Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε σήμερα δύο εναλλακτικές λύσεις για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών της Ουκρανίας κατά την περίοδο 2026-2027.
Σύμφωνα με την πρόεδρο της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στόχος των προτάσεων είναι να διασφαλιστεί ότι η Ουκρανία θα διαθέτει τα απαραίτητα μέσα για την άμυνά της και για την προώθηση των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων από θέση ισχύος.
Η πρώτη πρόταση προβλέπει δανεισμό της ΕΕ με τη χρήση του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού ως εγγύηση, ώστε να χορηγηθεί δάνειο στην Ουκρανία. Αυτή η επιλογή απαιτεί ομοφωνία μεταξύ των κρατών-μελών. Η δεύτερη πρόταση αφορά τη δημιουργία ενός Δανείου Αποζημιώσεων, που θα επιτρέψει στην Επιτροπή να αντλήσει κεφάλαια από ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα τα οποία διαχειρίζονται ακινητοποιημένα περιουσιακά στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας. Το συγκεκριμένο δάνειο θα αποπληρωθεί μόνο όταν η Ρωσία καταβάλει τις απαιτούμενες επανορθώσεις, ενώ για την υιοθέτησή του απαιτείται ειδική πλειοψηφία.
Η Φον ντερ Λάιεν τόνισε ότι οι προτάσεις της Επιτροπής καλύπτουν τα δύο τρίτα των χρηματοδοτικών αναγκών της Ουκρανίας για τα επόμενα δύο χρόνια, δηλαδή 90 δισ. ευρώ. Το υπόλοιπο ποσό, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, θα πρέπει να καλυφθεί από διεθνείς εταίρους, καθώς η συνολική ανάγκη για τη διετία 2026-2027 ανέρχεται σε 135,7 δισ. ευρώ.
Το μεγαλύτερο μέρος των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, ύψους περίπου 210 δισ. ευρώ, βρίσκεται υπό τον έλεγχο της βελγικής εταιρείας Euroclear, με έδρα τις Βρυξέλλες. Ο Βέλγος υπουργός Εξωτερικών, Μαξίμ Πρεβό, εξέφρασε επιφυλάξεις χαρακτηρίζοντας τη λύση αυτή ως «τη χειρότερη επιλογή» και σημείωσε ότι «δεν αντιμετωπίζει τις ανησυχίες μας».
Η πρόεδρος της Επιτροπής διαβεβαίωσε το Βέλγιο ότι η πρόταση για το Δάνειο Αποζημιώσεων λαμβάνει υπόψη σχεδόν όλες τις επιφυλάξεις, παρέχοντας «ισχυρές εγγυήσεις» για την προστασία των κρατών-μελών και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων από πιθανά μέτρα αντιποίνων. Επιπλέον, προβλέπεται «ισχυρός μηχανισμός αλληλεγγύης», που θα στηρίζεται σε διμερείς εθνικές εγγυήσεις ή στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, διαμοιράζοντας το βάρος σε όλα τα κράτη-μέλη.
Ο Επίτροπος Οικονομίας, Βλάντις Ντομπρόβσκις, διαβεβαίωσε ότι όλες οι προτάσεις είναι νομικά αξιόπιστες και πλήρως εναρμονισμένες με το ευρωπαϊκό και διεθνές δίκαιο.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη ενημερώσει την αμερικανική κυβέρνηση και τον υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, για τα σχέδια στήριξης της Ουκρανίας, λαμβάνοντας «θετική ανταπόκριση». Η πρόταση της ΕΕ έχει σχεδιαστεί ώστε να ενθαρρύνει και άλλους εταίρους να συμμετάσχουν στην πρωτοβουλία για τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, συμβάλλοντας στις χρηματοδοτικές ανάγκες της Ουκρανίας.