Ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) ενδέχεται να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην επίβλεψη μιας πιθανής κατάπαυσης του πυρός μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Αυτό προκύπτει από δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών της Ελβετίας, Ιγκνάσιο Κασίς.
Όπως ανέφερε ο Κασίς, ο ΟΑΣΕ έχει τη δυνατότητα να αναπτύξει «αρκετές δεκάδες ανθρώπους σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα». Ο οργανισμός θα μπορούσε να αναλάβει την επιτήρηση της κατάπαυσης του πυρός, τον έλεγχο της γραμμής επαφής και την παρακολούθηση εκλογικών διαδικασιών. Η Ελβετία αναμένεται να αναλάβει την προεδρία του ΟΑΣΕ το 2026.
Ο ΟΑΣΕ ιδρύθηκε το 1975 με σκοπό τη διαχείριση εντάσεων μεταξύ Ανατολής και Δύσης κατά τον Ψυχρό Πόλεμο. Σήμερα, αριθμεί 57 κράτη-μέλη από την Ευρώπη, την Κεντρική Ασία και τη Βόρεια Αμερική, μεταξύ των οποίων οι ΗΠΑ, η Ουκρανία και η Ρωσία.
Ο Κασίς τόνισε ότι το μέτωπο στην Ουκρανία εκτείνεται σε 1.300 χιλιόμετρα, επισημαίνοντας πως «ο ΟΑΣΕ από μόνος του είναι πολύ μικρός για να επιτηρεί όλο το μήκος της γραμμής». Για να καλυφθεί το σύνολο των απαιτήσεων, απαιτείται σημαντική δέσμευση από τα συμμετέχοντα κράτη.
Ο Ελβετός υπουργός εκτίμησε ότι ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ θα μπορούσε να συμβάλει στην επίτευξη μιας ταχείας συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός. Ο ίδιος επεσήμανε πως στόχος είναι ο ΟΑΣΕ να βρίσκεται σε πλήρη ετοιμότητα, ώστε να ξεκινήσει τις εργασίες του αμέσως μόλις επιτευχθεί συμφωνία.
Εκτίμηση της κατάστασης και προκλήσεις
Αρχικά, μια διερευνητική αποστολή αναμένεται να αναπτυχθεί στην Ουκρανία για την αξιολόγηση της κατάστασης, γεγονός που θα επιτρέψει στον ΟΑΣΕ να κινηθεί γρήγορα στα επόμενα βήματα.
Ο Κασίς παραδέχτηκε ότι η Ρωσία παραβίασε τις βασικές αρχές του ΟΑΣΕ με την εισβολή στην Ουκρανία το 2022. Ωστόσο, υπογράμμισε ότι η Μόσχα παραμένει μέλος του οργανισμού, διατηρώντας τον ΟΑΣΕ ως σημαντικό, έστω και περιορισμένο, δίαυλο διαλόγου.
«Ο ΟΑΣΕ πρέπει να είναι έτοιμος να δράσει μόλις παρουσιαστεί η ευκαιρία, ακόμη και αν, προς το παρόν, οι δυνατότητες είναι περιορισμένες», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τις τελευταίες εξελίξεις, οι συνομιλίες στη Φλόριντα μεταξύ Ουκρανών και Αμερικανών αξιωματούχων δεν οδήγησαν σε ουσιαστική πρόοδο. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι επανέλαβε τη δέσμευσή του για συνέχιση των διαπραγματεύσεων με στόχο μια «πραγματική ειρήνη», ενώ η Ρωσία συνέχισε τις επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους κατά ουκρανικών στόχων.