Η πρώτη παγκοσμίως ξενομεταμόσχευση ήπατος από χοίρο σε άνθρωπο εν ζωή παρουσιάστηκε σε δημοσίευση στο περιοδικό «Journal of Hepatology» του εκδοτικού οίκου Elsevier.
Η επέμβαση πραγματοποιήθηκε από ομάδα γιατρών σε νοσοκομείο της Κίνας και αφορούσε βοηθητική μεταμόσχευση ήπατος από γενετικά τροποποιημένο χοίρο σε ζωντανό άνθρωπο-λήπτη. Ο ασθενής επέζησε για 171 ημέρες, γεγονός που, σύμφωνα με τους επιστήμονες, αποδεικνύει ότι το γενετικά τροποποιημένο ήπαρ χοίρου μπορεί να υποστηρίξει βασικές μεταβολικές και συνθετικές λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού.
Ωστόσο, η συγκεκριμένη περίπτωση ανέδειξε και τις σοβαρές επιπλοκές που εξακολουθούν να αποτελούν εμπόδιο για τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα τέτοιων μεταμοσχεύσεων.
Ο λήπτης ήταν άνδρας 71 ετών με κίρρωση του ήπατος λόγω ηπατίτιδας Β και ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα, ο οποίος δεν πληρούσε τα κριτήρια για χειρουργική αφαίρεση ή μεταμόσχευση ανθρώπινου ήπατος. Οι γιατροί εμφύτευσαν ένα βοηθητικό μόσχευμα από γενετικά τροποποιημένο χοίρο Diannan, με δέκα γονιδιακές τροποποιήσεις, συμπεριλαμβανομένων ανθρώπινων γονιδίων για ενίσχυση της ανοσολογικής συμβατότητας.
Το μόσχευμα λειτούργησε αποτελεσματικά τον πρώτο μήνα μετά την επέμβαση, παράγοντας χολή και συνθέτοντας παράγοντες πήξης, χωρίς ενδείξεις υπεροξείας ή οξείας απόρριψης.
Στην 38η ημέρα, εμφανίστηκε θρομβωτική μικροαγγειοπάθεια, σοβαρή επιπλοκή που σχετίζεται με τη ξενομεταμόσχευση. Το μόσχευμα αφαιρέθηκε και η επιπλοκή αντιμετωπίστηκε με φαρμακευτική αγωγή και πλασμαφαίρεση. Παρά την προσωρινή σταθεροποίηση, ο ασθενής υπέστη επανειλημμένα επεισόδια αιμορραγίας από το ανώτερο πεπτικό και τελικά κατέληξε την 171η ημέρα.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, χιλιάδες ασθενείς χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο εν αναμονή μεταμόσχευσης οργάνων, λόγω της χαμηλής διαθεσιμότητας. Στην Κίνα, εκατοντάδες χιλιάδες ασθενείς εμφανίζουν ηπατική ανεπάρκεια ετησίως, ενώ μόλις περίπου 6.000 έλαβαν μεταμόσχευση ήπατος το 2022.
Η συγκεκριμένη πρωτοποριακή επέμβαση ανοίγει νέους δρόμους για την κάλυψη του μεγάλου ελλείμματος μεταξύ ζήτησης και προσφοράς οργάνων.
Σε συνοδευτικό άρθρο, ο Χάινερ Βεντεμάιερ, συνεκδότης του «Journal of Hepatology» και καθηγητής στο Τμήμα Γαστρεντερολογίας, Ηπατολογίας, Λοιμωδών Νοσημάτων και Ενδοκρινολογίας της Ιατρικής Σχολής του Ανόβερου, τονίζει ότι η μελέτη αυτή αποτελεί ορόσημο στην ηπατολογία.
Όπως σημειώνει, η επιτυχής μεταμόσχευση γενετικά τροποποιημένου ήπατος χοίρου σε άνθρωπο αποδεικνύει τη δυνατότητα υποστήριξης βασικών ηπατικών λειτουργιών, ενώ παράλληλα αναδεικνύει τις βιολογικές και ηθικές προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν πριν από την ευρεία κλινική εφαρμογή τέτοιων μεθόδων.
Η ξενομεταμόσχευση ενδέχεται να προσφέρει νέες λύσεις για ασθενείς με οξεία ή χρόνια ηπατική ανεπάρκεια και ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα, σηματοδοτώντας μια νέα εποχή για τις μεταμοσχεύσεις στην ηπατολογία.