Σήμα κινδύνου εκπέμπουν οι αρτοποιοί, καθώς τα τελευταία έξι χρόνια περισσότερα από 800 αρτοποιεία έχουν βάλει λουκέτο σε όλη τη χώρα. Το αυξανόμενο κόστος ενέργειας και η αλλοίωση της αγοράς από τα καταστήματα τύπου bake off δημιουργούν ένα ασφυκτικό πλαίσιο που απειλεί την παραδοσιακή αρτοποιία.
Η κ. Έλσα Κουκουμέρια, τέταρτη γενιά αρτοποιός και ενεργό συνδικαλιστικό στέλεχος εδώ και 25 χρόνια, είναι η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αρτοποιών Ελλάδος και μίλησε στο BD για τον παραδοσιακό αυτόν κλάδο που δοκιμάζεται έντονα.
Όπως εξηγεί, το μεγάλο πρόβλημα ξεκίνησε το 2015, την εποχή των μνημονίων, όταν δόθηκε η δυνατότητα σε οποιοδήποτε κατάστημα να ψήνει ψωμί και χωρίς να πραγματοποιεί ολόκληρη την παραγωγική διαδικασία να ονομάζεται «φούρνος». Αυτή η αλλαγή, όπως τόνισε, στέρησε από τα παραδοσιακά αρτοποιεία την ίδια τους την ταυτότητα.
Αυτή η κατάσταση συνεχίζεται μέχρι και σήμερα, και παρά τις υποσχέσεις των πρώην υπουργών Ανάπτυξης Άδωνι Γεωργιάδη και Κώστα Σκρέκα για διευθέτηση του ζητήματος, δέκα χρόνια μετά λύση δεν έχει δοθεί και πλέον αναμένεται η θέση του νυν υπουργού, κ. Τάκη Θεοδωρικάκου.
Η Ομοσπονδία Αρτοποιών Ελλάδος συνεχίζει να διαμαρτύρεται έντονα για τη νομοθεσία (Ν.4336/2015) που επιτρέπει σε καταστήματα που ψήνουν μόνο κατεψυγμένη ζύμη (π.χ. "περάτωσης έψησης") να χρησιμοποιούν τους όρους «αρτοποιείο» και «φούρνος», θεωρώντας ότι παραπλανά τους καταναλωτές και αδικεί τους παραδοσιακούς αρτοποιούς που παράγουν ψωμί από την αρχή, ζητώντας την επαναφορά του ορισμού μόνο σε όσους παράγουν άρτο εξ ολοκλήρου.
Ένα από τα βασικά ζητούμενα για την Ομοσπονδία είναι να ενημερωθεί ο καταναλωτής για τη διαφορά μεταξύ των προϊόντων που παράγονται εξ ολοκλήρου στον φούρνο και εκείνων που φτάνουν στα σημεία πώλησης ως κατεψυγμένη ζύμη.
«Ένα μερίδιο του φρέσκου ψωμιού που θέλει να καταναλώνει ο κόσμος δυστυχώς πηγαίνει στο κατεψυγμένο, χωρίς να το γνωρίζει ο καταναλωτής. Παρά το γεγονός ότι ο νόμος είναι σαφής και λέει ότι σε όποιο σημείο ψήνεται κατεψυγμένο ψωμί θα πρέπει να υπάρχει μία πινακίδα 50x70 που να λέει ότι το ψωμί προέρχεται από κατεψυγμένη ζύμη», επισήμανε η κ. Ε. Κουκουμέρια.
Οι συνέπειες αυτής της κατάστασης αποτυπώνονται στο γεγονός ότι την τελευταία εξαετία έκλεισαν 800 φούρνοι, όπως τόνισε η κ. Κουκουμέρια. Σύμφωνα με την Ομοσπονδία, η αγορά της κατεψυγμένης ζύμης επεκτείνεται εις βάρος των παραδοσιακών επιχειρήσεων, θέτοντας σε κίνδυνο χιλιάδες θέσεις εργασίας. Στα περίπου 11.000 αρτοποιεία που λειτουργούν σήμερα στην Ελλάδα απασχολούνται εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι.
Στο ήδη επιβαρυμένο περιβάλλον ήρθε να προστεθεί και η ενεργειακή κρίση. Από την περίοδο του covid και μετά, το κόστος ενέργειας πενταπλασιάστηκε, πλήττοντας καίρια τις επιχειρήσεις που βασίζονται σε φούρνους υψηλής κατανάλωσης. Παρότι δόθηκαν κάποιες επιδοτήσεις, δεν ήταν αρκετές για να αντισταθμίσουν το τεράστιο κόστος, και πολλοί φούρνοι αναγκάστηκαν να κατεβάσουν ρολά.
Την ίδια στιγμή, αν και η τιμή του αλευριού παραμένει σταθερή, οι περισσότερες πρώτες ύλες έχουν ανατιμηθεί σημαντικά, ενώ η ψηφιακή μετάβαση - με το myData, την ψηφιακή κάρτα εργασίας και τις διασυνδέσεις με παρόχους αλλά και το Iris - προσθέτει επιπλέον δαπάνες σε επιχειρήσεις που δυσκολεύονται ήδη να επιβιώσουν.
Παραμονές των εορτών των Χριστουγέννων και η ελληνική αρτοποιία βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή. Το στοίχημα δεν αφορά μόνο τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων, αλλά και την προστασία της ποιότητας, της παράδοσης και της σχέσης που έχει ο φούρνος με την καθημερινότητα της ελληνικής γειτονιάς. Οι αρτοποιοί ζητούν θεσμικές παρεμβάσεις και ξεκάθαρο πλαίσιο, ώστε να μπορέσουν να διατηρήσουν τον ρόλο τους σε μια αγορά που αλλάζει με γρήγορους ρυθμούς.