Το πρώτο εξάμηνο του 2026 αναμένεται να πραγματοποιηθεί η πρώτη γεώτρηση στον Πρίνο, στο πλαίσιο του project αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα της EnEarth, θυγατρικής της Energean, εφόσον οριστικοποιηθούν από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας οι κανόνες λειτουργίας της αλυσίδας CCS (δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα), οι οποίοι ουσιαστικά θα καθορίσουν τον τρόπο λειτουργίας της αγοράς.
Το προαναφερθέν νομοσχέδιο αναμένεται να ψηφιστεί την Πέμπτη από την Ολομέλεια της Βουλής, ενώ έχει ήδη εγκριθεί από την Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου. Το νομοσχέδιο παραπέμπει σε πλήθος ζητημάτων που αφορούν τη λειτουργία της αλυσίδας CCS, από προϋποθέσεις και διαδικασίες αδειοδότησης, έως και εμπορικά μοντέλα, όπως οι κανόνες κατανομής της χωρητικότητας της αποθήκης και η τιμολόγηση.
Σύμφωνα με πληροφορίες που μεταφέρουν στο BD πηγές της αγοράς, η πρόθεση του ΥΠΕΝ είναι οι ρυθμίσεις να ψηφιστούν και να εφαρμοστούν άμεσα, πιθανότατα εντός του έτους.
Ανοίγει ο δρόμος για το market test της Enearth
Ουσιαστικά, μόλις οι κανόνες αυτοί θεσπιστούν, θα ανοίξει ο δρόμος για να περάσει η EnEarth στη φάση του market test, η οποία περιλαμβάνει δύο στάδια, ένα μη δεσμευτικό και ένα δεσμευτικό.
Στόχος της διαδικασίας αυτής είναι η μετατροπή μέρους των ήδη υπογεγραμμένων μη δεσμευτικών συμφωνιών (συνολικά είναι 15) σε δεσμευτικά συμβόλαια, ώστε η τελική επενδυτική απόφαση να ληφθεί ιδανικά πριν από το τέλος του 2025. Οι εν λόγω συμφωνίες αντιστοιχούν σε δυναμικότητα περίπου 6 εκατ. τόνων CO₂ ετησίως, ενώ ο σχεδιασμός για τον Πρίνο προβλέπει αποθηκευτική ικανότητα 2,8 εκατ. τόνων CO₂ ανά έτος.
Όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, εφόσον όλα εξελιχθούν χωρίς χρονοτριβές (προσφυγές, αναστολές κ.λπ.), η πρώτη γεώτρηση στον Πρίνο, τόσο για την έγχυση CO₂ όσο και για την άντληση του νερού που βρίσκεται ήδη στον ταμιευτήρα, αναμένεται να ξεκινήσει στο πρώτο εξάμηνο του 2026, ιδανικά πριν από το καλοκαίρι. Αξίζει να σημειώσουμε ότι η άντληση είναι απαραίτητη ώστε να δημιουργηθεί ο απαιτούμενος χώρος για την αποθήκευση του υγροποιημένου CO₂.
Τι περιλαμβάνει το έργο στον Πρίνο
Η επένδυση στην αποθήκευση CO₂ στον Πρίνο (Prinos CO2) είναι ένα έργο στο χερσαίο εργοστάσιο Σίγμα στη Νέα Καρβάλη και στις θαλάσσιες εξέδρες του Πρίνου στην Καβάλα και αποτελεί το πρώτο έργο αποθήκευσης άνθρακα στη ΝΑ Μεσόγειο.
Η συνολική επένδυση ξεπερνά το 1 δισ. ευρώ, με την άδεια αποθήκευσης να αναμένεται έως το τέλος του 2025 και τη λειτουργία της μονάδας να προσδιορίζεται στο 2029.
Για το συγκεκριμένο έργο έχουν εξασφαλιστεί επιδοτήσεις ύψους 270 εκατ. ευρώ, καθώς η Κομισιόν έχει εγκρίνει περίπου 150 εκατ. ευρώ ως κρατική ενίσχυση στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) και περίπου 120 εκατ. ευρώ ως επιδότηση μέσω του Μηχανισμού Σύνδεσης της Ευρώπης (CEF).
Μάλιστα, χθες, στο περιθώριο του Industrial Carbon Management Forum, που διοργανώνει η Κομισιόν σε συνεργασία με την Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ), υπεγράφη η σχετική συμφωνία, η οποία προβλέπει τη χορήγηση 120 εκατ. ευρώ, προκειμένου το εξαντλημένο κοίτασμα του Πρίνου να μετατραπεί σε υπόγεια αποθήκη διοξειδίου του άνθρακα.
Επιδίωξη της εταιρείας είναι έως το 2027 να μπει σε λειτουργία η πρώτη φάση του έργου χωρητικότητας 1 εκατ. τόνων ενώ στόχος είναι να είναι πλήρως λειτουργική η εγκατάσταση (3 εκατ. τόνοι) έως το 2030.
«Στα σκαριά» πρότζεκτ 4 δισ. ευρώ
Από το νομοσχέδιο αυτό κρίνεται το μέλλον επενδύσεων άνω των 4 δισ. ευρώ που βρίσκονται προ των πυλών στην χώρα μας.
Πέρα, λοιπόν, από το μεγάλο πρότζεκτ αποθήκευσης στον Πρίνο, στα σκαριά βρίσκονται έργα δέσμευσης των τσιμεντοβιομηχανιών Τιτάν και Ηρακλής καθώς και της Μότορ Όιλ, οι οποίες έχουν επιδοτηθεί συνολικά με 450 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Καινοτομίας (EU Innovation Fund) της ΕΕ.
Παράλληλα, «στα σκαριά» βρίσκεται και το έργο Apollo CO2 του ΔΕΣΦΑ, το οποίο έλαβε πρόσφατα χρηματοδότηση ύψους 169,3 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο της 5ης Πρόσκλησης Μεγάλων Έργων του EU Innovation Fund. Πρόκειται για έναν αγωγό που θα μεταφέρει διοξείδιο του άνθρακα από τις ενεργοβόρες βιομηχανίες της χώρας στη νέα μονάδα της Ρεβυθούσας, όπου και θα υγροποιείται, προκειμένου εν συνεχεία να μεταφέρεται με πλοία στο χώρο εναπόθεσης του Πρίνου.
Έτσι, τυχόν καθυστερήσεις και επιπλοκές στο έργο της αποθήκευσης της EnEarth θα θέσουν σε κίνδυνο και την υλοποίηση των υπολοίπων. Αυτό σημαίνει ότι ένα έργο αποθήκευσης άνθρακα πρέπει να προχωρά συντονισμένα με τα έργα δέσμευσης, διαφορετικά δεν έχει νόημα να υλοποιηθεί μια μεγάλη επένδυση χωρίς να έχει διασφαλιστεί η αποθήκευση. Τα έργα αυτά αποτελούν κρίκους της ίδιας αλυσίδας και οφείλουν να κινούνται παράλληλα.
Όπως ανέφερε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νίκος Τσάφος, Industrial Carbon Management Forum, μεγάλο «αγκάθι» για τη χώρα μας δεν είναι η δέσμευση CO₂, αλλά η αποθήκευση. «Έχουμε περισσότερα σχεδιασμένα έργα από ό,τι διαθέσιμη αποθηκευτική χωρητικότητα», καθώς οι βιομηχανικές εκπομπές υπερκαλύπτουν τις δυνατότητες αποθήκευσης στον Πρίνο.
«Χρειαζόμαστε συνεργασίες», τόνισε, προαναγγέλλοντας διάλογο τόσο με την Ιταλία όσο και την Αίγυπτο, με στόχο τη μεταφορά και ταφή CO₂.