Κάθε μέρα και πιο έντονα κάνει την εμφάνισή της η κλιματική αλλαγή που πλέον απειλεί σοβαρά την αγροτική παραγωγή της Ελλάδας. Σημαντικό πλήγμα έχουν δεχτεί τα πυρηνόκαρπα, ροδάκινα, βερύκοκα και κεράσια, καθώς εξαιτίας των εαρινών παγετών Μαρτίου και Απριλίου αποδεκατίζεται η υπερπρώιµη και πρώιµη παραγωγή σε ποσοστό ακόμα και 90%.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα μέλη του Αγροτικού Συνεταιρισμού Οπωροκηπευτικών και Βάμβακος Πέλλας, που δραστηριοποιούνται στην περιοχή της Πέλλας, στα χωριά Δαμιανό και Γιαννιτσά και στην περιοχή της Φλώρινας, στο χωριό Μανιάκι.
Την ώρα που οι 25 παραγωγοί που συμμετέχουν σε αυτόν ετοιμάζονταν να ανοιχτούν στην αγορά της Γαλλίας και να εξάγουν τα προϊόντα τους, η κλιματική αλλαγή έχει ανατρέψει ουσιαστικά όλο τον σχεδιασμό τους. Η ζημιά στη φετινή παραγωγή αγγίζει το 90% στα επιτραπέζια ροδάκινα, το 80% στα βερίκοκα, ενώ στα κεράσια υπάρχει πλήρη καταστροφή, με αποτέλεσμα τόσο τη δραματική μείωση των εισοδημάτων τους όσο και την αδυναμία ουσιαστικά συμμετοχής σε προγράμματα εξαγωγών.
Μέσω του χρηματοδοτούμενου από την Ευρωπαϊκή Ένωση προγράμματος "Fruitilicious from Europe", ύψους περίπου ενός εκατομμυρίου ευρώ, ο συνεταιρισμός προσπαθεί να διεισδύσει στην αγορά της Γαλλίας - με έμφαση στα βερίκοκα, προϊόν υψηλής ζήτησης από τους Γάλλους καταναλωτές, καθώς και τα ροδάκινα και τα κεράσια.
Όπως τόνισε χθες η κ. Ευμορφία Καρυπίδου πρόεδρος του Συνεταιρισμού, «το πρόγραμμα αυτό έχει στόχο να μας βοηθήσει να προωθήσουμε τα προϊόντα των παραγωγών μας κεράσι βερύκοκο και ροδάκινο στις αγορές της Ελλάδας και της Γαλλίας. Όλα τα μέλη του συνεταιρισμού μας έχουμε ενώσει τις δυνάμεις μας με στόχο στο τέλος της τριετίας αυτού του προγράμματος να έχουμε πετύχει όχι μόνο τους εμπορικούς μας στόχους, αλλά και την αναγνώριση των προϊόντων μας».
Οι Γάλλοι ζητούν φρούτα, αλλά η Ελλάδα δεν έχει
Την ώρα που οι Γάλλοι είναι ενθουσιασμένοι με τα ελληνικά φρούτα και ζήτησαν από τον Συνεταιρισμό 500 τόνους ροδάκινα, ωστόσο η φετινή παραγωγική καταστροφή καθιστά αδύνατη την ικανοποίηση των απαιτήσεων. Αποδεικνύοντας έτσι πόσο ευάλωτη έχει γίνει η αγροτική εξωστρέφεια απέναντι στις φυσικές μεταβολές.
Όπως τόνισε ο κ. Δημήτρης Μαντακούδης, γεωπόνος και γεωργικός σύμβουλος του συνεταιρισμού, οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης δεν είναι μόνο ποσοτικές αλλά και ποιοτικές. Η έλλειψη επαρκών ωρών ληθάργου (ξεκούρασης) των δέντρων κατά τον χειμώνα - λιγότερες από 500 ώρες αντί των απαιτούμενων 700 - απορυθμίζει τους βιολογικούς κύκλους των δέντρων, οδηγώντας ουσιαστικά σε μειωμένη παραγωγή.
Ταυτόχρονα, νέα φαινόμενα, όπως η παραμόρφωση των καρπών, που συνδέονται με προσβολές από ακάρεα, καθιστούν τα φρούτα μη εμπορεύσιμα, φέρνοντας τους παραγωγούς σε απόγνωση. Όπως επισήμανε ο γεωπόνος του συνεταιρισμού, αν δεν ληφθούν άμεσα και δραστικά μέτρα για τον περιορισμό των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, η δεντροκαλλιέργεια κινδυνεύει με μαρασμό. «Για ποιο λόγο να κρατήσεις ένα δέντρο που δεν παράγει;», αναρωτιούνται εύλογα οι παραγωγοί.
Σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία, ο Συνεταιρισμός δεν μένει αδρανής. Έχουν ήδη φυτευτεί 400 στρέμματα με ακτινίδια - ένα προϊόν πιο ανθεκτικό στις κλιματικές αλλαγές και με αυξημένο εμπορικό ενδιαφέρον. Παράλληλα, επιδιώκεται η κάθετη οργάνωση της παραγωγής, με στόχο τη δημιουργία συσκευαστηρίων και ψυκτικών θαλάμων, αν και τα υψηλά κόστη και η δυσκολία χρηματοδότησης παραμένουν τροχοπέδη.
Ακριβά στο ράφι, φτηνά για τον παραγωγό
Την ώρα που τα κεράσια, τα ροδάκινα και τα βερίκοκα, έχουν πολύ υψηλές τιμές για τους καταναλωτές στα ράφια των καταστημάτων, οι παραγωγοί αυτών των προϊόντων πληρώνονται πολύ λίγο. Όπως είπε ο κ. Μαντακούδης, οι παραγωγοί για τα κεράσια ξεκίνησαν να πληρώνονται φέτος από 8-9 ευρώ και τώρα πληρώνονται γύρω στα 4 με 5 ευρώ.
Στο βερύκοκο οι παραγωγοί πληρώθηκαν ή θα πληρωθούν από 2,5 ευρώ το κιλό έως 1,5 ευρώ, ενώ παρόμοια θα είναι η τιμή και στα νεκταρίνια και τα επιτραπέζια ροδάκινα. «Άμα βάλετε την διαφορά τιμή ανάμεσα στο ράφι και την τιμή που είναι πραγματικά στο χωράφι, είναι η μέρα με τη νύχτα», είπε χαρακτηριστικά.
Έλλειψη εργατικών χεριών
Η κλιματική κρίση συνυπάρχει με μια άλλη μεγάλη πρόκληση, την έλλειψη εργατικού δυναμικού. Οι ανάγκες του συνεταιρισμού υπολογίζονται σε 120 εργάτες, όμως φέτος κατάφεραν να βρουν μόλις 30. Οι οικογένειες των παραγωγών αναγκάζονται να επιστρέψουν στα χωράφια, προσπαθώντας να ανταποκριθούν στην αυξημένη πίεση.
Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Οπωροκηπευτικών Πέλλας αποτελεί μια εστία αγροτικής αναγέννησης και ποιοτικής παραγωγής. Η δράση του μέσα από το πρόγραμμα "Fruitilicious from Europe" δείχνει τη διάθεση για εξωστρέφεια και καινοτομία. Ωστόσο, η σφοδρότητα των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής δοκιμάζει τα όρια της βιωσιμότητας.
Χρειάζονται συντονισμένες ενέργειες όπως χρηματοδοτικά εργαλεία με ευνοϊκούς όρους, επιστημονική στήριξη για την αντιμετώπιση των νέων ασθενειών, και κυρίως, μια εθνική στρατηγική για την προσαρμογή της γεωργίας στις νέες κλιματικές συνθήκες.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
