Με πλειοψηφία εγκρίθηκε στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής το νέο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με τίτλο: «Ενίσχυση των υπηρεσιών των Αναπτυξιακών Προγραμμάτων και συναφή οργανωτικά και διοικητικά ζητήματα».
Υπέρ ψήφισε η Νέα Δημοκρατία, ενώ το ΚΚΕ καταψήφισε. Τα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης επιφυλάχθηκαν για την τελική τους στάση κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια, που έχει προγραμματιστεί για την επόμενη εβδομάδα.
Κατά τη διάρκεια της ακρόασης φορέων στην Επιτροπή, κατατέθηκαν τοποθετήσεις από οργανισμούς οι οποίοι κατά πλειονότητα διαχειρίζονται ή συντονίζουν αναπτυξιακά προγράμματα. Οι εκπρόσωποι σημείωσαν πως οι νέες ρυθμίσεις βελτιώνουν τη διαφάνεια και επιταχύνουν διαδικασίες πληρωμών, συμβάλλοντας στην αποφυγή καθυστερήσεων και δυσλειτουργιών κατά την εκτέλεση των έργων.
Ως ιδιαίτερα θετική αναγνωρίστηκε η πρόβλεψη για μισθολογικά κίνητρα σε στελέχη που συμβάλλουν στην υλοποίηση αυτών των προγραμμάτων. Παράλληλα, τονίστηκε ότι παράλληλα εισάγονται στοχευμένες βελτιώσεις στη διαχείριση των λιγνιτικών περιοχών υπό μετάβαση, διευκολύνοντας την εγκατάσταση νέων οικονομικών δραστηριοτήτων και συρρικνώνοντας τη γραφειοκρατία.
Σύμφωνα με τις υπηρεσίες του Υπουργείου, πολλές από τις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου αποτελούν προϊόν σχετικών προτάσεων που έχουν υποβληθεί για την ενίσχυση της λειτουργικότητάς τους και τη διασφάλιση της αποτελεσματικής διαχείρισης των αναπτυξιακών προγραμμάτων.
Ο διοικητής της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), Ορέστης Καβαλάκης, υπογράμμισε πως το Ελλάδα 2.0, χαρακτηρίζεται ως το μεγαλύτερο, ταχύτερο χρηματοδοτικό εργαλείο στη διάθεση της χώρας.
Η χρηματοδότηση βασίζεται αποκλειστικά στην επίτευξη συγκεκριμένων οροσήμων και στόχων και όχι στις πραγματοποιηθείσες δαπάνες, γεγονός που διαμορφώνει ιδιαίτερα αυστηρά χρονοδιαγράμματα.
Ενημερώνοντας την Επιτροπή, ο κ. Καβαλάκης ανέφερε ότι:
- Έχουν ήδη εκταμιευθεί 21,3 δισ. ευρώ (περίπου το 60% του συνόλου των πόρων που αναλογούν στην Ελλάδα από το ΤΑΑ).
- Μετά και το έκτο αίτημα πληρωμής για 2,1 δισ. ευρώ που υποβλήθηκε τον Ιούλιο, οι συνολικές εκταμιεύσεις θα προσεγγίσουν τα 23,4 δισ. ευρώ (65%).
- Η Ελλάδα κατατάσσεται πρώτη ως προς τα εκταμιευθέντα ποσά αναλογικά με το ΑΕΠ σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 2023, ενώ βρίσκεται στην 8η θέση βάσει συνολικού προϋπολογισμού.
- 139 ορόσημα και στόχοι έχουν ήδη εκπληρωθεί, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 37% του συνολικού αριθμού (μέσος ευρωπαϊκός όρος).
«Καθώς πλησιάζουμε στη λήξη του προγράμματος, ο ρυθμός των πληρωμών επιταχύνεται. Η απορρόφηση επιχορηγήσεων έχει φθάσει στα 10,84 δισ. ευρώ (43% του προϋπολογισμού των ενταγμένων έργων), ενώ από δάνεια έχουν ήδη διοχετευθεί στην αγορά 8,9 δισ. ευρώ», ανέφερε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι συνολικά οι διαθέσιμοι πόροι προς την πραγματική οικονομία φτάνουν τα 19,74 δισ. ευρώ.
Ο πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, Κωνσταντίνος Κόλλιας, χαρακτήρισε το νομοσχέδιο ως σημαντική ευκαιρία για τη βελτίωση της απορρόφησης των πόρων και τη διαμόρφωση ενός σταθερού, διαφανούς πλαισίου για την ελληνική επιχειρηματικότητα.
Υπογράμμισε ότι η διαρκής προσαρμογή του θεσμικού πλαισίου, η ενσωμάτωση διεθνών καλών πρακτικών και η ενεργή στήριξη της επιχειρηματικότητας αποτελούν θεμέλια για βιώσιμη ανάπτυξη και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η υποστήριξη του ΟΕΕ είναι θετική, καθώς το νομοσχέδιο καλύπτει κρίσιμα κενά και συμβάλλει στην επιτάχυνση απορρόφησης ευρωπαϊκών και εθνικών επενδυτικών πόρων.
Αντίθετα, ο πρόεδρος του Πανελληνίου Συλλόγου Εργαζομένων στη ΜΟΔ, Νίκος Καραγεωργόπουλος, σημείωσε ότι οι ανάγκες των εργαζομένων αγνοούνται, με το νομοσχέδιο να εισάγει ανησυχίες για διαφάνεια και αξιοκρατία στον χώρο του ΕΣΠΑ. Παράλληλα, κατηγόρησε την ηγεσία του Υπουργείου για απουσία θεσμικού διαλόγου με τα συνδικάτα.
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε από τον εκπρόσωπο του Συνδέσμου Εξαγωγέων, Συμεών Διαμαντίδη, στο άρθρο που αλλάζει το Διοικητικό Συμβούλιο της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ), με τη διοίκηση να μεταφέρεται στον έλεγχο του Υπερταμείου.
Ο Σύνδεσμος και άλλοι φορείς εκφράζουν την αντίθεσή τους, ζητώντας έστω την εκπροσώπηση ενός ή δύο φορέων της Θεσσαλονίκης στο νέο σχήμα, για να διατηρηθεί η φωνή της τοπικής επιχειρηματικής κοινότητας.
Ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκος Παπαθανάσης, τόνισε πως η Ελλάδα αναδεικνύεται σήμερα ως θετικό παράδειγμα επενδυτικής ανάκαμψης στην Ευρώπη. Μέσω της αξιοποίησης των διαθέσιμων πόρων, υλοποιούνται σημαντικά έργα προς όφελος επιχειρήσεων και κοινωνίας. Ο κ. Παπαθανάσης διαβεβαίωσε για το σεβασμό της κυβέρνησης στους εργαζομένους, υπογραμμίζοντας την άμεση ανταπόκριση σε κάθε πρόβλημα και τη βούληση για διαφανείς διαδικασίες. Επισήμανε δε ότι:
- Το ΕΣΠΑ ανοίγει πλέον και για δημοσίους υπαλλήλους, τους οποίους το Υπουργείο εμπιστεύεται, με τη διαδικασία των προσλήψεων να γίνεται μέσω ΑΣΕΠ.
- Το ΤΑΑ παραμένει κομβικό εργαλείο και δεν προβλέπεται χρονική παράταση για την ολοκλήρωσή του.
- Η Ελλάδα διατηρεί την πρώτη θέση στις εκταμιεύσεις ως ποσοστό του ΑΕΠ και βρίσκεται στη δεύτερη ή τρίτη θέση στις απορροφήσεις του ΕΣΠΑ.
Όπως τόνισε ο αναπληρωτής υπουργός, το σχέδιο νόμου συμβάλλει ουσιαστικά στην επιτάχυνση των διαδικασιών αξιοποίησης των ευρωπαϊκών πόρων, προωθώντας την ανάπτυξη και τη διαφάνεια στη διαχείριση των δημόσιων επενδύσεων.