Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, χαρακτήρισε τα πρόσφατα περιστατικά παραβίασης του εναέριου χώρου και επιθέσεων σε κρίσιμες υποδομές ως υβριδικό πόλεμο κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μιλώντας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο, αναφέρθηκε σε αυξανόμενες απειλές που αντιμετωπίζουν πολλά κράτη μέλη.
Η φον ντερ Λάιεν σημείωσε πως «κάτι νέο και επικίνδυνο συμβαίνει στους ουρανούς μας», αναφερόμενη σε παραβιάσεις από μαχητικά αεροσκάφη στην Εσθονία και πτήσεις drones πάνω από κρίσιμες τοποθεσίες στο Βέλγιο, την Πολωνία, τη Ρουμανία, τη Δανία και τη Γερμανία. Υπογράμμισε την ύπαρξη ενός ανησυχητικού μοτίβου αυξανόμενων απειλών σε ολόκληρη την Ένωση.
Η Πρόεδρος της Κομισιόν έκανε λόγο για κομμένα υποθαλάσσια καλώδια, κυβερνοεπιθέσεις σε αεροδρόμια και logistics, καθώς και εκλογές που στοχοποιούνται από εκστρατείες κακόβουλης επιρροής. Όπως τόνισε, «αυτά τα περιστατικά είναι σχεδιασμένα να κινούνται στη σκιά της αμφισημίας» και αποτελούν μια συνεκτική και κλιμακούμενη εκστρατεία για να δοκιμάσουν την αποφασιστικότητα και την ενότητα της ΕΕ.
Απαντώντας σε όσους θεωρούν τα γεγονότα «συμπτώσεις», η φον ντερ Λάιεν ανέφερε πως πρόκειται για εσκεμμένη και στοχευμένη εκστρατεία σε γκρίζες ζώνες κατά της Ευρώπης. Επισήμανε την ανάγκη διερεύνησης κάθε περιστατικού και απόδοσης ευθυνών, τονίζοντας ότι κάθε τετραγωνικό εκατοστό του ευρωπαϊκού εδάφους πρέπει να προστατεύεται.
Η φον ντερ Λάιεν απέδωσε τα περιστατικά στη Ρωσία, σημειώνοντας πως «επιδιώκει να σπείρει τη διχόνοια», ενώ η απάντηση της ΕΕ πρέπει να είναι η ενότητα. Υπογράμμισε ότι η αντιμετώπιση του ρωσικού υβριδικού πολέμου απαιτεί περισσότερα από την παραδοσιακή άμυνα.
Επαναξοπλισμός και νέα αμυντικά εργαλεία
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφέρθηκε στην ανάγκη επαναξοπλισμού της Ευρώπης, παρουσιάζοντας το σχέδιο Readiness που προβλέπει κινητοποίηση έως και 800 δισ. ευρώ για την άμυνα, με χρηματοδοτικά εργαλεία όπως το SAFE και στενό συντονισμό με το ΝΑΤΟ. «Η Ευρώπη πρέπει να είναι έτοιμη να ανταποκριθεί στις μεταβαλλόμενες μορφές πολέμου», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Η στρατηγική της ΕΕ εστιάζει σε τρεις άξονες. Πρώτον, την αντιμετώπιση παραβιάσεων του εναέριου χώρου με πανευρωπαϊκές πρωτοβουλίες όπως η Eastern Flank Watch και το Τείχος κατά των Drones, που αποτελεί απάντηση στη νέα πραγματικότητα του πολέμου.
Το "Τείχος κατά των Drones" θα προστατεύει ουρανούς, θάλασσες και εδάφη των ανατολικών μελών της ΕΕ, αλλά η προσέγγιση θα είναι ολιστική, καλύπτοντας ολόκληρη την Ένωση. Το αντι-drone σύστημα θα παρέχει ασπίδα και για το Νότιο Μέτωπο, αντιμετωπίζοντας προκλήσεις όπως φυσικές καταστροφές, διεθνές οργανωμένο έγκλημα, εργαλειοποιημένη μετανάστευση και τον έλεγχο του ρωσικού σκιώδους στόλου.
Δεύτερος άξονας είναι η ενίσχυση των κρίσιμων αμυντικών ικανοτήτων, με τη δημιουργία "Συλλογικών Συνασπισμών Ικανοτήτων" μεταξύ κρατών-μελών, καλύπτοντας τομείς όπως η αντιαεροπορική άμυνα, ο κυβερνοπόλεμος και ο ηλεκτρονικός πόλεμος.
Τρίτος άξονας αποτελεί η ισχυρή ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία. Η φον ντερ Λάιεν τόνισε πως τουλάχιστον το 65% κάθε έργου που χρηματοδοτείται από το SAFE πρέπει να εδρεύει εντός της Ένωσης, ώστε τα ευρωπαϊκά κονδύλια να ενισχύουν την ευρωπαϊκή οικονομία. Παράλληλα, αναφέρθηκε στην ανάγκη άρσης εμποδίων που περιορίζουν τη βιομηχανία, με το νέο Defence Omnibus να ενισχύει την πρόσβαση σε κρίσιμες πρώτες ύλες και την καινοτομία στον τομέα της άμυνας.