Κατά σχεδόν 100% αυξήθηκαν οι περικοπές Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) με σ’ έναν χρόνο, χτυπώντας «καμπανάκι» για τη βιωσιμότητα των υφιστάμενων έργων και λειτουργώντας αποτρεπτικά για νέες επενδύσεις, υπονομεύοντας τόσο την πορεία της χώρας μας προς την «πράσινη» μετάβαση όσο και την τσέπη των καταναλωτών, που δε βλέπουν τα οφέλη από τη φθηνή ενέργεια να φθάνει τελικά σε αυτούς.
Την ίδια στιγμή, βρίσκεται προ των πυλών ο Μηχανισμός Αντιστάθμισης Περικοπών με βασικό στόχο τη διόρθωση των στρεβλώσεων και τη σχετική Υπουργική Απόφαση να αναμένεται πριν το τέλος του έτους.
Απορρίφθηκε υπερδιπλάσια ποσότητα ΑΠΕ σε σχέση με πέρυσι
Ειδικότερα, σύμφωνα με πρόσφατο δελτίο του GreenTank, οι περικοπές από ΑΠΕ τον Σεπτέμβριο έφτασαν τις 169 GWh, αποτελώντας το 6,4% της συνολικής παραγωγής ΑΠΕ.
Μάλιστα, σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2024 αυξήθηκαν κατά 49%, καθώς οι αντίστοιχες περσινές περικοπές ήταν 114 GWh (5,97% της αντίστοιχης μηνιαίας παραγωγής ΑΠΕ).
Αξίζει να σημειωθεί ότι η μέρα με τις υψηλότερες περικοπές ήταν η Κυριακή 21 Σεπτεμβρίου με συνολικές περικοπές ΑΠΕ 33.5 GWh, ενώ οι περισσότερες περικοπές τον Σεπτέμβριο σημειώθηκαν μεταξύ 11 το πρωί και 2 το μεσημέρι.
Αθροιστικά, τους πρώτους εννέα μήνες του 2025, εκτιμάται ότι απορρίφθηκαν 1,786 GWh ή 7.9% της συνολικής παραγωγής από ΑΠΕ, υπερδιπλάσια ποσότητα από τις περικοπές ΑΠΕ την ίδια περίοδο του 2024 (699 GWh).
Τα φωτοβολταϊκά στο μάτι του κυκλώνα
Όπως έχουμε αναφέρει και στο παρελθόν, οι παραγωγοί φωτοβολταϊκών πάρκων είναι εκείνοι που πλήττονται περισσότερο σε σχέση με τους παραγωγούς αιολικής ενέργειας, καθώς οι κόφτες εφαρμόζονται κυρίως τις μεσημβρινές ώρες.
Μάλιστα, τα μεγάλα φωτοβολταϊκά έργα που συνδέονται στο Σύστημα Μεταφοράς Ενέργειας (ΕΣΜΗΕ) υφίστανται έως και τριπλάσιες περικοπές σε σχέση με τα μικρότερα.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία για το πρώτο 8μηνο του 2025, οι περικοπές στα φωτοβολταϊκά πάρκα ήταν πάνω από το 15% της παραγωγής, όταν για την ίδια περίοδο πέρυσι ήταν στο 9%. Οι διαφοροποιήσεις, βέβαια, ανάλογα με το μέγεθος του πάρκου είναι σημαντικές.
Έτσι, οι περικοπές στα φωτοβολταϊκά στο ΕΣΜΗΕ έφτασαν φέτος να είναι τριπλάσιες από εκείνες στα έργα κάτω του 1 MW.
Συγκεκριμένα, στα μικρότερα πάρκα (κάτω του 1 MW), το πρώτο εξάμηνο του έτους το «ψαλίδι» δεν ξεπερνά το 4-5%. Την ίδια στιγμή, στα φωτοβολταϊκά στη μέση τάση, οι περικοπές βρίσκονται 7-10% της παραγωγής.
Αξίζει να σημειωθεί ότι περικοπές υπάρχουν και στα αιολικά πάρκα, αλλά σε πολύ μικρότερο βαθμό, παρόλο που είναι πιο «ευνοημένα», αφού η λειτουργία τους δεν επηρεάζεται από την ηλιοφάνεια. Ενδεικτικά, το πρώτο οκτάμηνο οι περικοπές στα αιολικά πάρκα διαμορφώθηκαν στο 4-5% από 2% πέρυσι.
Ωστόσο, περικοπές στις ΑΠΕ μεταφράζονται, όπως είναι φυσικό, σε χαμένα έσοδα για τους παραγωγούς. Έτσι, ένα «ψαλίδι» ύψους 15% στα φωτοβολταϊκά πάρκα μεταφράζεται σε χαμένα έσοδα πάνω από 1 εκατ. ευρώ.
Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειωθεί ότι τα μεγάλα πάρκα που είναι πιο πρόσφατα έχουν μονοψήφια ποσοστά απόδοσης (IRR) και όπως είναι φυσικό έχουν κατασκευαστεί με δανειοδότηση, με συνέπεια οι περικοπές να πλησιάζουν πλέον επικίνδυνα στο όριο των ζημιών που μπορούν να απορροφήσουν.
Ζημιωμένοι και οι καταναλωτές
Ωστόσο, οι περικοπές ΑΠΕ εξαιτίας κυρίως της έλλειψης έργων αποθήκευσης δε ζημιώνει μόνο τους παραγωγούς, αλλά και τον τελικό καταναλωτή, αφού το όφελος δε φθάνει ποτέ στο πορτοφόλι του.
Παρά την εντυπωσιακή διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα, οι καταναλωτές δεν βλέπουν ακόμη την αναμενόμενη μείωση στους λογαριασμούς ρεύματος γεγονός που επιβεβαίωσε πρόσφατα και ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νίκος Τσάφος, στο περιθώριο του 7ου RenewableStorageForum, τονίζοντας ότι «όσο εξαρτόμαστε από το φυσικό αέριο, αυτό θα επηρεάζει τις τιμές του ρεύματος.
Ό,τι και να κάνουν οι ΑΠΕ, όταν χρειαστεί φυσικό αέριο, η τιμή ανεβαίνει», εκτιμώντας ότι από το 2026 «θα δούμε μια αγορά όπου το φυσικό αέριο θα λειτουργεί συμπληρωματικά, προσφέροντας φθηνότερο ρεύμα από ΑΠΕ και φυσικό αέριο σε πιο λογικές τιμές».
Μάλιστα, όπως επεσήμανε στο ίδιο Συνέδριο ο Δημήτρης Φούρλαρης, Αντιπρόεδρος του Κλάδου Ενέργειας της ΡΑΑΕΥ, απαιτούνται μία σειρά από διαρθρωτικές αλλαγές προκειμένου το όφελος των ΑΠΕ να φθάνει στον τελικό καταναλωτή, με πιο καθοριστική την ανάπτυξη έργων αποθήκευσης, που θα επιτρέπει τη μεταφορά της παραγωγής από τις φθηνές ώρες στις ώρες αιχμής.
Ante portas ο Μηχανισμός Αντιστάθμισης Περικοπών
Τη λύση σε όλα αυτά φιλοδοξεί να δώσει ο Μηχανισμός Αντιστάθμισης Περικοπών, ο οποίος μπαίνει πλέον σε τροχιά υλοποίησης, με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας να στοχεύει να διορθώσει τις στρεβλώσεις που δημιούργησαν οι άνισες περικοπές, όπως προαναγγέλθηκε στο 7ο Renewable Storage Forum την περασμένη εβδομάδα.
Αρχικά ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νίκος Τσάφος, σημείωσε ότι η διαμόρφωση του μηχανισμού αντιστάθμισης των περικοπών ΑΠΕ βρίσκεται σε τελικό στάδιο, ενώ προανήγγειλε πως, σύντομα- πιθανά πριν από το τέλος τους έτους -αναμένεται να εκδοθεί η Υπουργική Απόφαση που αναμένει εδώ και καιρό η αγορά.
Από την πλευρά της, η Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Δέσποινα Παληαρούτα, υπογράμμισε την ετοιμότητα του Υπουργείου να προχωρήσει στην έκδοση της Υπουργικής Απόφασης, διευκρινίζοντας ότι έχει ολοκληρωθεί η τεχνική διαβούλευση με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και έχει καταρτιστεί το τελικό σχέδιο.
«Είναι ένα δύσκολο θέμα, αλλά πρέπει να επιλυθεί. Έχει γίνει αρκετή δουλειά, θεωρώ ότι σίγουρα φέτος ίσως και μέσα στον επόμενο μήνα θα δημοσιοποιηθεί», ανέφερε σχετικά ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου.
Το βασικό «σκεπτικό» της Απόφασης, όπως σημείωσε η κ. Παληαρούτα, προσανατολίζεται στην ισότιμη, όσο το δυνατόν, συνεισφορά του συνόλου της αγοράς στις υποχρεώσεις περικοπών, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο αποζημίωσης σε περιπτώσεις υπέρμετρης επιβάρυνσης καθώς και το μέτρο αναδρομικής ισχύος
Ειδικότερα, ο Μηχανισμός Αντιστάθμισης στηρίζεται στην ανακατανομή της λειτουργικής ενίσχυσης των σταθμών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ και σε πρακτικό επίπεδο, θα μεταφέρει μέρος εσόδων μεταξύ έργων που υφίστανται περικοπές σε διαφορετικό βαθμό, ώστε να ισορροπηθούν οι απώλειες για όσους πλήττονται περισσότερο.
Όσον αφορά τα έργα ΑΠΕ που δε διαθέτουν ακόμη τηλεδιαχείρισης ή δυνατότητα set point για αυτόματη περικοπή από τον ΔΕΔΔΗΕ, αυτά θα καταβάλλουν οικονομική εισφορά σε ειδικό λογαριασμό. Από αυτόν τον λογαριασμό θα χρηματοδοτούνται οι αποζημιώσεις προς τα έργα που έχουν υποστεί περικοπές, δηλαδή μια εσωτερική αναδιανομή εσόδων εντός της αγοράς.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με όσα έχουν γίνει ήδη γνωστά, την υλοποίηση θα αναλάβει ο Διαχειριστής Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων Προέλευσης (ΔΑΠΕΕΠ), ο οποίος θα τηρεί και θα διαχειρίζεται τον ειδικό λογαριασμό αντιστάθμισης.
ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ θα αποστέλλουν τα αναγκαία δεδομένα παραγωγής και περικοπών για τον υπολογισμό των ποσών, ενώ η Υπουργική Απόφαση θα ορίζει τις λεπτομέρειες της εφαρμογής.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
