H ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου- Ισραήλ, η οποία εδώ και καιρό έχει «παγώσει», θα τεθεί, μεταξύ άλλων, στο τραπέζι των συζητήσεων στο πλαίσιο της 10ης Τριμερούς Συνόδου, που θα πραγματοποιηθεί σήμερα στην Ιερουσαλήμ.
Το «Σχήμα 3+1» ανάμεσα στις παραπάνω χώρες και τις ΗΠΑ αναβίωσε στην Αθήνα στις 6 Νοεμβρίου στη διάρκεια του P-TEC, με τη σημερινή Σύνοδο Κορυφής να αναμένεται να στείλει σαφές μήνυμα πολιτικής σύμπλευσης και εμβάθυνσης της συνεργασίας για ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος, αλλά και να δώσει το πολιτικό πλαίσιο στήριξης συγκεκριμένων στρατηγικών έργων.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Έλληνας πρωθυπουργός θα έχει επαφές για θέματα άμυνας και ασφάλειας, ενέργειας, συνδεσιμότητας, πολιτικής προστασίας και καινοτομίας, με στόχο την ενίσχυση της σταθερότητας και της συλλογικής ανθεκτικότητας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ο κ. Μητσοτάκης αναμένεται να έχει κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, ενώ θα ακολουθήσει η τριμερής Σύνοδος Κορυφής με τη συμμετοχή και του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη.
Στο επίκεντρο των επαφών και ο GSI
Στο επίκεντρο των συζητήσεων βρίσκεται, μεταξύ άλλων, και το εμβληματικό έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ, γνωστό ως Great Sea Interconnector, το οποίο παραμένει εδώ και καιρό «παγωμένο».
Το Ισραήλ έχει επανειλημμένως ταχθεί υπέρ του GSI, καθώς το έργο εξυπηρετεί τον στρατηγικό στόχο της διαφοροποίησης των ενεργειακών πηγών της χώρας. Μάλιστα, η ηλεκτρική διασύνδεση με την Ευρώπη μέσω Ελλάδας και Κύπρου αναμένεται να ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια του Ισραήλ και να μειώσει την εξάρτησή του από το φυσικό αέριο.
Από την πλευρά τους, Αθήνα και Λευκωσία έχουν εδώ και καιρό δηλώσει από κοινού ότι απαιτείται η επικαιροποίηση των οικονομοτεχνικών παραμέτρων, επιδιώκοντας την επανεκκίνηση των εργασιών μέσω της προσέλκυσης νέων κεφαλαίων, κυρίως από επενδυτικά funds, τα οποία καλούνται να πειστούν ότι το γεωπολιτικό ρίσκο είναι διαχειρίσιμο.
Αξίζει να σημειώσουμε η πιθανή συμμετοχή αμερικανικών κεφαλαίων στο έργο αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα, εξέλιξη που κινητοποιεί τον αμερικανικό παράγοντα ως προς την παροχή εγγυήσεων ασφάλειας.
Σε αυτό το πλαίσιο, η τριμερής συνεργασία λειτουργεί και ως μοχλός αποτροπής, στέλνοντας σαφή μηνύματα προς την Τουρκία, η οποία πολεμά το έργο, ενώ παράλληλα επιχειρεί να ενισχύσει τον ρόλο της τόσο στη Γάζα όσο και στη Συρία, υιοθετώντας ταυτόχρονα έντονη αντιισραηλινή ρητορική.
Τα αντιφατικά μηνύματα των τελευταίων ημερών
Τα μηνύματα που έρχονται το τελευταίο διάστημα από την Κύπρο συνεχίζουν να πολλά και αντιφατικά μεταξύ τους.
Από την κοινή απόφαση Μητσοτάκη-Χριστοδουλίδη για επικαιροποίηση των οικονομοτεχνικών παραμέτρων, γραμμή στην οποία παραμένει πιστός και ο νέος Υπουργός Ενέργειας της Κύπρου, Μιχάλης Δαμιανός, μία άλλη φωνή που έρχεται από το Δημοκρατικό Κόμμα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για το μέλλον του έργου, προειδοποιώντας μάλιστα ότι τυχόν κατάρρευσή του θα οδηγήσει την Κύπρο σε πολύ δύσκολη θέση τόσο οικονομικά όσο και γεωπολιτικά.
Ειδικότερα, ο Πρόεδρος του Κυπριακού Δημοκρατικού Κόμματος, Νικόλας Παπαδόπουλος, μιλώντας από το βήμα της Βουλής την περασμένη εβδομάδα, στάθηκε κατηγορηματικά υπέρ της συνέχισης του έργου, εκφράζοντας μάλιστα την αντίθεσή του για τη μη καταβολή των 25 εκατ. στον ΑΔΜΗΕ από το κυπριακό κράτος.
«Κινδυνεύουμε να έρθουμε σε κάθετη ρήξη με θεσμούς όπως την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τον Ευρωπαίο Ρυθμιστή, τον Ευρωπαίο Επίτροπο Ενέργειας. Ακόμη χειρότερα, αυτή η πορεία, ενδέχεται να μας φέρει σε ρήξη με την Ελληνική κυβέρνηση και τις ελληνικές αρχές.
Ίσως, να οδηγηθούμε ακόμη και στα δικαστήρια, σε μια περίοδο που χρειαζόμαστε τη πλήρη στήριξη της Ελλάδας. Σημειώνω πως μέχρι σήμερα έχουν δαπανηθεί συνολικά περίπου 302 εκατ. ευρώ για τον GSI από τον ΑΔΜΗΕ, τον ελληνικό φορέα που είναι υπεύθυνος για την υλοποίηση του.
Οφείλουμε να προειδοποιήσουμε, πως αν αυτό το Έργο τερματιστεί, η Κυπριακή Δημοκρατία, με βάση τη συμφωνία διαμοιρασμού του κόστους και τις διεθνείς της υποχρεώσεις της, πιθανώς να κληθεί να καταβάλει τουλάχιστον 190 εκατ. ευρώ χωρίς όμως να υπάρχει διασύνδεση.
Για να γλυτώσουμε 25 εκατ. ευρώ μπορεί στο τέλος να κληθούμε να πληρώσουμε τουλάχιστον 190 εκατ. ευρώ και να μην έχουμε και διασύνδεση», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Την ίδια στιγμή, η Ολομέλεια της Βουλής έδωσε ήδη την προηγούμενη εβδομάδα το «πράσινο φως» μέσω της Βουλής για την εκταμίευση των 25 εκατ. ευρώ που εκκρεμούν εδώ και καιρό από την πλευρά της.
Ειδικότερα, η Κύπρος κλήθηκε να τοποθετηθεί σε τροπολογία κομμάτων για πάγωμα κονδυλίων του Υπουργείου Οικονομικών που αφορούν το έργο. Η τροπολογία αφορούσε την εκταμίευση ποσού περίπου 54 εκατ. ευρώ, που σχετίζονται με τις δύο δόσεις 25 εκατ. έκαστη προς τον φορέα υλοποίησης ΑΔΜΗΕ, για το 2025 και 2026.
Η τροπολογία, σύμφωνα με δημοσίευμα του Φιλελεύθερου απορρίφθηκε με 27 ψήφους υπέρ και 28 εναντίον, κυρίως των βουλευτών ΔΗΣΥ και ΔΗΚΟ. Με την εξέλιξη αυτή, το Υπουργείο Οικονομικών μπορεί να αποδεσμεύσει το ποσό όποτε το κρίνει σκόπιμο, χωρίς άλλη ενημέρωση ή παρέμβαση της Βουλής.
Τέλος, αξίζει να σημειώσουμε ότι οι Βρυξέλλες διατηρούν το έργο ψηλά στην ατζέντα ως μέρος των ευρωπαϊκών πολιτικών για τα δίκτυα.
Μάλιστα, στο πακέτο μέτρων της Κομισιόν για τα Δίκτυα (Grids Package), ο GSI εντάσσεται στις οκτώ ενεργειακές «λεωφόρους» που αποκτούν προτεραιότητα υλοποίησης.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
