Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών επέκρινε το έλλειμμα νομικής δράσης στη Σερβία, ένα χρόνο μετά την τραγική κατάρρευση του στεγάστρου στον σιδηροδρομικό σταθμό του Νόβι Σαντ, που κόστισε τη ζωή σε 16 άτομα και προκάλεσε εκτεταμένες διαδηλώσεις.
Ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Φόλκερ Τουρκ, ζήτησε εντατικοποίηση των προσπαθειών για την απόδοση δικαιοσύνης. Υπογράμμισε πως η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στους θεσμούς και η διασφάλιση του κράτους δικαίου αποτελούν κρίσιμες προτεραιότητες για τη Σερβία.
Σε ανακοίνωσή του, ο Τουρκ τόνισε ότι μέχρι σήμερα δεν έχει ξεκινήσει ουσιαστική διαδικασία για την αποκάλυψη της αλήθειας και την απόδοση ευθυνών, παρά τις μαζικές κινητοποιήσεις πολιτών που ζητούν δικαιοσύνη.
Επιπλέον, ανέδειξε πως παραμένουν αναπάντητες πολλές καταγγελίες για βίαιες επιθέσεις και αυθαίρετες συλλήψεις ειρηνικών διαδηλωτών και δημοσιογράφων, με τέτοιου είδους περιστατικά να συνεχίζονται.
Το περασμένο Σάββατο, περισσότεροι από 100.000 πολίτες συμμετείχαν σε εκδηλώσεις μνήμης για την πρώτη επέτειο της τραγωδίας, η οποία συγκλόνισε τη σερβική κοινωνία.
Το δυστύχημα σημειώθηκε την 1η Νοεμβρίου 2024, όταν κατέρρευσε το τσιμεντένιο στέγαστρο του σταθμού, λίγους μήνες μετά την ανακαίνισή του. Για τους επικριτές του προέδρου Αλεξάνταρ Βούτσιτς, το γεγονός αποτελεί σύμβολο διαφθοράς στα δημόσια έργα της χώρας.
Παρά το ότι οι διαδηλώσεις παρέμειναν κατά κύριο λόγο ειρηνικές, το φετινό καλοκαίρι σημαδεύτηκε από επεισόδια βίας μεταξύ υποστηρικτών της κυβέρνησης και διαδηλωτών, με εκατοντάδες συλλήψεις να καταγράφονται.
Ο Τουρκ επανέλαβε την ανάγκη για ταχείες, διαφανείς και ανεξάρτητες έρευνες, καθώς και για την προώθηση των νομικών διαδικασιών κατά των υπευθύνων, που παραμένουν στάσιμες.
Παράλληλα, ζήτησε διερεύνηση των καταγγελιών για αυθαίρετες συλλήψεις και υπέρμετρη χρήση βίας κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων.
Όπως ανέφερε, «η πλήρης άσκηση δικαιωμάτων στην ελευθερία της έκφρασης και ελευθερία του συνέρχεσθαι ειρηνικώς είναι θεμελιώδης για την ορθή λειτουργία μιας δημοκρατικής κοινωνίας», επισημαίνοντας τη σημασία της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης ως βασικό στοιχείο για την εμπιστοσύνη στο κράτος δικαίου.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση προόδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ενταξιακή πορεία της Σερβίας στην ΕΕ, προτείνεται «η μείωση των πολιτικών παρεμβάσεων στη δικαστική εξουσία και την εισαγγελία», δίνοντας έμφαση στην ανάγκη ενίσχυσης των θεσμών.