Κλείνουν «παράθυρα» στο πτωχευτικό: Ποιοι χάνουν το δικαίωμα για ρύθμιση

Μεγάλες αλλαγές στο νομοσχέδιο για το νέο πτωχευτικό πλαίσιο γίνονται στην τελική ευθεία για την κατάθεσή του στη Βουλή, με κοινό παρονομαστή το κλείσιμο «παραθύρων» που θα μπορούσαν να αυξήσουν υπερβολικά την περίμετρο των ενήμερων δανειοληπτών που θα έχουν τη δυνατότητα να ζητήσουν εξωδικαστική αναδιάρθρωση του χρέους τους μέσω της ειδικής πλατφόρμας που θα δημιουργηθεί από την Ειδική Γραμματεία Ιδιωτικού Χρέους.

Ύστερα από πυρετώδεις διαβουλεύσεις ανάμεσα στην κυβέρνηση, τις τράπεζες, την Τράπεζα της Ελλάδος και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, αναθεωρείται μια από τις σημαντικότερες παραμέτρους του νέου πτωχευτικού, που είχε προκαλέσει έντονες ανησυχίες στις τράπεζες για ενδεχόμενη μαζική υποβολή αιτήσεων αναδιάρθρωσης χρέους ακόμη και από οφειλέτες που παραμένουν ενήμεροι και δεν έχουν πραγματική οικονομική αδυναμία.

Στην εκδοχή του νομοσχεδίου που δόθηκε σε διαβούλευση, ειδικότερα, δινόταν η δυνατότητα προσφυγής στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμιση οφειλών του άρθρου 113 σχεδόν σε… όλους τους ασκούντες επιχειρηματική δραστηριότητα, με λίγες εξαιρέσεις. «Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο με πτωχευτική ικανότητα μπορεί να υποβάλει αίτηση για εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών», ανέφερε το αρχικό νομοσχέδιο, αναφερόμενο σε κάθε είδους χρέη (στις τράπεζες ή στο Δημόσιο). Αυτή η διατύπωση, άφηνε το περιθώριο ακόμη και σε ενήμερους οφειλέτες να ζητούν αναδιάρθρωση χρέους χωρίς άλλες προϋποθέσεις.

Κατόπιν έντονων αντιδράσεων των τραπεζών, που υπέβαλαν και σχετικό υπόμνημα στο υπουργείο Οικονομικών, αλλά και μετά την παρέμβαση της Τράπεζας της Ελλάδος και των ευρωπαϊκών θεσμών, εισάγεται στην παραπάνω διάταξη ένας σημαντικός «κόφτης»: δικαίωμα υπαγωγής στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών θα έχουν, όπως συμφωνήθηκε, μόνο όσοι ενήμεροι οφειλέτες αποδεδειγμένα αντιμετωπίζουν σοβαρή μείωση εισοδήματος.

Σύμφωνα με όσα τονίζει ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, σε επιστολή του προς τον πρόεδρο της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, Γεώργιο Χαντζηνικολάου, δια της οποίας σχολίασε το υπόμνημα της ΕΕΤ, έχουν υιοθετηθεί αλλαγές που περιορίζουν σημαντικά την περίμετρο των φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων που μπορούν να ενταχθούν στον εξωδικαστικό μηχανισμό:

• «Ειδικότερα», σημειώνει ο κ. Στουρνάρας στην επιστολή του, «όσον αφορά στην περίμετρο των ενήμερων οφειλετών που μπορούν να υπαχθούν στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών, μετά τις τελευταίες συζητήσεις με τους Θεσμούς έχει επέλθει ουσιώδης περαιτέρω μείωση της περιμέτρου. Στα κριτήρια επιλεξιμότητας έχει προστεθεί εκείνο της σημαντικής μείωσης του εισοδήματος (income event)».

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο προσδιορισμός της «σημαντικής μείωσης» εξακολουθεί να βρίσκεται υπό συζήτηση, ώστε να αποσαφηνισθεί πέρα από ποιο όριο μείωσης του εισοδήματος θα μπορεί ένας ενήμερος οφειλέτης να αξιοποιήσει τον εξωδικαστικό μηχανισμό. Βέβαιο είναι, όμως, ότι δεν θα αρκεί μια μικρή μείωση εισοδημάτων από επιχειρηματική δραστηριότητα για να ζητήσει ένας οφειλέτης ρύθμιση χρέους.

Κόβεται το «κίνητρο για πτωχεύσεις»

Επιπλέον, κλείνει ένα ακόμη «παράθυρο» του υπό συζήτηση νομοσχεδίου, που εκφράζονταν φόβοι από τις τράπεζες, αλλά και από τους θεσμούς, ότι θα λειτουργούσε σαν ένα κίνητρο για μαζικές αιτήσεις από ενήμερους οφειλέτες για αναδιάρθρωση χρέους μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού, προκειμένου να εξασφαλίσουν στεγαστικό επίδομα.

Στην αρχική μορφή του, το νομοσχέδιο συνέδεε την παροχή κρατικής επιδότησης στέγασης σε δανειολήπτες με την υποβολή αίτησης εξωδικαστικής αναδιάρθρωσης χρέους. Αυτό εκφράζονταν φόβοι ότι, όπως το έθεσε και η Κομισιόν στη χθεσινή της έκθεση ενισχυμένης εποπτείας, θα αποτελούσε κίνητρο πτωχεύσεων.

Η διόρθωση που έγινε στο νομοσχέδιο αποσυνδέει την παροχή του κρατικού στεγαστικού βοηθήματος από τη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης χρέους. Όπως σημειώνει ο κ. Στουρνάρας στην ίδια επιστολή, «σημαντική είναι επίσης η δυνατότητα που δίνεται σε ευάλωτους ενήμερους οφειλέτες να λαμβάνουν κρατική επιχορήγηση της δόσης του δανείου χωρίς υπαγωγή στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών».

Στενό... μαρκάρισμα από τους θεσμούς

Εξάλλου, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί καθιστούν σαφές στην έκθεση εποπτείας ότι συνεχίζουν να παρακολουθούν τη διαδικασία για την αλλαγή του πτωχευτικού πλαισίου πολύ στενά και σε όλες τις κρίσιμες «λεπτομέρειες». Όπως τονίζεται στην έκθεση, πολλά ζητήματα δεν ρυθμίζονται από το νομοσχέδιο για το νέο πτωχευτικό, αλλά θα αποτελέσουν αντικείμενο υπουργικών αποφάσεων που θα πρέπει να προετοιμάσει η κυβέρνηση και να θέσει υπόψη των θεσμών για τις παρατηρήσεις τους πριν τεθεί το νέο πλαίσιο σε ισχύ, από την 1η Ιανουαρίου. Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, εξοικειωμένοι πλέον με την ελληνική πραγματικότητα των υπουργικών αποφάσεων που διαφοροποιούν τους νόμους, φαίνεται ότι δεν αφήνουν τίποτα στην τύχη...