Η αποχώρηση της Πλαίσιο Computers από το ελληνικό χρηματιστήριο, ήρθε να προστεθεί σε μια σειρά δεκάδων άλλων εταιρειών που τις δύο τελευταίες δεκαετίες επέλεξαν την αποχώρησή τους από τη χρηματιστηριακή αγορά.
Η ελληνική χρηματιστηριακή αγορά βιώνει το ακριβώς αντίστροφο της χρηματιστηριακής… νιρβάνας και ασυδοσίας της περιόδου 1999 – 2004, όταν και εισήχθησαν συνολικά 169 εταιρείες! Από εκείνη τη φρενίτιδα νέων εισαγωγών, φτάσαμε στη σημερινή κατάσταση, όπου το Χ.Α. εδώ και μια 15ετία βλέπει διαρκώς εταιρείες να διαγράφονται, είτε για λόγους στρατηγικής επιλογής, είτε για λόγους οικονομικής συρρίκνωσης έως και πτώχευσης, είτε για λόγους συγχώνευσης ή αποχώρησης της ξένης μητρικής από την Ελλάδα.
Όμως, εκείνη η περίοδος «φούσκας» στις νέες εισαγωγές, έκανε τόσο μεγάλο κακό, που ακόμη και σήμερα δεν είναι υπερβολή αν υποστηριχτεί πως η… ρετσινιά δεν έχει φύγει και –δυστυχώς– η εμπιστοσύνη του επιχειρηματικού κόσμου στο χρηματιστήριο δεν έχει ανακτηθεί. Οι κακές επιλογές εκείνης της περιόδου και η χρεοκοπία δεκάδων εταιρειών που εισήχθησαν από το 1999 και έως το 2005 στην ελληνική αγορά, είναι μια από τις βασικές εταιρείες της σταδιακής απομάκρυνσης των επενδυτών από το χρηματιστήριο.
Και τούτο διότι ένας αδικαιολόγητα μεγάλος αριθμός εταιρειών που εισήχθη εκείνη την περίοδο δεν είχαν την αξιοπιστία, την ποιότητα και την έξωθεν καλή μαρτυρία ώστε να εισαχθούν σε ένα χρηματιστήριο. Πολλές εταιρείες μπήκαν στο Χ.Α. σκεπτόμενες κοντόφθαλμα και επιδιώκοντας βραχυπρόθεσμο όφελος, χωρίς να κατανοούν τη σημασία και τις δυνατότητες του θεσμού, με αποτέλεσμα η παρουσία τους στο πέρασμα του χρόνου να εκφυλιστεί ή να περιοριστεί.
Φυσικά, η διαδικασία εισόδου και εξόδου από μια οργανωμένη αγορά είναι κομμάτι του βίου των χρηματιστηρίων και είναι κάτι που γίνεται κατά κόρον και διεθνώς. Σε περιόδους ανάπτυξης και υψηλών αποτιμήσεων το ισοζύγιο έχει θετικό πρόσημο ενώ σε περιόδους ύφεσης οι βασικοί μέτοχοι ή επενδυτικά κεφάλαια βρίσκουν την ευκαιρία να εξαγοράσουν την ελεύθερη διασπορά από το ταμπλό σε συμφέρουσες τιμές.
Όμως, η ελληνική αγορά παρουσιάζει μια μόνιμη πορεία παρακμής στο θέμα των νέων εισαγωγών, για πολλούς και σύνθετους λόγους. Από την άλλη πλευρά, η ελληνική αγορά είναι αρκετά ρηχή και σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να «σηκώσει» 350 ή 370 εταιρείες, δεν έχει το εκτόπισμα να υποστηρίξει κάτι τέτοιο και γι’ αυτό μετά τη φούσκα εκείνης της περιόδου, τα 2/3 του χρηματιστηριακού ταμπλό με τον καιρό παράκμασαν. Όμως, η ιστορία με τις νέες εισαγωγές έχει κάνει τεράστιο κακό στην αγορά, ενώ φραγμός μπήκε το 2005 όταν και η τότε διοίκηση (Σπ. Καπράλου) έβαλε φρένο στην ασυδοσία.
Η έκρηξη τιμών του '99 ώθησε δεκάδες εταιρείες σε αίτηση εισαγωγής, ασχέτως αν πληρούσαν τα κριτήρια, τα οποία είχαν γίνει… λάστιχο. Οι τότε διοικήσεις του Χ.Α. και Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς μοίρασαν αφειδώς εισιτήρια και όλα αυτά με την ανοχή της πολιτικής ηγεσίας.
Στατιστικά που προκαλούν θλίψη
Μια ματιά στα στατιστικά και τους αριθμούς, προκαλεί ίλιγγο για τη φρενίτιδα που επικράτησε τότε, με την ανοχή και την «ευλογία» της πολιτικής εξουσίας. Το '99 μπήκαν 46 εταιρείες στο ελληνικό χρηματιστήριο, το 2000 περί τις 50, το 2001 εισήχθησαν 26, το 2002 μπήκαν 22 εταιρείες, το 2003 πέρασαν το κατώφλι 14 εταιρείες, ενώ το 2004 εισήχθησαν 11.
Όταν όμως σε μια μικρή, ρηχή και περιορισμένων δυνατοτήτων αγορά εισάγονται τόσες εταιρείες κάθε χρόνο, πλέον ο θεσμός εκφυλίζεται. Πολλώ δε μάλλον, που ένα μεγάλο ποσοστό των εισαγωγών, δεν άξιζαν να περάσουν το κατώφλι του ΧΑ.
Δεν είναι τυχαίο ότι πάρα πολλές από εκείνες τις εισαγωγές της «χρυσής» πενταετίας 1999 – 2004, χρεοκόπησαν και μάλιστα ταχύτατα. Υπήρξαν πλείστα παραδείγματα χρεοκοπιών νέων εισαγωγών με πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις τις Informatics, Datamedia, Sex Form, Domus, Προμότα, Hitech, Δυναμική Ζωή, Μπαλάφας ΑΤΕ, Έμφασις Πληροφορική, Ipirotiki & Software, Despec Πολυμέσα, Νεοχημική, Μάρακ, Ζήνων, Lannet, Alter Channel, Betanet, Proton Bank κ.α. Κοινός παρανομαστής όλων αυτών; Το γεγονός ότι όλες εισήχθησαν από το 2000 και μετά!
Σημαντικές αποχωρήσεις που στοίχισαν στην αγορά
Παράλληλα με τις εισαγωγές εταιρειών αμφίβολης επιχειρηματικής υπόστασης που σταδιακά μείωσαν το κύρος του Χ.Α., έλαβε χώρα και η διαδικασία αποχώρησης πολύ σημαντικών εταιρειών, περιορίζοντας το ειδικό βάρος και τη συνολική κεφαλαιοποίηση της αγοράς. Συνολικά, από το 2000 έχουν διαγραφεί περίπου 300 εταιρείες.
Σημαντικές αποχωρήσεις – λόγω επιλογής του management - από το ταμπλό του Χ.Α. την τελευταία 20ετία είναι εταιρείες όπως Παπαστράτος, Vodafone, Κωτσόβολος, AB Βασιλόπουλος, Hyatt, Ρόκας, Notos Com, Δέλτα Πληροφορική, Cosmote, Γερμανός, Everest, Ελαΐς- Uniliver, Chipita, Δέλτα Γάλατος, Crown Ελλάς, Goody's, Μπάρμπα Στάθης κ.α. Ειδική κατηγορία αποτελούσαν οι εξαγορές των θυγατρικών πολυεθνικών εταιρειών, καθώς η πολιτική αυτών των ομίλων είναι να παραμένει η μητρική εταιρεία εισηγμένη στις βασικές μεγάλες αγορές και να αποχωρούν οι θυγατρικές από τα περιφερειακά χρηματιστήρια, όπως των Αθηνών.
Μεγάλη πληγή επίσης που καταστρατήγησε το κοινό περί δικαίου αίσθημα στην αγορά και απομάκρυνε ακόμη περισσότερο τους επενδυτές, ήταν το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της μεγάλης πτώσης – απαξίωσης των τιμών, «άνθησε» η βιομηχανία των δημοσίων προτάσεων και εξαγορών πολλές φορές από offshore εταιρείες που ήταν ιδιοκτησίας των βασικών μετόχων!
Οι δημόσιες προτάσεις και οι εξαγορές έγιναν σε πάρα πολλές περιπτώσεις σε εξευτελιστικά -και προσβλητικά για τους επενδυτές- χαμηλές τιμές, δηλαδή με ληστρικούς όρους για τους μετόχους μειοψηφίας, με την ανοχή των αρχών, «σκοτώνοντας» την εμπιστοσύνη στη χρηματιστηριακή αγορά και τις εποπτικές αρχές.
Οι διαγραφές των τελευταίων ετών
Την προηγούμενη χρονιά, το 2021, διαγράφηκαν από το Χ.Α. εταιρείες όπως Κεραμεία Αλλατίνη ΑΕ, Axon Συμμετοχών, Ναυτιλιακή Εταιρεία Λέσβου, Eurobrokers, Diversa, Forthnet, Ναυτεμπορική, Euromedica και Νέωριον, Paper Pack Τσουκαρίδης, ΓΕΚΕ (President), Ιασώ, Newsphone κ.α.
Το 2020 μετρήσαμε 11 διαγραφές εισηγμένων. Ειδικότερα διεγράφησαν εταιρείες όπως FG Europe, ΕΛΤΡΑΚ, Νηρέας, Σελόντα και Καράτζης, Περσεύς, Βωβός, Mega Chanel, Alpha Finance, Πήγασος και Αφοί Χατζηκρανιώτη. Το 2019 διεγράφησαν οι Druckfarben, Νexans, Υγεία, Αιολική Επενδυτική, Μινωικές Γραμμές, Άνεμος/Grivalia, Κρητών Άρτος, Κανάκης, ενώ το 2018 διεγράφησαν οι Αθηνά, Κορρές και Αιολική Επενδύσεων.
Σύμφωνα με μελέτη του υπευθύνου ανάλυσης της Beta Χρηματιστηριακή Μάνου Χατζηδάκη, από την ίδρυση του το ΧΑ έχει φιλοξενήσει συνολικά περί τις 650 εταιρείες. Από αυτές οι 495 έχουν αποχωρήσει. Σύμφωνα με τη μελέτη του αναλυτή, οι εταιρείες που μπήκαν στο ΧΑ την περίοδο 1999 – 2000 και διαγράφηκαν έχουν μέσο χρόνο παραμονής τα 14,6 χρόνια, ενώ όσες μπήκαν την περίοδο 2000 – 2010 έχουν χρόνο παραμονής τα 8,7 χρόνια.
«Διψά» για νέες εισαγωγές και ανανέωση η αγορά
Είναι πασιφανές ότι το Χρηματιστήριο Αθηνών που παραμένει υποβαθμισμένο από το 2013 δεν μπορεί να συνεχίσει να στηρίζεται στις 16 εταιρείες του Large Cap που έχουν κεφαλαιοποίηση άνω του 1 δισ. ευρώ και ελάχιστες ακόμη του FTSE 25 και του Mid Cap. Σημειώνεται ότι αποτίμηση έως 1 δισ. ευρώ – με διεθνείς όρους – θεωρείται μικρομεσαία κεφαλαιοποίηση.
Η αγορά «διψά» για νέες εισαγωγές και νέα γενιά επενδυτών, που θα την ανανεώσουν και θα τη βγάλουν από το πολυετές τέλμα. Οι εισαγωγές εταιρειών την τελευταία 15ετία είναι λιγοστές, μόνο κάποιες ΑΕΕΑΠ – που διέπονται από ειδικό νομικό καθεστώς – και ελάχιστες άλλες.
Τον Ιανουάριο του 2021 εισήχθη η ασφαλιστική εταιρεία Interlife μετά από πολλά χρόνια αποψίλωσης του ασφαλιστικού κλάδου στο Χ.Α., ενώ τον Αύγουστο του ίδιου έτους είχαμε την εισαγωγή της εταιρείας πληροφορικής Real Consulting στην Εναλλακτική Αγορά, την πρώτη εισαγωγή μετά από δέκα χρόνια στη συγκεκριμένη αγορά. Το 2022 έχουμε δύο εισαγωγές, αμφότερες με δραστηριοποίηση στον κλάδο ακινήτων, η μία είναι ΑΕΕΑΠ (Μπλε Κέδρος) και η άλλη η Dimand που δραστηριοποιείται στην ανάπτυξη εξειδικευμένων κτιριακών έργων μεγάλων απαιτήσεων.
Όλα αυτά, ενώ όλα τα τελευταία χρόνια με αποκορύφωμα το 2021 έλαβε χώρα παγκόσμιο «πάρτι» νέων εισαγωγών και IPOs σχεδόν σε όλες τις αγορές της υφηλίου, καθώς πέρυσι καταγράφηκε ρεκόρ 20ετίας στον αριθμό εισαγωγών αλλά και άντλησης κεφαλαίων. Βεβαίως, η εικόνα άλλαξε το 2022 καθώς ο πόλεμος στα σύνορα της Ευρώπης και οι μεγάλοι κλυδωνισμοί στην εφοδιαστική αλυσίδα και την ενέργεια, συνδυαστικά με την αλλαγή πολιτικής των κεντρικών τραπεζών στα επιτόκια, έχουν αλλάξει το προφίλ ελκυστικότητας των αγορών, με τη ρευστότητα πλέον να είναι πιο περιορισμένη.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
