Αυστηρότεροι όροι στον ιταλικό «Ηρακλή» για να μην ζημιωθεί το κράτος

Πιο αυστηρούς όρους στην παροχή στήριξης προς τις τράπεζες προκειμένου να «καθαρίσουν» τους ισολογισμούς τους από τα κόκκινα δάνεια, είναι έτοιμη να εφαρμόσει η Ιταλία, με βασικό στόχο να μην φορτωθούν οι φορολογούμενοι τέτοιου είδους δαπάνες. 

Όπως σημειώνει σε αποκλειστικό του δημοσίευμα το Reuters, τα τρία βασικά σημεία που εξετάζονται είναι: 

• Αύξηση στο όριο αξιολόγησης για τα κρατικά ομόλογα
• Οι εγγυήσεις δεν θα μπορούν πλέον να καλύπτουν το 100% της κρατικής δόσης
• Νέος δείκτης επιδόσεων για τον περιορισμό των κινδύνων για τους φορολογούμενους

Το ιταλικό σύστημα, αντίστοιχο με το «Σχέδιο Ηρακλής» για την Ελλάδα, «GACS» ξεκίνησε να εφαρμόζεται το 2016 με στόχο να βοηθήσει τις ιταλικές τράπεζες να ξεφορτωθούν επισφαλή δάνεια 96 δισ. ευρώ, ένα βάρος που έπληττε σημαντικά τόσο την κερδοφορία όσο και την αξιοπιστία τους. 

Μέχρι το τέλος του 2021 οι επενδυτές κατείχαν 11,6 δισεκατομμύρια ευρώ σε χρέος που υποστηρίζεται από το GACS, όπως έδειξαν τα στοιχεία του ιταλικού υπουργείου Οικονομικών τον Απρίλιο. Το πρόγραμμα στην τρέχουσα μορφή του λήγει στις 14 Ιουνίου. Σύμφωνα με τέσσερις πηγές του Reuters, η Ρώμη εξετάζει το ενδεχόμενο να το επαναφέρει με όρους προσαρμοσμένους ώστε να μειωθούν οι κίνδυνοι για τους φορολογούμενους, επιδιώκοντας ενδεχομένως παράταση μεγαλύτερη των 12 μηνών. Μία από τις επιλογές που συζητούνται είναι η παράταση κατά 18 μήνες.

Η παράταση θα απαιτούσε την έγκριση των αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίες πρώτα ενέκριναν το μέτρο αφού διασφάλισαν ότι συμμορφώνεται με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις. Η Ρώμη εξετάζει αλλαγές που θα μείωναν το όφελος για τις τράπεζες και θα αύξαναν την προστασία για το κράτος, ώστε να μειωθούν οι πιθανότητες να υπάρξουν ζημιές, ανέφεραν οι πηγές.

Ακόμη και με αυστηρότερους όρους, το καθεστώς GACS θα μπορούσε να βοηθήσει τις ιταλικές τράπεζες που έχουν διαθέσει περισσότερα από 250 δισεκατομμύρια ευρώ σε επισφαλή χρέη από το 2015, να αντιμετωπίσουν την αναμενόμενη αύξηση των εταιρικών αθετήσεων στον απόηχο της πανδημίας και της κρίσης στην Ουκρανία. Η Ιταλία, η οποία στο πλαίσιο του καθεστώτος εγγυάται την αποπληρωμή της λιγότερο επικίνδυνης δόσης των τιτλοποιημένων επισφαλών χρεών, εξετάζει το ενδεχόμενο να αυξήσει κατά τουλάχιστον μία βαθμίδα στο "ΒΒΒ+" την απαιτούμενη αξιολόγηση των senior εκδόσεων.

Η Ρώμη θα μπορούσε επίσης να εξετάσει το ενδεχόμενο να μειώσει το τμήμα της senior έκδοσης που καλύπτεται από τις κρατικές εγγυήσεις του GACS, το οποίο επί του παρόντος ανέρχεται στο 100%. Οι εγγυήσεις μειώνουν τους κινδύνους για όσους επενδύουν στους τίτλους, επιτρέποντας στις τράπεζες να ξεφορτωθούν τα χρέη με μικρότερη έκπτωση.

Τα δάνεια της πανδημίας

Η επιτυχία του καθεστώτος GACS στη γεφύρωση του χάσματος τιμών μεταξύ αγοραστών και πωλητών έχει μετατρέψει την Ιταλία στη μεγαλύτερη αγορά της Ευρώπης για επισφαλή δάνεια. Τα εν λόγω χρέη αντιπροσωπεύουν πλέον λιγότερο από το 4% του συνολικού τραπεζικού δανεισμού, από το υψηλό επίπεδο του 18% το 2015.

Τα κυβερνητικά μέτρα στήριξης πέρυσι ώθησαν τις πτωχεύσεις σε ιστορικό χαμηλό, αλλά οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν τώρα αποπληρωμές κεφαλαίου για μέρος των 280 δισεκατομμυρίων ευρώ σε κρατικά εγγυημένα δάνεια COVID, την ώρα που παλεύουν με τις τιμές ρεκόρ της ενέργειας και των πρώτων υλών. Ενώ προσπαθεί να βοηθήσει τις τράπεζές της να αντιμετωπίσουν τα νέα σοκ, η Ρώμη είναι επίσης πρόθυμη να διασφαλίσει τα κρατικά ταμεία, αφού οι ανακτήσεις δανείων σε ορισμένες από τις προηγούμενες συμφωνίες με τη στήριξη του GACS δεν ικανοποίησαν τις προσδοκίες.

Η Moody's ανέφερε τον Απρίλιο ότι 15 από τις 28 ιταλικές συμφωνίες τιτλοποίησης επισφαλών δανείων που είχε αναλύσει υπολειπόταν των αρχικών προβλέψεων για τις εισπράξεις, με 35% μέση υποαπόδοση σε σύγκριση με τα επιχειρηματικά σχέδια. Η Ιταλία είχε ήδη αυστηροποιήσει τους όρους του προγράμματος το 2019, αυξάνοντας την ελάχιστη αξιολόγηση της senior έκδοσης και εισάγοντας μηχανισμούς για να ωθήσει τις εταιρείες είσπραξης οφειλών να τηρούν τα επιχειρηματικά σχέδια.

Για την περαιτέρω μείωση των κινδύνων, το υπουργείο Οικονομικών εξετάζει την εισαγωγή ενός νέου δείκτη επιδόσεων που ονομάστηκε δείκτης κερδοφορίας, ανέφεραν οι πηγές, για να αποφευχθεί ότι οι εισπρακτικές εταιρείες ενισχύουν τα έσοδά τους πουλώντας τα δάνεια αντί να τα ανακτούν. Σε περίπτωση που ο δείκτης πέσει κάτω από ένα ορισμένο όριο, οι εταιρείες δεν θα λαμβάνουν τις μεταβλητές αμοιβές τους και οι πληρωμές τόκων για τις δόσεις για τις εκδόσεις «mezzanine» θα παγώσουν προσωρινά, ανέφεραν οι πηγές.