Σε παράταση της προθεσμίας παραγραφής των φορολογικών υποθέσεων οδηγούν οι καταγγελίες που υποβάλλονται εναντίον φυσικών προσώπων ή επιχειρήσεων, καθώς δικαστήριο δέχτηκε πως αποτελούν «συμπληρωματικά στοιχεία».
Το γεγονός ότι υποβάλλονται χιλιάδες καταγγελίες για φορολογικές παραβάσεις, δημιουργεί μια νέα πραγματικότητα στους φορολογικούς ελέγχους, καθώς υπό προϋποθέσεις μπορεί να διευρυνθεί η προθεσμία παραγραφής για αρκετές υποθέσεις.
Αναφορικά, δε, με τις καταγγελίες για φορολογικές παραβάσεις θα πρέπει να σημειωθούν δύο ακόμη παράμετροι:
- Σύμφωνα με προγενέστερη δικαστική απόφαση ο καταγγελλόμενος μπορεί να ζητήσει και να πληροφορηθεί τα στοιχεία του καταγγέλλοντος.
- Σύμφωνα με τη νομοθεσία η καταγγελία ακόμη και αν δεν αξιοποιηθεί άμεσα από τις ελεγκτικές υπηρεσίες, ο φάκελος διατηρείται στο αρχείο της εφορίας για 12 χρόνια.
Η καταγγελία
Αναφορικά με την παραγραφή, ο γενικός κανόνας, όπως έχει μορφοποιηθεί με βάση δικαστικές αποφάσεις και τη νομοθεσία, είναι πως το δικαίωμα της εφορίας για να κοινοποιήσει Πράξεις Διοικητικού του Φόρου εκπνέει μετά την πάροδο 5 ετών από το έτος υποχρέωσης υποβολής της φορολογικής δήλωσης.
Παράδειγμα: Οι υποθέσεις του φορολογικού έτους 2019, για το οποίο οι δηλώσεις έπρεπε να υποβληθούν έως 31 Δεκεμβρίου 2020, παραγράφονται την 31η Δεκεμβρίου 2025.
Όμως εάν προκύψουν «συμπληρωματικά στοιχεία» τα οποία δεν θα μπορούσε να έχει στην κατοχή της η φορολογική Αρχή, εντός της πενταετίας, τότε ο χρόνος παραγραφής επεκτείνεται στη δεκαετία.
Στην επίμαχη περίπτωση, το Διοικητικό Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης εξέτασε ένσταση αγρότη (καλλιεργητή μυδιών) κατά ατομικής ειδοποίησης Δ.Ο.Υ. που τον καλούσε να καταβάλει ΦΠΑ για τα έτη 2004–2011, με τις καταλογιστικές πράξεις να κοινοποιούνται το 2017.
Αφορμή του ελέγχου, αποτέλεσε επώνυμη καταγγελία που έγινε το έτος 2015, σύμφωνα με την οποία, ο εν λόγω παραγωγός μυδιών, από το 2003 έως και το 2013 πώλησε μύδια σε ποσότητες πολλαπλάσιες της δυναμικότητας του πλωτού μυδοτροφείου του, με τις επιπλέον ποσότητες προφανώς, προέρχονται από το πασσαλωτό μυδοτροφείο του που στερείται αδείας.
Η εφορία διενήργησε έλεγχο και καταλόγισε φόρους και πρόστιμα για τα έτη 2004 έως και 2011. Ο φορολογούμενος αμφισβήτησε τις καταλογιστικές πράξεις και προσέφυγε αρχικά στη διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών και κατόπιν στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης.
Το δικαστήριο έκρινε ότι για τα έτη 2004 και 2005 οι απαιτήσεις της εφορίας είχαν παραγραφεί, οπότε ακύρωσε την ειδοποίηση κατά το μέρος που αφορούσε αυτά τα δύο έτη μαζί με τις προσαυξήσεις.
Όμως, για τα έτη 2006–2011, λόγω της επώνυμης καταγγελίας που υποβλήθηκε το 2015 και περιείχε «νέες ουσιώδεις πληροφορίες» θεωρήθηκε ότι αποτελεί «συμπληρωματικό στοιχείο» και επέκτεινε το χρονικό περιθώριο του καταλογισμού φόρων, από τη πενταετία στη δεκαετία.
Στο πλαίσιο αυτό, διαγράφηκαν μόνο οι οφειλές των ετών 2004 και 2005, οι οποίες το έτος 2017 που εκδόθηκαν οι καταλογιστικές πράξεις είχε παρέλθει τόσο η πενταετία όσο και η δεκαετία και επικυρώθηκαν οι καταλογισμοί για τα έτη 2006 – 2011.
Το σκεπτικό
Όπως αναφέρεται στην υπ. αρ. 859/2025 απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης «συμπληρωματικά στοιχεία», είναι στοιχεία νέα, τα οποία δεν είχε εξαρχής στη διάθεσή της η φορολογική Αρχή, κατά την οριζόμενη, πενταετία.
Η από 15/7/2015 καταγγελία αφορά την επίδικη παράβαση και αποτέλεσε τη βάση για την διενέργεια του ελέγχου στoν ανακόπτοντα, καθώς εισέφερε νέα στοιχεία, τα οποία δεν ήταν σε θέση να τα γνωρίζει η φορολογική αρχή, και την σύνταξη της σχετικής έκθεσης, βάσει της οποίας εκδόθηκαν οι προσβαλλόμενες καταλογιστικές πράξεις.
Η ανωτέρω καταγγελία, που περιήλθε στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. αφότου παρήλθε η πενταετής παραγραφή, αποτελεί συμπληρωματικό στοιχείο που δικαιολογεί την παρέκταση της πενταετούς παραγραφής σε δεκαετή, αφού σε αυτό πέρα από την επώνυμη καταγγελία, περιέχονται ουσιώδεις πληροφορίες για την υπόθεση του ανακόπτοντος.
Ο ρόλος της καταγγελίας
Η καταγγελία διευκολύνει τις ερευνητικές διαδικασίες των φορολογικών αρχών, αναδεικνύοντας δυνατότητες διερεύνησης που μπορεί να ενισχύσουν τη φορολογική συμμόρφωση και την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, καθώς, μπορεί να, περιέχει στοιχεία τα οποία δεν ήταν και δεν θα μπορούσαν να είναι σε γνώση της εφορίας.
Όμως, πλέον, με βάση τη σχετική δικαστική απόφαση, η καταγγελία αποτελεί και λόγο που ξεκλειδώνει τη δεκαετή παραγραφή, ενισχύοντας τη σημασία της.
Αποκάλυψη του καταγγέλλοντος
Οι καταγγελίες στην ΑΑΔΕ εναντίον φορολογούμενου μπορεί να είναι και ανώνυμες, ωστόσο με βάση απόφαση (Α 5639/2025) του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών, ο καταγγελλόμενος μπορεί να λάβει γνώση των στοιχείων του καταγγέλλοντος.
Η Φορολογική Αρχή είχε επικαλεστεί την προστασία του καταγγέλλοντος από ενδεχόμενες δυσμενείς συνέπειες, όπως η άσκηση μήνυσης για συκοφαντική δυσφήμιση, ως λόγο για την άρνηση χορήγησης των στοιχείων.
Το δικαστήριο όμως, απέρριψε αυτό το επιχείρημα, κρίνοντας ότι η προστασία αυτή δεν εμπίπτει στην προστασία της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής που θα δικαιολογούσε τη μη χορήγηση αντιγράφου της καταγγελίας και των συνοδευτικών στοιχείων.
Η απόφαση υπογραμμίζει έτσι την υπεροχή του δικαιώματος του ελεγχόμενου για πλήρη ενημέρωση και αποτελεσματική άμυνα έναντι των όποιων ιδιωτικών συμφερόντων του καταγγέλλοντος.
12 χρόνια «όμηροι»
Ακόμη πρέπει να σημειωθεί, πως μια καταγγελία για φοροδιαφυγή, ακόμη αν δεν εξεταστεί άμεσα από τις ελεγκτικές υπηρεσίες, δεν σβήνεται, αλλά διατηρείται μέχρι και 12 χρόνια, για το ενδεχόμενο να προκύψουν νέα στοιχεία και να εξεταστεί, όπως έχει αποκαλύψει το BD.
Το γεγονός ότι διευκολύνεται η υποβολή των καταγγελιών, μέσω ηλεκτρονικών εφαρμογών, ο αριθμός τους έχει υπερβεί τις 100.000 και η διατήρησή τους στο αρχείο της εφορίας για διάστημα έως και 12 χρόνια, σημαίνει πως ανά πάσα στιγμή μπορεί να ανασυρθούν και να αποτελέσουν αφορμή φορολογικού ελέγχου.
Καθώς πλέον έχουν τον χαρακτήρα των «συμπληρωματικών στοιχείων» και παρεκτείνουν την περίοδο παραγραφής από 5 σε 10 χρόνια ο ρόλος τους είναι κομβικός.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
