Μία προστατευμένη περιοχή-πρότυπο όχι μόνο για την Αττική, αλλά για ολόκληρη τη χώρα, δρομολογεί η ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού για το πολύπαθο Μάτι. Έχοντας βάλει «στοπ» στη νέα αυθαίρετη δόμηση, κι ενώ τα περισσότερα υφιστάμενα αυθαίρετα είχαν ήδη τακτοποιηθεί, στο ρυμοτομικό σχέδιο εφαρμογής (ΡΣΕ) των πυρόπληκτων περιοχών Νέας Μάκρης και Ραφήνας, έκτασης 2.579 στρεμμάτων, αναφέρεται ρητώς πως αυτό «δεν συνεπάγεται νομιμοποίηση οποιωνδήποτε αυθαίρετων υφιστάμενων κατασκευών».
Ο σχεδιασμός για την αναγέννηση της περιοχής, σχεδόν επτά χρόνια μετά τη φονική πυρκαγιά από την οποία έχασαν τη ζωή τους 104 άνθρωποι, μην έχοντας διόδους διαφυγής, επισφραγίσθηκε εχθές με την έκδοση του ΦΕΚ για το ΡΣΕ και την πράξη εφαρμογής του. Επιδιώκοντας να θεραπεύσει τις χρόνιες παθογένειες της εκτός σχεδίου δόμησης, που καθρεφτίστηκαν με τον πλέον τραγικό τρόπο στο Μάτι, αυτό προβλέπει 152 στρ. κοινόχρηστων χώρων, αύξηση του οδικού δικτύου κατά 64,2%, δέκα μικρά φράγματα κι έναν παραλιακό περίπατο3,87 χλμ.
Το αποτύπωμα διαχρονικών λαθών
Οι προκλήσεις που έπρεπε να ξεπεραστούν ήταν πολλές. Η περιοχή διαθέτει ελάχιστες πλατείες, πάρκα και χώρους δημόσιας χρήσης, το 49% των οικοπέδων ήταν κάτω από 500 τ.μ., το 62% των ιδιοκτησιών ήταν ήδη δομημένο, με πολλά αυθαίρετα κτίσματα, καθιστώντας δύσκολες τις ρυμοτομήσεις. Το οδικό δίκτυο είναι υποτυπώδες, με στενούς δρόμους, πλάτους ακόμα και κάτω των 4 μέτρων, που δεν επιτρέπει την ασφαλή διέλευση, ειδικά για οχήματα έκτακτης ανάγκης, αλλά και με πολλά τυφλά σημεία και αδιέξοδα.
Ακόμη, η περιοχή στερείται αντιπυρικών ζωνών όπως και οργανωμένων αντιπλημμυρικών υποδομών, ενώ στο παραλιακό μέτωπο παρατηρούνται έντονα διαβρωτικά φαινόμενα με κίνδυνο απώλειας εδάφους και υποδομών.
Παρόλη την πολυπλοκότητα του εγχειρήματος, τα δύο στάδια πολεοδομικής ανασυγκρότησης της πυρόπληκτης περιοχής ολοκληρώθηκαν μέσα σε 5 χρόνια, όταν αντίστοιχες διαδικασίες στη χώρα μας διαρκούσαν μέχρι σήμερα περί τα 20-30 χρόνια. Ενεπλάκησαν συνολικά 25 φορείς, υπουργεία και ΟΤΑ και πραγματοποιήθηκαν 14 συνεδριάσεις του Κεντρικού Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕΣΥΠΟΘΑ).
Προκειμένου να «τρέξει» πιο γρήγορα, επελέγη η έκδοση κοινής υπουργικής απόφασης (ΚΥΑ) αντί Προεδρικού Διατάγματος (άρ.10, ν.4447/2016), για την έγκριση του ΡΣΕ. Για πρώτη φορά στα ελληνικά χρονιά, συνδυάζεται στην ίδια απόφαση η έγκριση των περιβαλλοντικών όρων για όλα τα προβλεπόμενα έργα, υδραυλικά και λιμενικά, καθώς και του παραλιακού περιπάτου, και κυρώνεται η πράξη εφαρμογής του. Έτσι ανοίγει ο δρόμος για την έκδοση οικοδομικών αδειών.
Τι προβλέπεται για τη δόμηση
Για την ανασύνταξη της περιοχής, συστήνονται πέντε πολεοδομικές ενότητες, συνολικής έκταση 2.579 στρ., που είναι σήμερα εκτός σχεδίου. Πρόκειται για την Αγία Μαρίνα και το Μάτι στον δήμο Μαραθώνα και το Κόκκινο Λιμανάκι, τα Σκουφέικα και τον Πευκώνα στον δήμο Ραφήνας-Πικερμίου. Αυτές αφορούν σε 2.571 ιδιοκτησίες και 3.962 ιδιοκτήτες.
Στο σύνολο της έκτασης, καθορίζεται χρήση αμιγούς κατοικίας. Μόνο στα πρόσωπα των οικοπέδων επί της Λεωφόρου Φλέμινγκ στις πολεοδομικές ενότητες Σκουφέικα και Πευκώνας επιτρέπονται χρήσεις γενικής κατοικίας με εξαίρεση αποθήκες, εγκαταστάσεις εφοδιαστικής, ΚΤΕΟ. Συνολικά οι οικοδομήσιμες εκτάσεις ανέρχονται σε 1.832 στρ., ενώ δημιουργούνται 120 στρ. πρασίνου, 32 στρ. για πλατείες και σημεία συγκέντρωσης πληθυσμού, 109 στρ. για κοινωφελείς χώρους, 105 στρ. πεζόδρομων και 29 στρ. για ζώνες υδατορεμάτων.
Όσον αφορά στα αυθαίρετα, όπως εξηγούν πηγές κοντά στην υπόθεση, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, όσα μπορούσαν να αυθαοποιηθούν βάσει του θεσμικού πλαισίου, είχαν τακτοποιηθεί. Εξ αυτών, όσα κάηκαν μπορούν να χτιστούν στην ίδια θέση εντός του περιγράμματός τους. Δεν αφορά αυθαίρετες κατασκευές εντός ρεμάτων και κοινόχρηστων χώρων, όπως καθορίζονται από το ρυμοτομικό σχέδιο.
Ως εκ τούτου, στο ΡΣΕ επισημαίνεται καθαρά πως «εγκαταστάσεις και κτήρια νομίμως υφιστάμενα (παρ.1, αρ. 23, ν.4067/2012-ΝΟΚ) ή και υπαχθέντα νομίμως στους νόμους περί τακτοποίησης αυθαιρέτων διατηρούνται χωρίς δυνατότητα επέκτασης και δύνανται να αποπερατώνονται, ή και να ανακατασκευάζονται σε περίπτωση ολοσχερούς καταστροφής, και να λειτουργούν με τη χρήση που προβλέπεται από την οικοδομική τους άδεια ή την ως άνω υπαγωγή».
Πάντως, παρότι από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προχώρησε σε ανοιχτές δημόσιες διαβουλεύσεις άνω των 4 μηνών, με τη συμμετοχή άνω των 150 φυσικών προσώπων και 10 συλλόγων και σωματείων έλαβε γνωμοδοτήσεις από 25 φορείς κι έδωσε 16 πενθήμερες παρατάσεις για την υποβολή ενστάσεων, οι διαφωνίες συνεχίζονται. Έχουν ήδη υποβληθεί εντάσεις και προσφυγές στο ΣτΕ από ομάδες κατοίκων, που θεωρούν ότι αδικούνται από τον τρόπο απομείωσης της ιδιοκτησίας τους, προκειμένου να απελευθερωθεί χώρος για τη δημιουργία των απαραίτητων σημείων συγκέντρωσης και οδών διαφυγής σε περίπτωση κινδύνου με στόχο να καταστεί η περιοχή ασφαλής.
Υπενθυμίζεται ότι το Ειδικό Πολεδομικό Σχέδιο (ΕΠΣ), που εκδόθηκε το 2022, εξειδίκευση του οποίου αποτελεί η ΚΥΑ, επέβαλε την τήρηση απόστασης γραμμής δόμησης από τη γραμμή αιγιαλού τουλάχιστον 30 μ. και την κατεδάφιση παράνομων κατασκευών και περιφράξεων στον αιγιαλό. Προέβλεπε στη ζώνη των 30 μ. τη δημιουργία δημόσιου κοινόχρηστου χώρου και πρασίνου, μέσω της εισφοράς σε γη ή με απαλλοτριώσεις όπου απαιτείται, καθώς και με δημοτικά ακίνητα, ακίνητα του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα.
Με πρόσημο την ασφάλεια
Παράλληλα, προβλέπεται η ριζική αναδιάρθρωση του οδικού δικτύου, ώστε να διασφαλιστούν ασφαλείς μετακινήσεις και οδοί καταφυγής σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Το οδικό δίκτυο αυξάνεται στα 106.342 μ. δρόμων από τα 64.738 μ. σήμερα, με νέες διανοίξεις οδών. Δημιουργείται ένα δίκτυο συλλεκτήριων οδών, που θα διοχετεύει την τοπική κυκλοφορία στους βασικούς οδικούς άξονες, τις λεωφόρους Μαραθώνα και Φλέμινγκ, με ασφαλείς ισόπεδες συνδέσεις. Το όριο ταχύτητας στις προς πολεδόμηση περιοχές ορίζεται στα 30 χλμ. την ώρα.
Για την περιβαλλοντική θωράκιση του Ματιού, με το Σχέδιο οριοθετούνται και διευθετούνται 9 υδατορέματα, σε μια περιοχή που είχε ανοργάνωτο υδρολογικό σύστημα. Προβλέπονται, ακόμη, 10 αντιπλημμυρικά έργα που μειώνουν τις πλημμυρικές ζώνες έως κατά 91,2%. Δημιουργούνται ζώνες γεωλογικής καταλληλότητας για να αποφευχθεί η δόμηση σε σημεία με κίνδυνο κατολισθήσεων, ενώ προβλέπονται λιμενικά και ακτομηχανικά έργα, και εμπλουτισμός των υφιστάμενων παραλιών με ήπιες παρεμβάσεις, ώστε να αντιμετωπιστεί η διάβρωση των ακτών.
Όσο για τον παραλιακό περίπατο, συνολικού μήκους 3,87 χλμ. και ελάχιστου πλάτους 3,5 μ., αυτός θα ενώνει την ακτογραμμή από τον Άγιο Ανδρέα έως το Κόκκινο Λιμανάκι. Όπως επισημαίνεται στο ΡΣΕ, αναπτύσσεται στο μεγαλύτερο μέρος του στο «φρύδι» της ακτογραμμής, αξιοποιώντας το υφιστάμενο μονοπάτι, εκτός από τρία τμήματα συνολικού μήκους 123 μ., όπου «κατεβαίνει» στο επίπεδο της παραλίας καθώς δεν είναι δυνατή η εναλλακτική της κατασκευής του στο φρύδι του πρανούς.
Στόχος είναι να αποτελέσει ένα νέο τοπόσημο για την περιοχή. Θα είναι προσβάσιμος σε άτομα με αναπηρία ή μειωμένη κινητικότητα, θα περιλαμβάνει διαδρομή ποδηλάτου διπλής κατεύθυνσης στις περιοχές Κόκκινο Λιμανάκι και Μάτι και θα διαθέτει ρεύματα ανακύκλωσης για τη διαχείριση απορριμμάτων και τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
