Πώς «ψαλιδίζονται» οι υπερβολικά υψηλές αντικειμενικές αξίες ακινήτων

Διαδικασία επανελέγχου των αντικειμενικών αξιών ακινήτων σε πολλούς δήμους της χώρας και πιθανής μείωσής τους, όπου διαπιστωθεί ότι έγιναν υπερβολές στον τελευταίο προσδιορισμό των αντικειμενικών αξιών, αρχίζει το υπουργείο Οικονομικών, με ρύθμιση που περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο που κατατέθηκε χθες.

Η διαδικασία αυτή κρίθηκε αναγκαία επειδή σε πολλές περιοχές της χώρας δεν είχαν υποβάλει τη γνώμη τους για τις τιμές των ακινήτων οι δήμοι και αργότερα διατυπώθηκαν από την πλευρά τους πολλές αιτιάσεις για τον καθορισμό υπερβολικά υψηλών τιμών, που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα των επί μέρους αγορών ακινήτων, με αποτέλεσμα να προκύπτουν υπερβολικές επιβαρύνσεις από τον ΕΝΦΙΑ και άλλους φόρους και να επηρεάζεται δυσμενώς η πρόσβαση ιδιοκτητών ακινήτων σε διάφορες κοινωνικές παροχές, για τις οποίες εφαρμόζονται περιουσιακά κριτήρια.

Σημειώνεται ότι οι δήμοι θα έχουν χρονικό περιθώριο ως τις 20 Ιανουαρίου 2023 για να υποβάλουν τις γνώμες τους και στη συνέχεια θα εκδώσει απόφαση για αλλαγή αντικειμενικών αξιών ο υπουργός Οικονομικών, χωρίς πάντως να δεσμεύεται εκ των προτέρων ότι θα υιοθετήσει τις εισηγήσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης. Οι νέες τιμές θα ισχύσουν από τον χρόνο έκδοσης της απόφασης και μετά, δηλαδή δεν θα γίνουν αναδρομικές διορθώσεις από τον χρόνο αρχικής ισχύος των αντικειμενικών τιμών, την 1η Ιανουαρίου 2022.

Η αιτιολογική έκθεση

Ειδικότερα, όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου για το συγκεκριμένο άρθρο του νομοσχεδίου (άρθρο 52),

• Με την αξιολογούμενη ρύθμιση προβλέπεται υπό ορισμένες προϋποθέσεις, η δυνατότητα επανάληψης της διαδικασίας καθορισμού τιμών εκκίνησης των περιοχών, οι οποίες είναι ενταγμένες στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού φορολογητέας αξίας ακινήτων, κατόπιν υποβολής από την 10η.12.2022 έως και την 20η.1.2023 της προβλεπόμενης γνώμης των δημοτικών συμβουλίων των οικείων δήμων.
• Είναι γεγονός ότι, κατά τον καθορισμό των τιμών εκκίνησης των περιοχών που είναι ενταγμένες στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού φορολογητέας αξίας ακινήτων, βάσει της υπό στοιχεία 57732 ΕΞ 2021 κοινής απόφασης του Υπουργού και του Υφυπουργού Οικονομικών (Β΄ 2375), διαπιστώθηκε ότι υπήρξαν περιοχές στη χώρα για τις οποίες δεν εκφράστηκε η γνώμη των δημοτικών συμβουλίων, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
• Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τη σημαντική άνοδο των τιμών εκκίνησης σε ορισμένες περιοχές, δημιούργησε σε κάποιους δήμους επιφυλάξεις, καθώς επικαλούνται πραγματικά στοιχεία, τα οποία δεν ελήφθησαν υπόψη και σε επανεξέταση θα οδηγούσαν ενδεχομένως σε διαφορετικά αποτελέσματα, ως προς τον καθορισμό των τιμών εκκίνησης του συστήματος προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας των εντός σχεδίου πόλης ή ορίων οικισμού ακινήτων.
• Ο καθορισμός τιμών εκκίνησης των περιοχών, που είναι ενταγμένες στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού φορολογητέας αξίας ακινήτων, επηρεάζει τη φορολογική μεταχείριση των ιδιοκτητών ακινήτων στις περιοχές αυτές, διότι οι τιμές εκκίνησης λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό της φορολογητέας αξίας των ακινήτων που μεταβιβάζονται ή αποκτώνται με οποιαδήποτε αιτία.
• Επιπλέον, η αξία της περιουσίας, όπως διαμορφώνεται βάσει αυτών, αποτελεί προϋπόθεση χορήγησης διάφορων κοινωνικών παροχών από το κράτος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα αφενός να επιβαρύνονται οι ιδιοκτήτες με υπέρμετρη φορολογία και αφετέρου να στερούνται ενισχύσεων και παροχών, που υπό κανονικές συνθήκες δικαιούνται.

Τι προβλέπει η νέα διάταξη

• Ειδικά για τις τιμές ζώνης που ισχύουν από 1ης Ιανουαρίου 2022 βάσει της υπό στοιχεία 57732 ΕΞ 2021 κοινής απόφασης του Υπουργού και του Υφυπουργού Οικονομικών (Β΄ 2375) οι δήμοι δύνανται από τις 10.12.2022 έως και τις 20.1.2023 να υποβάλουν τη γνώμη του έβδομου εδαφίου για τις τιμές ζώνης της χωρικής τους αρμοδιότητας. Οι αιτιολογημένες γνώμες κατατίθενται ηλεκτρονικά στη βάση δεδομένων που τηρείται στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και συνοδεύονται από κάθε πραγματικό αποδεικτικό στοιχείο, που ανάγεται στο χρονικό διάστημα συλλογής στοιχείων, όπως ορίζεται με την υπό στοιχεία 8843 ΕΞ 2020 απόφαση του Υπουργού Οικονομικών (Β΄ 130).
• Η Επιτροπή, ύστερα από πρόσβαση στη βάση δεδομένων του προηγούμενου εδαφίου, εξετάζει τις γνώμες χωρίς προηγούμενη εισήγηση του Αυτοτελούς Τμήματος Εκτιμήσεων και Προσδιορισμού Αξιών Ακινήτων, και εισηγείται στον Υπουργό Οικονομικών τις ζώνες για τον καθορισμό των τιμών εκκίνησης των οποίων πιθανολογείται ισχυρά η ανάγκη επανάληψης της διαδικασίας. Ο Υπουργός Οικονομικών δύναται, βάσει της εισήγησης αυτής, να αποφασίσει την επανάληψη της διαδικασίας. Αν πραγματοποιηθεί επανάληψη της διαδικασίας για συγκεκριμένες ζώνες, οι αξίες που καθορίζονται κατόπιν αυτής ισχύουν από την έναρξη ισχύος της σχετικής απόφασης κι εφεξής.