Την ενίσχυση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας σηματοδοτεί η νέα κοινωνική συμφωνία που υπεγράφη μεταξύ της κυβέρνησης και των εθνικών κοινωνικών εταίρων, όπως παρουσιάστηκε σε συνέντευξη Τύπου στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης από την υπουργό Νίκη Κεραμέως και τους εκπροσώπους των εργοδοτικών και εργατικών φορέων.
Η συμφωνία αυτή, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, αποτελεί την πρώτη φορά που επιτυγχάνεται τόσο ευρεία σύμπραξη μεταξύ Πολιτείας και όλων των εθνικών κοινωνικών εταίρων στη χώρα μας.
Η υπουργός χαρακτήρισε τη συμφωνία ως «ιστορική», επισημαίνοντας ότι θέτει τα θεμέλια για ένα σταθερό, ασφαλές και ξεκάθαρο πλαίσιο συνεργασίας, το οποίο ενισχύει την προστασία των εργαζομένων και προσφέρει σταθερότητα στις επιχειρήσεις.
Σύντομα, όπως τονίστηκε, περισσότερος κόσμος θα καλύπτεται από Συλλογικές Συμβάσεις, με σημαντικά οφέλη τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τις επιχειρήσεις.
Για τους εργαζόμενους, η συμφωνία συνεπάγεται αυξημένες πιθανότητες για βελτίωση μισθών και παροχών, διασφάλιση σταθερού και προβλέψιμου εργασιακού περιβάλλοντος και μείωση του άγχους αναφορικά με αλλαγές στους όρους απασχόλησης.
Για τις επιχειρήσεις, προσφέρει σταθερότητα, δυνατότητα επένδυσης στο ανθρώπινο δυναμικό και ξεκάθαρους κανόνες λειτουργίας, περιορίζοντας τον αθέμιτο ανταγωνισμό.
Με την υπογραφή της κοινωνικής συμφωνίας, καταργούνται και οι εναπομείναντες μνημονιακοί περιορισμοί στο πεδίο των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας. Η εξέλιξη αυτή έρχεται ως αποτέλεσμα επτά μηνών εντατικών και αποδοτικών διαβουλεύσεων μεταξύ του Υπουργείου και των κοινωνικών εταίρων.
Η κοινωνική συμφωνία κινείται σε τρεις βασικούς άξονες. Πρώτον, διευκολύνεται η επέκταση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, με μείωση του απαιτούμενου ποσοστού κάλυψης εργαζομένων από 50% σε 40%.
Επιπλέον, όταν μια σύμβαση συνυπογράφεται από εθνικούς κοινωνικούς εταίρους, το ποσοτικό κριτήριο του 40% δεν εξετάζεται. Δίνεται επίσης η δυνατότητα στην ΕΕ να συνάπτει ή να συνυπογράφει κλαδικές συμβάσεις επικουρικά, εφόσον προσκληθεί από μέλος της.
Παράλληλα, απλοποιούνται οι διαδικασίες εγγραφής στα μητρώα οργανώσεων (ΓΕΜΗΣΟΕ και ΓΕΜΗΟΕ), διευρύνοντας τη δυνατότητα επέκτασης των συμβάσεων.
Δεύτερον, ενισχύεται η προστασία των εργαζομένων μετά τη λήξη μιας Συλλογικής Σύμβασης. Όλοι οι όροι της σύμβασης εξακολουθούν να ισχύουν με παράταση τριών μηνών, ενώ μετά το πέρας αυτού του διαστήματος διατηρούνται μέχρι τη σύναψη νέας συλλογικής ή ατομικής σύμβασης.
Καταργείται η μνημονιακή ρύθμιση της μερικής μετενέργειας, επανερχόμενο το προμνημονιακό καθεστώς πλήρους μετενέργειας. Επιπρόσθετα, καλύπτονται και οι νεοπροσλαμβανόμενοι κατά την περίοδο της παράτασης.
Τρίτον, επιταχύνονται οι διαδικασίες επίλυσης διαφορών μέσω του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ). Προβλέπεται μηχανισμός προελέγχου των προϋποθέσεων για μονομερή προσφυγή στη Μεσολάβηση και Διαιτησία, ενώ καταργείται ο δεύτερος βαθμός διαιτησίας για ταχύτερη επίλυση διαφορών.
Διατηρείται ωστόσο η δυνατότητα δικαστικής προσβολής της διαιτητικής απόφασης.
Η συμφωνία εκτιμάται ότι θα οδηγήσει στη σύναψη και επέκταση περισσότερων Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, δημιουργώντας ένα ασφαλές και προβλέψιμο εργασιακό περιβάλλον, ενισχύοντας τα δικαιώματα των εργαζομένων και προωθώντας τον υγιή ανταγωνισμό.
Η υπουργός υπογράμμισε ότι η συμφωνία αποτελεί προϊόν διαλόγου και όχι μονομερούς κυβερνητικής απόφασης, χαρακτηρίζοντάς την ως σημαντική κατάκτηση και αφετηρία για περαιτέρω διεύρυνση του κοινωνικού διαλόγου.
Το σχέδιο δράσης για την ενίσχυση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας αναμένεται να εκδοθεί εντός Δεκεμβρίου, ενώ η κοινωνική συμφωνία πρόκειται να νομοθετηθεί στις αρχές του 2026.
Στη συνέντευξη Τύπου παρευρέθηκαν επίσης οι υφυπουργοί Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, καθώς και οι γενικοί γραμματείς αρμόδιων τομέων του Υπουργείου.