Η 50χρονη κυριαρχία της οικογένειας Άσαντ στην διακυβέρνηση της Συρίας τελείωσε το πρωί της Κυριακής, μετά από μια ξαφνική επίθεση ανταρτών που τους έφερε στην πρωτεύουσα, Δαμασκό σε 10 ημέρες.
Η κρατική τηλεόραση της Συρίας μετέδωσε μια βιντεοσκοπημένη δήλωση μιας ομάδας ανδρών που έλεγαν ότι ο πρόεδρος Μπασάρ αλ Άσαντ έχει ανατραπεί και όλοι οι κρατούμενοι στις φυλακές έχουν αφεθεί ελεύθεροι. Ο άνθρωπος που διάβασε τη δήλωση κάλεσε όλους τους μαχητές της αντιπολίτευσης και τους πολίτες να διατηρήσουν τους κρατικούς θεσμούς του «ελεύθερου συριακού κράτους».
Η δήλωση μεταδόθηκε λίγες ώρες αφότου ο επικεφαλής ενός παρατηρητηρίου πολέμου της συριακής αντιπολίτευσης δήλωσε ότι ο Άσαντ είχε εγκαταλείψει τη χώρα για μια άγνωστη τοποθεσία, φεύγοντας μπροστά από τους αντάρτες που είπαν ότι είχαν εισέλθει στη Δαμασκό μετά την αξιοσημείωτα γρήγορη προέλαση σε όλη τη χώρα.
Ο πρωθυπουργός της Συρίας, Μοχάμεντ Γκαζί Τζαλάλι, δήλωσε ότι η κυβέρνηση είναι έτοιμη να «τείνει το χέρι της» στην αντιπολίτευση και να παραδώσει την εξουσία σε μια μεταβατική κυβέρνηση.
«Είμαι στο σπίτι μου και δεν έχω φύγει, και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ανήκω σε αυτή τη χώρα», δήλωσε ο Τζαλίλι σε βιντεοσκοπημένη δήλωση. Είπε ότι θα πάει στο γραφείο του για να συνεχίσει τη δουλειά του και κάλεσε τους πολίτες της Συρίας να μην καταστρέφουν δημόσια περιουσία. Δεν απάντησε στις αναφορές ότι ο Άσαντ είχε φύγει.
Ο Ραμί Αμπντουραμμάν του Συριακού Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δήλωσε στο Associated Press ότι ο Άσαντ έφυγε αεροπορικώς την Κυριακή από τη Δαμασκό.
Η κρατική τηλεόραση στο Ιράν, κράτος που υπήρξε κύριος υποστηρικτής του Άσαντ στα χρόνια του πολέμου στη Συρία, ανέφερε ότι ο Άσαντ είχε εγκαταλείψει την πρωτεύουσα. Επικαλέστηκε το ειδησεογραφικό δίκτυο Al Jazeera του Κατάρ για τις πληροφορίες και δεν έδωσε περισσότερες λεπτομέρειες.
Καθώς ο ήλιος ανέτειλε πάνω από τη Δαμασκό, πλήθη συγκεντρώθηκαν για να προσευχηθούν στα τζαμιά της πόλης και να γιορτάσουν στις πλατείες, φωνάζοντας «Ο Θεός είναι μεγάλος». Οι άνθρωποι φώναζαν επίσης συνθήματα κατά του Άσαντ και κορνάριζαν. Σε ορισμένες περιοχές, ακούστηκαν πανηγυρικοί πυροβολισμοί.
Στρατιώτες και αστυνομικοί εγκατέλειψαν τις θέσεις τους και τράπηκαν σε φυγή, ενώ πλιατσικολόγοι εισέβαλαν στην έδρα του Υπουργείου Άμυνας.
«Τα συναισθήματά μου είναι απερίγραπτα», δήλωσε στο AP ο Ομάρ Ντάχερ, ένας 29χρονος δικηγόρος. «Μετά τον φόβο που αυτός (ο Άσαντ) και ο πατέρας του μας έκαναν να ζήσουμε για πολλά χρόνια, και τον πανικό και την κατάσταση τρόμου στην οποία ζούσα, δεν μπορώ να το πιστέψω».
Ο Ντάχερ είπε ότι ο πατέρας του σκοτώθηκε από τις δυνάμεις ασφαλείας και ο αδελφός του βρίσκεται υπό κράτηση, αγνοείται. Ο Άσαντ «είναι εγκληματίας, τύραννος και σκύλος», είπε.
«Είναι η προσευχή κάθε καταπιεσμένου ανθρώπου και ο Θεός απάντησε σήμερα. Νομίζαμε ότι δεν θα το βλέπαμε ποτέ, αλλά δόξα τω Θεώ, το είδαμε», δήλωσε ο Γκαζάλ αλ-Σαρίφ, στο κέντρο της Δαμασκού.
Το αρχηγείο της αστυνομίας στην πρωτεύουσα φαινόταν εγκαταλελειμμένο, η πόρτα του έμεινε ανοιχτή χωρίς αστυνομικούς έξω. Ένας δημοσιογράφος του Associated Press τράβηξε πλάνα από ένα εγκαταλελειμμένο σημείο ελέγχου του στρατού, όπου οι στολές πετάχτηκαν στο έδαφος κάτω από μια αφίσα του προσώπου του Άσαντ. Πλάνα που μεταδόθηκαν από μέσα ενημέρωσης που συνδέονται με την αντιπολίτευση έδειξαν ένα τανκ σε μια από τις κεντρικές πλατείες της πρωτεύουσας.
Ήταν η πρώτη φορά που οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης έφτασαν στη Δαμασκό από το 2018, όταν τα συριακά στρατεύματα ανακατέλαβαν περιοχές στα περίχωρα της πρωτεύουσας μετά από πολυετή πολιορκία.
Ο φιλοκυβερνητικός ραδιοφωνικός σταθμός Sham FM ανέφερε ότι το αεροδρόμιο της Δαμασκού είχε εκκενωθεί και όλες οι πτήσεις είχαν σταματήσει.
Οι αντάρτες ανακοίνωσαν επίσης ότι μπήκαν στη διαβόητη στρατιωτική φυλακή Σαϊντνάγια βόρεια της πρωτεύουσας και «απελευθέρωσαν» τους κρατούμενους τους εκεί.
Το προηγούμενο βράδυ, οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης κατέλαβαν την κεντρική πόλη Χομς, την τρίτη μεγαλύτερη της Συρίας, καθώς οι κυβερνητικές δυνάμεις την εγκατέλειψαν. Η πόλη βρίσκεται σε μια σημαντική διασταύρωση μεταξύ της Δαμασκού, της πρωτεύουσας, και των παράκτιων επαρχιών της Συρίας Λατάκια και Ταρτούς - βάσης υποστήριξης του Σύριου ηγέτη και έδρας μιας ρωσικής ναυτικής βάσης.
Οι αντάρτες είχαν ήδη καταλάβει τις πόλεις Χαλέπι και Χάμα, καθώς και μεγάλα τμήματα του νότου, μετά από μια αστραπιαία επίθεση που ξεκίνησε στις 27 Νοεμβρίου. Οι αναλυτές δήλωσαν ότι ο έλεγχος της Χομς από τους αντάρτες θα άλλαζε το παιχνίδι.
Οι κινήσεις των ανταρτών στη Δαμασκό ήρθαν μετά την απόσυρση του συριακού στρατού από μεγάλο μέρος του νότιου τμήματος της χώρας, αφήνοντας περισσότερες περιοχές, συμπεριλαμβανομένων αρκετών επαρχιακών πρωτευουσών, υπό τον έλεγχο των μαχητών της αντιπολίτευσης.
Η πρόοδος την περασμένη εβδομάδα ήταν μακράν η μεγαλύτερη των τελευταίων ετών από φατρίες της αντιπολίτευσης, υπό την ηγεσία μιας ομάδας που έχει τις ρίζες της στην Αλ Κάιντα και θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση από τις ΗΠΑ και τα Ηνωμένα Έθνη. Στην προσπάθειά τους να ανατρέψουν την κυβέρνηση Άσαντ, οι αντάρτες, υπό την ηγεσία της ομάδας Hayat Tahrir al-Sham ή HTS, συνάντησαν μικρή αντίσταση από τον συριακό στρατό.
Ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για τη Συρία, Γκέιρ Πέντερσεν, ζήτησε το Σάββατο επείγουσες συνομιλίες στη Γενεύη για να διασφαλιστεί μια «ομαλή πολιτική μετάβαση». Μιλώντας σε δημοσιογράφους στο ετήσιο Φόρουμ της Ντόχα στο Κατάρ, είπε ότι η κατάσταση στη Συρία αλλάζει λεπτό με το λεπτό. Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, η χώρα του οποίου είναι ο κύριος διεθνής υποστηρικτής του Άσαντ, δήλωσε ότι αισθάνεται «λύπη για τον συριακό λαό».
Στη Δαμασκό, οι άνθρωποι έσπευσαν να εφοδιαστούν με προμήθειες. Χιλιάδες πήγαν στα σύνορα της Συρίας με τον Λίβανο, προσπαθώντας να εγκαταλείψουν τη χώρα. Λιβανέζοι συνοριοφύλακες έκλεισαν το κύριο συνοριακό πέρασμα Masnaa αργά το Σάββατο, αφήνοντας πολλούς να περιμένουν.
Πολλά καταστήματα στην πρωτεύουσα έκλεισαν, δήλωσε ένας κάτοικος στο Associated Press, και εκείνα που ήταν ακόμα ανοιχτά ξέμειναν από βασικά προϊόντα όπως η ζάχαρη. Μερικοί πουλούσαν αντικείμενα σε τρεις φορές την κανονική τιμή. Ο ΟΗΕ ανακοίνωσε ότι μετακινεί μη κρίσιμο προσωπικό εκτός της χώρας για προληπτικούς λόγους.
Άφαντος ο Άσαντ
Ο πρωθυπουργός της Συρίας δήλωσε ότι δεν γνωρίζει πού βρίσκονται ο Άσαντ ή ο υπουργός Άμυνας. Είπε στο σαουδαραβικό τηλεοπτικό δίκτυο Al-Arabiyya νωρίς την Κυριακή ότι έχασαν την επικοινωνία το βράδυ του Σαββάτου.
Είχε ελάχιστη, αν όχι καθόλου, βοήθεια από τους συμμάχους του. Η Ρωσία είναι απασχολημένη με τον πόλεμό της στην Ουκρανία. Η Χεζμπολάχ του Λιβάνου, η οποία κάποια στιγμή έστειλε χιλιάδες μαχητές για να ενισχύσει τις δυνάμεις του Άσαντ, έχει αποδυναμωθεί από μια μακροχρόνια σύγκρουση με το Ισραήλ. Το Ιράν έχει δει τους πληρεξούσιούς του σε όλη την περιοχή να πλήττονται από τις τακτικές ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές.
Ο νεοεκλεγείς πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δημοσίευσε το Σάββατο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να αποφύγουν τη στρατιωτική εμπλοκή στη Συρία. Ξεχωριστά, ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του προέδρου Τζο Μπάιντεν δήλωσε ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν δεν είχε καμία πρόθεση να παρέμβει εκεί.
Ο Πέτερσεν δήλωσε ότι μια ημερομηνία για συνομιλίες στη Γενεύη σχετικά με την εφαρμογή ενός ψηφίσματος του ΟΗΕ, που υιοθετήθηκε το 2015 και καλεί για μια πολιτική διαδικασία υπό την ηγεσία της Συρίας, θα ανακοινωθεί αργότερα. Το ψήφισμα ζητά τη δημιουργία ενός μεταβατικού κυβερνητικού σώματος, ακολουθούμενο από τη σύνταξη ενός νέου συντάγματος και τελειώνοντας με εκλογές υπό την εποπτεία του ΟΗΕ.
Αργότερα το Σάββατο, υπουργοί Εξωτερικών και ανώτεροι διπλωμάτες από οκτώ βασικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Σαουδικής Αραβίας, της Ρωσίας, της Αιγύπτου, της Τουρκίας και του Ιράν, μαζί με τον Πέτερσεν, συναντήθηκαν στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της Ντόχα για να συζητήσουν την κατάσταση στη Συρία.
Σε δήλωσή τους, οι συμμετέχοντες επιβεβαίωσαν την υποστήριξή τους για μια πολιτική λύση στη συριακή κρίση «που θα οδηγούσε στον τερματισμό της στρατιωτικής δραστηριότητας και θα προστάτευε τους αμάχους».
Η προέλαση των ανταρτών
Ένας διοικητής των ανταρτών, ο Χασάν Αμπντούλ-Γάνι, δημοσίευσε στην εφαρμογή μηνυμάτων Telegram ότι οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης είχαν ξεκινήσει το «τελικό στάδιο» της επίθεσής τους περικυκλώνοντας τη Δαμασκό.
Η HTS ελέγχει μεγάλο μέρος της βορειοδυτικής Συρίας και το 2017 δημιούργησε μια «κυβέρνηση σωτηρίας» για να διαχειρίζεται τις καθημερινές υποθέσεις στην περιοχή. Τα τελευταία χρόνια, ο ηγέτης του HTS Αμπού Μοχάμεντ αλ Γκολάνι προσπάθησε να ξαναφτιάξει την εικόνα της ομάδας, κόβοντας τους δεσμούς με την Αλ Κάιντα, εγκαταλείποντας σκληροπυρηνικούς αξιωματούχους και υποσχόμενος να αγκαλιάσει τον πλουραλισμό και τη θρησκευτική ανοχή.
Η επίθεση ξεκίνησε στις 27 Νοεμβρίου, και κατά τη διάρκεια της ένοπλοι κατέλαβαν τη βόρεια πόλη του Χαλεπίου, τη μεγαλύτερη της Συρίας, και την κεντρική πόλη Χάμα, την τέταρτη μεγαλύτερη πόλη της χώρας.
Η συριακή κυβέρνηση έχει αναφερθεί στους ενόπλους της αντιπολίτευσης ως τρομοκράτες από τότε που ξέσπασε η σύγκρουση τον Μάρτιο του 2011.
Ο κορυφαίος διπλωμάτης του Κατάρ, σεΐχης Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν Αλ Θάνι, επέκρινε τον Άσαντ για την αποτυχία του να εκμεταλλευτεί την ανάπαυλα των μαχών τα τελευταία χρόνια για να αντιμετωπίσει τα υποκείμενα προβλήματα της χώρας. «Ο Άσαντ δεν άδραξε αυτή την ευκαιρία για να αρχίσει να εμπλέκεται και να αποκαθιστά τη σχέση του με τον λαό του», είπε.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
