Το νέο νομοσχέδιο για το πλαίσιο διαχείρισης κοινωφελών περιουσιών, ιδρυμάτων και κληροδοτημάτων παρουσίασε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής.
Σύμφωνα με τον υπουργό, το σχέδιο νόμου επιχειρεί να αντιμετωπίσει παθογένειες δεκαετιών, να θέσει τέλος στη στασιμότητα ανενεργών ιδρυμάτων και να δημιουργήσει μηχανισμούς που αποδίδουν πραγματικό αποτέλεσμα.
Ο κ. Πιερρακάκης τόνισε ότι η λογική του νομοσχεδίου είναι η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του κράτους. Όπως ανέφερε, «στη σημερινή εποχή δεν έχουμε την πολυτέλεια του συμβιβασμού με ό,τι δεν λειτουργεί», υπογραμμίζοντας την ανάγκη αξιοποίησης όλων των διαθέσιμων δυνατοτήτων.
Το νομοσχέδιο χαρακτηρίζεται ως σημαντική μεταρρύθμιση για τα κοινωφελή ιδρύματα και τις σχολάζουσες περιουσίες. Στόχος, σύμφωνα με τον υπουργό, είναι η ενίσχυση της διαφάνειας και της εμπιστοσύνης στον τρόπο εκπλήρωσης των κοινωφελών σκοπών, όπως αυτοί διατυπώθηκαν από τους δωρητές και διαθέτες.
Η μεταρρύθμιση έρχεται να ενεργοποιήσει τον κοινωφελή πλούτο της χώρας, που παρέμενε αδρανής για πολλά χρόνια.
Ο κ. Πιερρακάκης επισήμανε ότι το προηγούμενο πλαίσιο λειτουργίας ήταν αποσπασματικό, με πολλαπλά μητρώα και έλλειψη συντονισμού.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία θεσμικού και νομικού κενού, που οδήγησε στην ακινησία πολλών ιδρυμάτων. Ο προληπτικός έλεγχος, όπως ανέφερε, συχνά λειτουργούσε ως μηχανισμός που προκαλούσε στασιμότητα αντί για έλεγχο.
Με το νέο πλαίσιο, θεσμοθετείται ενιαίο ηλεκτρονικό Μητρώο Κοινωφελών Περιουσιών υπό την εποπτεία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Η νέα αυτή δομή επιβάλλει πλήρη ψηφιακή ιχνηλασιμότητα, με όλα τα στοιχεία να είναι ελεύθερα προσβάσιμα και οι διοικητικές πράξεις να έχουν ισχύ μόνο εφόσον αναρτώνται στο Μητρώο.
Επιπλέον, εισάγεται η ψηφιακή πλατφόρμα “e-ΔΙΑΔΟΧΗ” για την ενιαία καταγραφή σχολαζουσών κληρονομιών, μειώνοντας σημαντικά τον χρόνο ολοκλήρωσης σχετικών διαδικασιών. Καταργείται η υποχρέωση δικαστικής απόφασης για την περιέλευση σχολαζουσών κληρονομιών στο Δημόσιο, αντικαθιστώντας την με ταχύτερες και ασφαλέστερες διοικητικές πράξεις.
Συστήνεται, επίσης, το Ίδρυμα Διαχείρισης και Εκκαθάρισης Αδρανών Περιουσιών, με στόχο την ευέλικτη και ταχεία αντιμετώπιση περιπτώσεων όπου ένα ίδρυμα μένει χωρίς διοίκηση ή δεν ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις του.
Ορίζονται για πρώτη φορά σαφή και αντικειμενικά κριτήρια για τον χαρακτηρισμό ενός ιδρύματος ως αδρανούς. Εάν για τρία συναπτά έτη δεν αναρτώνται οικονομικές καταστάσεις ή οι δαπάνες για κοινωφελείς σκοπούς υπολείπονται του 15% των ετήσιων εσόδων, τότε το ίδρυμα θεωρείται αδρανές.
Σε αυτή την περίπτωση, προβλέπεται τρίμηνη προθεσμία για την υποβολή σχεδίου επαναδραστηριοποίησης, διαφορετικά η διοίκηση μεταφέρεται προσωρινά στον νέο φορέα.
Ενισχύεται ο μηχανισμός λογοδοσίας με τη δημιουργία Μητρώου Πιστοποιημένων Ελεγκτών και καθιερώνεται υποχρεωτικός διαχειριστικός έλεγχος κάθε τρία χρόνια. Παράλληλα, εκσυγχρονίζεται η διαδικασία δωρεών προς το Δημόσιο μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας “e-Δωρεές” και εισάγονται φορολογικά κίνητρα για την ενίσχυση των κοινωφελών σκοπών.
Στις διατάξεις που αφορούν το Ζάππειο, προωθείται η μετατροπή του φορέα διαχείρισης του κληροδοτήματος σε Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου με την επωνυμία “ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΟΛΥΜΠΙΩΝ ΚΑΙ ΖΑΠΠΕΙΟΥ ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΜΑΤΟΣ”.
Το νέο μοντέλο διοίκησης στοχεύει σε μεγαλύτερη ευελιξία και αποτελεσματικότητα, ενώ προγραμματίζονται έργα ενεργειακής αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού του χώρου ενόψει και της ανάληψης της Προεδρίας της ΕΕ από τη χώρα.
Η παρέμβαση στο Ζάππειο εντάσσεται στη συνολική προσπάθεια ενεργοποίησης ανενεργών κοινωφελών ιδρυμάτων, με στόχο την ανάπτυξη τοπικών κοινωνιών και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Όσον αφορά τις λοιπές διατάξεις του νομοσχεδίου, αυτές έχουν έντονο κοινωνικό χαρακτήρα. Προβλέπεται, μεταξύ άλλων, μηχανισμός εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών για το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, ειδικό τμήμα ταχείας αντίδρασης για άμεσες γνωμοδοτήσεις και απαλλαγή από φόρους για αποζημιώσεις οικογενειών που επλήγησαν από φυσικές καταστροφές.
Επιπλέον, οι ενισχύσεις προς επιχειρήσεις που επλήγησαν από κακοκαιρίες καθίστανται αφορολόγητες και ακατάσχετες, ενώ εισάγεται νέο δίχτυ προστασίας για όσους κινδυνεύουν από αφερεγγυότητα, δίνοντας πραγματική «δεύτερη ευκαιρία» σε οφειλέτες μέσω αναστολής ποινικής δίωξης κατά τη διάρκεια της πτώχευσης.
Όλες οι διατάξεις, όπως σημείωσε ο υπουργός, στοχεύουν στην ενίσχυση της κοινωνικής δικαιοσύνης και της εμπιστοσύνης του πολίτη στο κράτος, διαμορφώνοντας ένα πιο δίκαιο και αποτελεσματικό περιβάλλον.
Η ακρόαση των φορέων για το νομοσχέδιο έχει προγραμματιστεί για αύριο το πρωί.