Η ναυτιλιακή βιομηχανία βρίσκεται αντιμέτωπη με νέο κύμα εμπορικών εντάσεων, καθώς η Κίνα ανακοίνωσε αντίμετρα στα λιμενικά τέλη που επιβάλλουν οι ΗΠΑ σε πλοία κινεζικής κατασκευής ή διαχείρισης. Τα αμερικανικά τέλη, που αναμένεται να τεθούν σε ισχύ στις 14 Οκτωβρίου, προκάλεσαν άμεση αντίδραση από το Πεκίνο, το οποίο, σύμφωνα με διάταγμα του πρωθυπουργού Λι Τσιάνγκ, εφαρμόζει συμμετρικές κυρώσεις.
Συγκεκριμένα, η Κίνα επιβάλλει πρόσθετα τέλη σε πλοία χωρών που στηρίζουν περιορισμούς σε κινεζικούς φορείς, ενώ θέτει περιορισμούς στην πρόσβαση σε κινεζικά λιμάνια και ενισχύει τους ελέγχους στις δραστηριότητες των εταιρειών τους. Τα μέτρα αυτά δημιουργούν πρόσθετη αβεβαιότητα στον ναυτιλιακό κλάδο.
Η εφαρμογή των αμερικανικών τελών, τα οποία υπολογίζονται ανά καθαρό τόνο ή ανά TEU, αναμένεται να αυξήσει σημαντικά το κόστος για μεγάλο μέρος του παγκόσμιου στόλου. Σημειώνεται ότι πάνω από τα μισά νεότευκτα πλοία παγκοσμίως κατασκευάζονται σε κινεζικά ναυπηγεία, στοιχείο που επηρεάζει άμεσα τη διεθνή αγορά.
Σύμφωνα με έκθεση του αμερικανικού Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (CSIS), τα κινεζικά ναυπηγεία κάλυψαν το 53% των παγκόσμιων παραγγελιών πλοίων σε τόνους κατά τους πρώτους οκτώ μήνες του 2025. Το ποσοστό αυτό είχε φθάσει το 73% το 2024, καθώς οι πλοιοκτήτες έσπευσαν να ολοκληρώσουν συμβάσεις πριν την επιβολή των νέων περιορισμών.
Οι επιπτώσεις από τον κλιμακούμενο εμπορικό πόλεμο αναμένεται να είναι άμεσες. Οι ναύλοι στις γραμμές Ασίας-ΗΠΑ εκτιμάται ότι θα αυξηθούν, ενώ δεν αποκλείονται καθυστερήσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα και ανακατεύθυνση φορτίων προς τρίτα λιμάνια. Ειδικοί προειδοποιούν ότι η ναυτιλία κινδυνεύει να βρεθεί στο επίκεντρο μιας νέας γεωπολιτικής αντιπαράθεσης με σημαντικές συνέπειες για το παγκόσμιο εμπόριο.
Τα κινεζικά αντίμετρα
Με διάταγμα του Κρατικού Συμβουλίου που υπέγραψε ο πρωθυπουργός Λι Τσιανγκ, η Κίνα αναθεώρησε το κανονιστικό πλαίσιο των διεθνών θαλάσσιων μεταφορών. Από τις 28 Σεπτεμβρίου, εφαρμόζεται μηχανισμός αντιμέτρων κατά χωρών που επιβάλλουν ή στηρίζουν περιορισμούς σε κινεζικούς φορείς, πλοία ή πληρώματα.
Τα μέτρα περιλαμβάνουν ειδικά τέλη στα πλοία των εμπλεκόμενων κρατών, απαγορεύσεις ή περιορισμούς πρόσβασης σε κινεζικά λιμάνια και περιορισμούς στη διακίνηση ναυτιλιακών δεδομένων ή υπηρεσιών. Υπάρχουν εξαιρέσεις όταν διεθνείς συμφωνίες παρέχουν επαρκή ένδικα μέσα.
Επιπλέον, το διάταγμα προβλέπει υποχρέωση υποβολής πληροφοριών στις κινεζικές αρχές από τους φορείς εκμετάλλευσης διεθνών ναυτιλιακών πλατφορμών, ενισχύοντας την εποπτεία και τη συμμόρφωση.
Η κίνηση αυτή πραγματοποιείται λίγο πριν την έναρξη ισχύος των αμερικανικών μέτρων που στοχεύουν πλοία με κινεζική σύνδεση.
Το αμερικανικό σχέδιο
Η απόφαση του Πεκίνου λαμβάνει ιδιαίτερη βαρύτητα, καθώς η πολιτική του Εμπορικού Αντιπροσώπου των ΗΠΑ (USTR) για τα λιμενικά τέλη σε κινεζικά πλοία τίθεται σε εφαρμογή στις 14 Οκτωβρίου. Το σχέδιο, που ανακοινώθηκε τον Απρίλιο, προβλέπει τέλη από 50 δολάρια ανά καθαρό τόνο, με ετήσια αύξηση έως τα 140 δολάρια το 2028.
Σύμφωνα με την Alphaliner, το συνολικό κόστος για τους 10 μεγαλύτερους μεταφορείς containers το 2026 εκτιμάται στα 3,2 δισ. δολάρια. Ο όμιλος COSCO θα επωμιστεί 1,53 δισ., ενώ οι ZIM, ONE και CMA CGM αναμένεται να καταβάλουν 510 εκατ., 363 εκατ. και 335 εκατ. δολάρια αντίστοιχα.
Σε πλοία κινεζικής κατασκευής αλλά μη κινεζικής ιδιοκτησίας, οι επιπλέον χρεώσεις εκτιμώνται σε 50 εκατ. δολάρια για την CMA CGM, 73 εκατ. για την MSC και 48 εκατ. για την Yang Ming. Για τους εταίρους της Gemini, η Maersk θα επιβαρυνθεί με 17,5 εκατ. και η Hapag-Lloyd με περίπου 105 εκατ. δολάρια.
Οι εταιρείες εξετάζουν αναδιάταξη του στόλου και αντικατάσταση πλοίων κινεζικής ναυπήγησης σε δρομολόγια προς τις ΗΠΑ με πλοία από Κορέα ή Ιαπωνία, ώστε να περιορίσουν την έκθεση στα νέα τέλη.
Παράλληλα, οι κινεζικές ναυτιλιακές εταιρείες αναζητούν στρατηγικές μετριασμού των επιπτώσεων. Σύμφωνα με την HSBC, αυτές περιλαμβάνουν συνεργασίες με μη κινεζικές εταιρείες, ανάπτυξη δρομολογίων που παρακάμπτουν τα αμερικανικά λιμάνια μέσω Καναδά, Μεξικού ή Καραϊβικής, καθώς και πιθανή καθυστέρηση απόσυρσης παλαιότερων πλοίων μη κινεζικής κατασκευής.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
