Οι ευρωπαϊκοί ελιγμοί Μητσοτάκη, η διαδοχή Βρούτση και το δόγμα των 2,5 τραπεζών

27 Απρ 2020 06:30 Ανανεώθηκε: 10:43

Ο Επίμονος Κηπουρός σκαλίζει, ψάχνει και αναζητά ενδιαφέροντα σημεία από τον κόσμο των επιχειρήσεων, των αγορών, της οικονομίας και της πολιτικής.

Ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση για την άρση των περιορισμών και κάπου εδώ ξεκινούν τα πραγματικά δύσκολα: η επανεκκίνηση της οικονομίας. Πολύ φοβάμαι ότι στην κατεύθυνση αυτή δεν έχει γίνει η απαραίτητη, και ιδιαίτερα απαιτητική, δουλειά που χρειάζεται και η μεγάλη μας ελπίδα είναι, για άλλη μια φορά, να έχουμε την εύνοια της τύχης. Ένα μέρος της κυβέρνησης και του πολιτικού προσωπικού εξακολουθούν να σκέφτονται και να αποφασίσουν με όρους 80s και 90s, κάτι που φάνηκε χαρακτηριστικά στην υπόθεση της τηλεκατάρτησης, σε μια εποχή και μια συγκυρία εξαιρετικά υψηλών απαιτήσεων.
Από τον αρχικό σχηματισμό της κυβέρνησης του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έδειξε ότι δεν έχει πρόβλημα να αναζητεί ικανά στελέχη σε πολιτικούς χώρους εκτός Νέας Δημοκρατίας. Σήμερα, με την φημολογία για επικείμενο ανασχηματισμό να εντείνεται, δεν είναι λίγοι οι γνωρίζοντες το παρασκήνιο που λένε ότι θα δούμε και άλλα πρόσωπα εκτός νεοδημοκρατικού περιβάλλοντος να καταλαμβάνουν καίριες υπουργικές θέσεις, αφού η πολιτική κυριαρχία του πρωθυπουργού είναι αδιαμφισβήτητη και μπορεί να επιβάλλει με άνεση τις επιλογές του.
Για παράδειγμα, στο υπουργείο Εργασίας, από το οποίο θεωρείται πιθανή η απομάκρυνση του Γ. Βρούτση, ιδιαίτερα μετά το φιάσκο με τα vouchers, το Μαξίμου φέρεται να εξετάζει πολύ σοβαρά την επιλογή γνωστού προσώπου από τον ακαδημαϊκό χώρο. Μάλιστα, ήταν ένας από τους «σοφούς» στα συνταξιοδοτικά θέματα που δεν μάσησε τα λόγια του και άσκησε σκληρή κριτική στο ασφαλιστικό νομοσχέδιο του Γιάννη Βρούτση, τονίζοντας ότι αποτέλεσε μια άτολμη μεταρρυθμιστική προσπάθεια.
Είχαμε ξεχάσει το «δόγμα Κωστόπουλου» για τις 2,5 τράπεζες που «σηκώνει» η ελληνική αγορά, αλλά ο κορονοϊός το επαναφέρει με ορμή στο επίκεντρο του προβληματισμού των τραπεζικών στελεχών. Κάποια τραπεζικά στελέχη «βλέπουν» αυτό τον καιρό αναδιάρθρωση στο σύστημα, με ενοποίηση συστημικών τραπεζών, οι περισσότεροι ωστόσο επισημαίνουν ότι ήδη υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση στο εγχώριο τραπεζικό κλάδο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δύσκολα θα δεχθεί μια συγχώνευση συστημικών.
Επιπλέον, έχει ιστορικά αποδειχθεί (βλ. περιπτώσεις παρ’ ολίγον συγχωνεύσεων Εθνικής – Alpha και Εθνικής – Eurobank) ότι τα μεγάλα deal στον τραπεζικό κλάδο είναι πολύ δύσκολη υπόθεση. Έτσι, ακόμη και όσοι θεωρούν απόλυτα λογικό οι τέσσερις τράπεζες να γίνουν τρεις, πιθανότατα αναγνωρίζουν ότι τέτοια κίνηση δεν θα γίνει, παρά μόνο αν είναι απολύτως επιβεβλημένη για τη διατήρηση της σταθερότητας του συστήματος. Αλλά καλό θα είναι να μην χρειασθεί να φθάσουμε στο σημείο όπου θα χρειάζονται τέτοια deal ανάγκης.
«Ο κίνδυνος νέων μνημονίων θα είναι υπαρκτός όσο θα υπάρχουν και δυνάμεις που θα τα επιθυμούν. Αυτόν τον κίνδυνο με κάθε τρόπο πρέπει να τον αποκρούσουμε με όλες μας τις δυνάμεις», δήλωσε ο Γιάννης Δραγασάκης σε συνέντευξή του στο Mega. Ενδιαφέρουσα δήλωση, δεδομένου ότι την προηγούμενη φορά που ο ΣΥΡΙΖΑ επιχείρησε με όλες του τις δυνάμεις να αποκρούσει ένα μνημόνιο οδήγησε στην υπογραφή ενός νέου, βαρύτερου από κάθε πλευρά, μνημονίου. Και όχι μόνο υπέγραψε ένα νέο μνημόνιο, αλλά κατάφερε να το εφαρμόσει με εξαιρετική πειθαρχία υλοποιώντας όλες τις επώδυνες δεσμεύσεις που περιείχε.
Πολύ σωστά ζητεί ο Μητσοτάκης την απευθείας χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών οικονομιών με ευρωπαϊκά χρήματα. Πιστεύει στην φεντεραλιστική Ευρώπη και ομιλεί με λόγο που εγγράφεται στη συζήτηση όπως αυτή διεξάγεται μεταξύ πραγματικών ηγετών. Αποφεύγει τις ιδεολογικές τοποθετήσεις και προσθέτει ιδέες που ενδιαφέρουν τους άλλους και την κοινή απάντηση που οφείλουμε, καθώς η πανδημία θα συνεχιστεί για πολλούς ακόμη μήνες. Σημειώστε επιπλέον ότι οι χρηματοοικονομικές επιπτώσεις θα κρατήσουν ακόμη περισσότερο και από τις διαταραχές στην παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών και, το χειρότερο, στις αγορές εργασίας. Άρα, οι επιζητούμενες κατεπείγουσες αποφάσεις έχουν πολύ μακρό χρονικό ορίζοντα. Απ' αυτή την άποψη είναι λογικό ότι θα πάρουν περισσότερο χρόνο. Άλλωστε, οι Γερμανοί εκμεταλλεύονται την ευκαιρία για να προωθήσουν τις απόψεις τους για την τραπεζική ένωση και, ίσως, τον ορισμό ευρώ-υπουργού Οικονομικών -Scriptor.
Εξίσου σωστή είναι η άποψη Μητσοτάκη (και άλλων) ότι τα κεφάλαια που θα συγκεντρώσει η Ευρωζώνη για να χρηματοδοτήσει την ανάκαμψη μετά την ύφεση της πανδημίας δεν πρέπει να είναι δανεικά στην πλάτη του καθενός. Σε τελευταία ανάλυση, αν τα δημόσια χρέη των ήδη υπερχρεωμένων γίνουν χειρότερα, η θέση της Ζώνης, άρα και του Ευρώ θα είναι χειρότερη (και αυτό είναι που ενδιαφέρει ειδικώς την Λαγκάρντ). Πριν λίγα χρόνια φοβόντουσαν ότι η ελληνική κρίση χρέους μπορεί να βλάψει ολόκληρη τη Ζώνη. Δεν είναι λογικό να μην φοβούνται τα ίδια (και χειρότερα λόγω Ιταλίας) στην παρούσα κρίση -Scriptor.
Για να είμαστε πάντως ειλικρινείς, η Ελλάδα δεν έχει άλλη λύση. Αφού θα πάμε σε δημοσιονομικό έλλειμμα, αν δεν υπάρξουν κεφάλαια τύπου Μάρσαλ, θα υποχρεωθούμε σε αύξηση του κρατικού δανεισμού. Άλλος τρόπος να κλείσει η «μαύρη τρύπα» δεν υπάρχει, αφού οιαδήποτε αύξηση φόρων θα ήταν μεγαλύτερη καταστροφή κι από τον «δημοσιονομικό ιό» -Scriptor.
Υπάρχει ωστόσο ένα είδος δανεισμού που δεν γράφεται απευθείας στον λογαριασμό κρατικού χρέους. Είναι τα χρήματα που σκοπεύει να στείλει η ΕΚΤ απευθείας στις οικονομίες αγοράζοντας τις «ζημιές» του συστήματος και «πληθωρίζοντας» τον Ισολογισμό της. Με δεδομένη τη διόγκωση του ευρωζωνικού κρατικού χρέους, η ταχεία αύξηση της προσφοράς χρήματος δικαιολογείται στο πλαίσιο υπηρέτησης του στόχου της Ευρωτράπεζας να «δημιουργήσει» πληθωρισμό «γύρω στο 2%» -Scriptor.