Αγοράς Επόμενης Ημέρας.
Θα ακολουθήσει υπουργική απόφαση που θα καθορίζει τις διοικητικά οριζόμενες τιμές, σύμφωνα με τις οποίες θα αποζημιώνονται οι παραγωγοί ρεύματος. Με την απόφαση αυτή θα ξεκαθαρίζεται ο τρόπος καθορισμού της ανωτάτης τιμής για κάθε κατηγορία μονάδων (φυσικού αερίου, λιγνιτικές, υδροηλεκτρικά και ανανεώσιμες πηγές) και θα λαμβάνεται υπόψη η διακύμανση της τιμής των καυσίμων και των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
