Οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ευρωπαϊκής οικονομίας. Μετά την τριπλή πίεση πανδημίας-ενέργειας-πληθωρισμού, Βρυξέλλες και ευρωπαϊκές χώρες επιστρατεύουν ένα μίγμα εργαλείων, κοινοτικά προγράμματα, εθνικές εγγυήσεις, επιδοτούμενα δάνεια και vouchers για ψηφιακές και πράσινες επενδύσεις.
Η ευρωπαϊκή «ομπρέλα» για τις ΜμΕ
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το SME Relief Package, ένα πλέγμα νομοθετικών/μη νομοθετικών παρεμβάσεων για μείωση διοικητικών βαρών, καταπολέμηση καθυστερημένων πληρωμών και ευκολότερη πρόσβαση σε χρηματοδότηση.
Στον πυρήνα βρίσκονται ο προτεινόμενος κανονισμός για τις καθυστερήσεις πληρωμών, η απλούστευση φορολογικών/διοικητικών διαδικασιών («once-only»), καθώς και οι ενισχύσεις στο οικοσύστημα χρηματοδότησης ΜμΕ.
Συμπληρωματικά, το Single Market Programme – SME pillar (2021-2027) διαθέτει προϋπολογισμό με 1 δισ. ευρώ για ενίσχυση ανταγωνιστικότητας, πρόσβαση σε αγορές και επιχειρηματικότητα, ως συνέχεια των επιτυχιών του COSME. Παρέχει εργαλεία όπως το Enterprise Europe Network και υποστηρίζει τη στρατηγική της ΕΕ για τις ΜμΕ.
Το InvestEU (SME window) λειτουργεί ως «πολλαπλασιαστής» ιδιωτικών κεφαλαίων, μέσω εγγυήσεων που υλοποιεί το EIF, διευρύνει πρόσβαση σε δάνεια/ίδια κεφάλαια για ΜμΕ, από καινοτομία έως πράσινες/ψηφιακές επενδύσεις. Το παράθυρο ΜμΕ καλύπτει υψηλότερου ρίσκου επιχειρήσεις, πολιτιστικές/δημιουργικές βιομηχανίες και deep-tech.
Παράλληλα, η ενότητα “Funding opportunities for SMEs” της Ευρωπαϊκής Επιτροπής λειτουργεί ως ένας πλήρης «χάρτης» χρηματοδότησης, συγκεντρώνοντας όλα τα διαθέσιμα προγράμματα και ταμεία που μπορούν να αξιοποιήσουν οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις για να αναπτυχθούν και να εκσυγχρονιστούν. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν:
- Connecting Europe Facility (CEF) – Ένα πρόγραμμα που χρηματοδοτεί έργα υποδομών σε τομείς όπως οι μεταφορές, η ενέργεια και τα ψηφιακά δίκτυα. Για τις ΜμΕ, αυτό σημαίνει ευκαιρίες συνεργασίας και ανάπτυξης υπηρεσιών γύρω από νέες υποδομές ή πρόσβαση σε αγορές που «ανοίγουν» μέσω των επενδύσεων αυτών.
- Horizon Europe – Το βασικό ερευνητικό και καινοτομικό πρόγραμμα της ΕΕ, που προσφέρει επιχορηγήσεις σε επιχειρήσεις που επενδύουν σε νέα προϊόντα, τεχνολογίες ή υπηρεσίες. Ιδιαίτερα σημαντικό για startups και ΜμΕ που δραστηριοποιούνται σε τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η πράσινη τεχνολογία και η βιοτεχνολογία.
- Πολιτική Συνοχής (Cohesion Policy) – Επενδύει σε περιφέρειες με στόχο να μειώσει τις ανισότητες και να ενισχύσει την ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας. Οι ΜμΕ επωφελούνται μέσω προγραμμάτων στήριξης επενδύσεων, δημιουργίας θέσεων εργασίας και ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητάς τους σε λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές.
- European Social Fund Plus (ESF+) – Εστιάζει στην ενίσχυση δεξιοτήτων και στην κατάρτιση εργαζομένων. Οι επιχειρήσεις μπορούν να χρηματοδοτήσουν προγράμματα εκπαίδευσης του προσωπικού τους ή να συμμετάσχουν σε δράσεις που διευκολύνουν την πρόσληψη νέου, καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού.
- LIFE Programme – Το κύριο εργαλείο της ΕΕ για έργα περιβάλλοντος και κλιματικής δράσης. Οι ΜμΕ έχουν τη δυνατότητα να λάβουν επιχορηγήσεις για την ανάπτυξη «πράσινων» προϊόντων, διαδικασιών και υπηρεσιών, συμβάλλοντας παράλληλα στους στόχους βιωσιμότητας της Ένωσης.
- EaSI (Programme for Employment and Social Innovation) – Παρέχει μικροχρηματοδοτήσεις και στήριξη σε μικρές επιχειρήσεις ή μεμονωμένους επιχειρηματίες, ιδιαίτερα σε πρώιμα στάδια ανάπτυξης. Είναι ιδανικό εργαλείο για startups ή πολύ μικρές επιχειρήσεις που χρειάζονται πρόσβαση σε αρχικό κεφάλαιο.
Μέτρα για ΜμΕ στις χώρες της Ευρώπης
Ισπανία
Το Reuters αναφέρει ότι η Μαδρίτη ενεργοποιεί 4,5 δισ. ευρώ σε επιδοτήσεις από τα ευρωπαϊκά ταμεία ανάκαμψης για να χρηματοδοτήσει ψηφιακό και πράσινο μετασχηματισμό ΜμΕ, ενώ δημιουργεί και πρόγραμμα δανείων 50 δισ. ευρώ για τον ίδιο σκοπό, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ.
Ουγγαρία
Η Βουδαπέστη χαμηλώνει το κόστος δανεισμού για μικρές επιχειρήσεις, διαθέτοντας σταθερά δάνεια 3% με ανώτατο όριο ανά δάνειο, στο πλαίσιο ενίσχυσης της εγχώριας ανάπτυξης. Το μέσο Portfolio επιβεβαιώνει την κατεύθυνση για χαμηλότοκα δάνεια ΚΚΒ (ΜμΕ) 3% μέσω του πλαισίου «Széchenyi-kártya» (κρατικό πρόγραμμα χρηματοδότησης μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στην Ουγγαρία).
Γαλλία
Η Γαλλία ενισχύει δυναμικά την ψηφιακή μετάβαση των μικρομεσαίων επιχειρήσεών της, ενεργοποιώντας, μέσω του ευρωπαϊκού προγράμματος COSME Digitalisation Pilot και της συνεργασίας EIF–Bpifrance, ένα πακέτο εγγυήσεων ύψους 715 εκατ. ευρώ.
Το σχέδιο, με «αιχμή του δόρατος» το πρόγραμμα France Num Loan Guarantee, επιτρέπει στις επιχειρήσεις να εξασφαλίσουν δάνεια με πιο ευνοϊκούς όρους και μειωμένες απαιτήσεις εξασφαλίσεων, χρηματοδοτώντας έργα όπως ψηφιακές υποδομές, ηλεκτρονικές πωλήσεις και αναβάθμιση τεχνολογικών εργαλείων.
Η πρωτοβουλία στοχεύει να καταστήσει τις ΜμΕ πιο ανταγωνιστικές και ανθεκτικές σε ένα ολοένα πιο ψηφιακό οικονομικό περιβάλλον .
Αυστρία
Η Austria Wirtschaftsservice (aws), ο κρατικός αναπτυξιακός φορέας και προωθητική τράπεζα της Αυστρίας, λειτουργεί ως «μοχλός» ενίσχυσης των επιχειρήσεων, προσφέροντας επιχορηγήσεις, χαμηλότοκα δάνεια, εγγυήσεις και εξειδικευμένη καθοδήγηση.
Με έμφαση στην καινοτομία, την τεχνολογία και την επιχειρηματική ανάπτυξη, η aws λειτουργεί ως one-stop-shop για κάθε στάδιο εξέλιξης μιας εταιρείας, από την ίδρυση μέχρι την επέκταση, διευκολύνοντας την πρόσβαση σε κεφάλαια και προγράμματα στήριξης μέσω της επίσημης κυβερνητικής πύλης USP.gv.at.
Σκωτία
Για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που επιδιώκουν να αναπτύξουν νέα προϊόντα ή υπηρεσίες, το πρόγραμμα SMART: SCOTLAND λειτουργεί ως καταλύτης καινοτομίας, παρέχοντας επιχορηγήσεις έως 100.000 λίρες Αγγλίας και κάλυψη έως 70% των επιλέξιμων δαπανών.
Η δράση στοχεύει σε φιλόδοξα, τεχνολογικά απαιτητικά και υψηλού ρίσκου έργα, προσφέροντας ουσιαστική στήριξη στα πρώτα κρίσιμα στάδια ανάπτυξης, όπως οι μελέτες εφικτότητας και η έρευνα.
Γερμανία
Η Γερμανία διαθέτει ένα από τα πιο ολοκληρωμένα οικοσυστήματα στήριξης για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) στην Ευρώπη, με ένα ευρύ φάσμα από επενδυτικές επιχορηγήσεις, χαμηλότοκα δάνεια και κρατικές εγγυήσεις. Κεντρικοί κόμβοι ενημέρωσης και καθοδήγησης για τις επιχειρήσεις είναι οι πλατφόρμες GTAI και Förderberatung, που συγκεντρώνουν όλες τις διαθέσιμες επιλογές χρηματοδότησης και στήριξης.
Στο επίκεντρο της στρατηγικής καινοτομίας βρίσκεται το Zentrales Innovationsprogramm Mittelstand (ZIM), το μεγαλύτερο πρόγραμμα R&D για ΜμΕ στη χώρα, το οποίο χρηματοδοτεί τόσο ατομικά όσο και συνεργατικά έργα και δημιουργία δικτύων καινοτομίας. Μέσα από αυτό, οι επιχειρήσεις μπορούν να χρηματοδοτήσουν έρευνα, ανάπτυξη και τεχνολογικά έργα με ευέλικτους όρους και χωρίς περιορισμούς ως προς τον κλάδο.
Παράλληλα, ο επενδυτικός μηχανισμός KfW Capital ενισχύει έμμεσα την πρόσβαση των νεοφυών και αναπτυσσόμενων εταιρειών σε venture κεφάλαια, μέσα από κρατική στήριξη όπως το ERP Special Fund. Στο ίδιο πλαίσιο, η γερμανική κυβέρνηση ανακοίνωσε πρόσφατα ένα επιπλέον πακέτο 500 εκατ. ευρώ για τη χρηματοδότηση της μετάβασης των επιχειρήσεων του Mittelstand προς μια πράσινη και ψηφιακή οικονομία, ενισχύοντας περαιτέρω την ανταγωνιστικότητά τους σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο περιβάλλον.
Ελλάδα
Στην Ελλάδα, ο ψηφιακός μετασχηματισμός των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ) αποτελεί βασικό πυλώνα του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με στοχευμένες δράσεις που αξιοποιούν voucher-προγράμματα για την υιοθέτηση σύγχρονων τεχνολογικών λύσεων και υπηρεσιών.
Τα προγράμματα αυτά επιδοτούν την προμήθεια εργαλείων όπως e-payments, e-invoicing, πλατφόρμες τηλεργασίας, analytics, λύσεις κυβερνοασφάλειας, cloud υπηρεσίες, καθώς και την αναβάθμιση POS και ταμειακών συστημάτων.
Ο στόχος είναι να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα και η λειτουργική αποτελεσματικότητα χιλιάδων επιχειρήσεων, διευκολύνοντάς τες να περάσουν στην ψηφιακή εποχή.
Παράλληλα, το πρόγραμμα επιδιώκει μια ριζική ανανέωση του οικοσυστήματος POS έως τα μέσα του 2025, κάτι που αναμένεται να βελτιώσει σημαντικά την παραγωγικότητα, τη διαφάνεια και την πρόσβαση των επιχειρήσεων στην ψηφιακή αγορά.
Τι αλλάζει πρακτικά για μια μικρομεσαία επιχείρηση
Τι αλλάζει πρακτικά για μια μικρή επιχείρηση στην Ευρώπη είναι ουσιαστικό και πολυεπίπεδο, καθώς τα μέτρα που λαμβάνονται από την ΕΕ και τα κράτη-μέλη στοχεύουν σε τέσσερις βασικούς άξονες.
Πρώτον, το κόστος χρηματοδότησης μειώνεται σημαντικά, τα εργαλεία InvestEU και EIF, τα εθνικά αναπτυξιακά ταμεία όπως η aws στην Αυστρία, καθώς και ειδικές χαμηλότοκες γραμμές δανεισμού, χαρακτηριστικό παράδειγμα τα δάνεια 3% στην Ουγγαρία, προσφέρουν ευκολότερη πρόσβαση σε κεφάλαιο κίνησης και επενδυτικά δάνεια, μειώνοντας το βάρος για τις επιχειρήσεις.
Δεύτερον, ενισχύονται τα ψηφιακά και πράσινα κίνητρα, με χώρες όπως η Ισπανία να διοχετεύουν επιδοτήσεις στον ψηφιακό και πράσινο εκσυγχρονισμό και τη Γαλλία να χρηματοδοτεί τον ψηφιακό μετασχηματισμό μέσω εγγυήσεων. Σε επίπεδο ΕΕ, προγράμματα όπως τα CEF, LIFE και Horizon Europe ανοίγουν στοχευμένες γραμμές για τεχνολογία, ενεργειακή αποδοτικότητα και έρευνα & ανάπτυξη.
Τρίτον, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην υποστήριξη της έρευνας και ανάπτυξης (R&D): το γερμανικό πρόγραμμα ZIM αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα, προσφέροντας ταχεία και ευέλικτη χρηματοδότηση σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις για νέα προϊόντα και διαδικασίες, ανεξαρτήτως κλάδου.
Τέλος, γίνεται ουσιαστική προσπάθεια μείωσης του διοικητικού κόστους, με το SME Relief Package της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να στοχεύει στην απλούστευση γραφειοκρατικών διαδικασιών και στην αντιμετώπιση χρόνιων προβλημάτων όπως οι καθυστερήσεις πληρωμών, ενισχύοντας έτσι τη ρευστότητα των επιχειρήσεων.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
