Σε ιστορικό υψηλό απογειώθηκαν το 2024 οι εκροές πόρων για την εκτέλεση μεγάλων έργων υποδομών, φτάνοντας τα 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ. Εκκρεμότητες του παρελθόντος για τον κλάδο των κατασκευών έκλεισαν, όπως η Αμβρακία Οδός, το νότιο τμήμα του Ε65 και η βασική γραμμή του μετρό Θεσσαλονίκης, ενώ νέα εργοτάξια απέκτησαν ζωή όπως τα δύο εν εξελίξει τμήματα του ΒΟΑΚ.
Με τα έργα στην πολύπαθη Πατρών – Πύργου να πατάνε γκάζι για να παραδοθούν σε δύο φάσεις, τον Ιούλιο και τον Νοέμβριο του 2025, η φετινή χρονιά συνεχίζει το θετικό σερί της περασμένης τετραετίας. Αυτό δείχνουν και τα στοιχεία της τριμηνιαίας έκθεσης του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), στα οποία αποτυπώνεται εντονότερη βελτίωση των επιχειρηματικών προσδοκιών για τον κλάδο των κατασκευών από τους υπόλοιπους κλάδους της οικονομίας.
Ενίσχυση της δυναμικής
Η περσινή χρονιά ήταν η τέταρτη στη σειρά χρονιά ενίσχυσης της κατασκευαστικής δραστηριότητας, με ρυθμό μεταβολής που ακολουθεί σταθερά αυξητική πορεία. Ειδικότερα, για το 2024, ο δείκτης παραγωγής στον τομέα των κατασκευών κατέγραψε αύξηση 19,5%, επιταχύνοντας από τον ήδη θετικό ρυθμό του 2023 που ήταν 15%. Την ίδια περίοδο στην ευρωζώνη, η παραγωγή των κατασκευών περιορίσθηκε κατά 0,9% έναντι αύξησης 1,3% ένα χρόνο νωρίτερα.
Στη χώρα μας, ο δείκτης έργων πολιτικού μηχανικού ενισχύθηκε κατά 28,6% συγκριτικά με ηπιότερη αύξηση κατά 12,7% το 2023. Στον κλάδο των κατασκευών, πέρα από τα έργα υποδομών, περιλαμβάνεται και η οικοδομική δραστηριότητα, η οποία επιτάχυνε εκ νέου με +19,5% έναντι +10,3% το 2023. Ρεκόρ τουλάχιστον εξαετίας στις εγκρίσεις νέων οικοδομικών αδειών που ξεπέρασαν τις 30.000.
Αυτή η ενίσχυση της δραστηριότητας είχε αποτυπωθεί στους πρόδρομους δείκτες οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ, «με τις προσδοκίες για το σύνολο του 2024 να έχουν εμφανισθεί ενισχυμένες κατά περίπου 6 μονάδες σε σχέση με αυτές του 2023, τάση που φαίνεται να παραμένει και στο πρώτο τρίμηνο του 2025 -αύξηση προσδοκιών κατά 5 μονάδες σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 2024».
Ειδικότερα, οι επιχειρηματικές προσδοκίες στις κατασκευές ενισχύθηκαν σημαντικά το πρώτο τρίμηνο του 2025, με το σχετικό ισοζύγιο να διαμορφώνεται στις 165,6 μονάδες κατά μέσο όρο, από 144,6 μονάδες το προηγούμενο τρίμηνο. Όσον αφορά στις προβλέψεις για την απασχόληση του τομέα, αυτές ενισχύθηκαν στις +38 μονάδες από +25, με το 40% των επιχειρήσεων να αναμένουν περισσότερες θέσεις εργασίας, ενώ μόλις το 3% αναμένει μείωσή τους.
Η προσπάθεια που καταβλήθηκε την περασμένη χρονιά από την απελθούσα ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για να συστηματοποιηθούν σε κάποιο βαθμό οι πληρωμές προς τους εργολάβους, ώστε να περιοριστούν οι μεγάλες καθυστερήσεις από την πλευρά του δημοσίου, έφερε κάποια αποτελέσματα. Η έκθεση του ΙΟΒΕ δείχνει άμβλυνση των αρνητικών προβλέψεων των επιχειρήσεων για τις προγραμματισμένες εργασίες στις -4 από -21 μονάδες, ενώ οι εκτιμήσεις για το τρέχον επίπεδο του προγράμματος εργασιών ενισχύθηκαν ελαφρά, στις +28 από +23 μονάδες.
Εκτιμάται ότι η αύξηση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) του υπουργείου από τα 330 εκατ. ευρώ ετησίως που είχε έως τώρα, σε πάνω από 550 με 600 εκατ. ευρώ ετησίως από φέτος και για τα επόμενα χρόνια, θα συμβάλλει περαιτέρω προς αυτή την κατεύθυνση.
Τα στοιχήματα του 2025
Βεβαίως το μεγάλο στοίχημα του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για το 2025 είναι να ανάψουν οι μηχανές εκτέλεσης των έργων που συνδέονται από το Ταμείο Ανάκαμψης, ώστε να μην χαθούν οι πόροι. Εξάλλου, δεν ήταν λίγες οι φορές που ο πρώην υπουργός Χρήστος Σταϊκούρας είχε ζητήσει από τους κατασκευαστικούς ομίλους να ανεβάσουν ταχύτητες στα εν λόγω έργα, ώστε να προχωρήσει γρήγορα η εκταμίευση ύψους 2,27 δισ. ευρώ. Στόχος που αποτυπώθηκε και στο ενοποιημένο σχέδιο κυβερνητικής πολιτικής για το 2025.
Σε αυτό το πεδίο, πάντως, είναι και η ίδια η πολιτεία που οφείλει να κινηθεί με πιο γρήγορους ρυθμούς σε δύο μέτωπα από τα οποία εξαρτώνται 800 εκατ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης: τα έργα αποκατάστασης της Θεσσαλίας και η παραχώρηση του ΒΟΑΚ. Για να επιταχύνει, λίγες ημέρες πριν, το αρμόδιο υπουργείο έφερε μέσω τροπολογίας ρυθμίσεις επιτάχυνσης.
Αφού πέρασαν από το Ελεγκτικό Συνέδριο, αναμένονται το αμέσως επόμενο διάστημα οι υπογραφές των οκτώ συμβάσεων της Θεσσαλίας, συνολικού ύψους 1,35 δισ. ευρώ. Αυτές έχουν μοιραστεί στους μεγάλους ομίλους ΤΕΡΝΑ, AKTOR, ΑΒΑΞ και ΜΕΤΚΑ, ενώ τα συστήματα σηματοδότησης του σιδηροδρόμου αναλαμβάνει η Alstom Transport.
Εντωμεταξύ, για προσυμβατικό έλεγχο εστάλη στο Ελεγκτικό Συνέδριο και η σύμβασης της μεγάλης παραχώρησης του ΒΟΑΚ, «Χανιά – Ηράκλειο», ύψους 1,8 δισ. ευρώ. Παράλληλα, εντάχθηκε στο τομεακό πρόγραμμα ανάπτυξης Υποδομών και Μεταφορών η χρηματοδοτική συμβολή του δημοσίου, που ανέρχεται σε 792 εκατ. ευρώ, με προτεραιότητα στην εκταμίευση για τα 200 εκατ. του RRF που έχουν «κλειδώσει» για το έργο.
Πέρα από την εκκίνηση των νέων έργων, με γρήγορους ρυθμούς προχωρά σε τρία ξεχωριστά τμήματα από τις ΑΒΑΞ, AKTOR, ΤΕΡΝΑ η κατασκευή της Πατρών-Πύργου. Τα πρώτα 65 χιλιόμετρα από τον Αλισσό ως τον Πύργο θα παραδοθούν ως το τέλος του Ιουλίου στην κυκλοφορία, ενώ, όπως είπε ο υπουργός Χρίστος Δήμας, κατά την πρόσφατη αυτοψία του στα εργοτάξια του δρόμου, στο τέλος Νοεμβρίου θα έχουμε τα υπόλοιπα 10 χλμ. που θα φτάσουν στο Μιντιλόγλι, στην είσοδο της Πάτρας.
Ακόμη, προχωρά βάσει χρονοδιαγράμματος από την ΤΕΡΝΑ η ολοκλήρωση του βόρειου τμήματος του αυτοκινητόδρομου Ε65, προκειμένου να παραδοθεί την άνοιξη του 2026 ενώνοντας την Καλαμπάκα με την Εγνατία Οδό. Αντίστοιχα, για το πρώτο τρίμηνο του 2026, έβαλε πλώρη και η επέκταση του μετρό της Θεσσαλονίκης προς την Καλαμαριά με πέντε νέους σταθμούς. Βασικός εργολάβος είναι ο όμιλος AKTOR.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
