Μια «αποτυχία» που οδήγησε σε μια μεγάλη ανακάλυψη, ανοίγοντας τον δρόμο για μια αγορά που ξεπερνάει σήμερα τα 3 δισ. δολάρια παγκοσμίως. Το Viagra, το διάσημο μπλε χαπάκι, το «Pfizer riser», που βρίσκεται σήμερα στις ζωές των αντρών εξαιτίας της ειλικρίνειας Ουαλών ανθρακωρύχων, βγήκε σαν σήμερα σε κυκλοφορία πριν από 27 χρόνια αλλάζοντας την ερωτική ζωή πολλών.
Αποτελεί το όνειρο κάθε φαρμακευτικής εταιρείας. Ένα προϊόν τόσο σέξι, που δεν έχει ανάγκη για μάρκετινγκ και δημόσιες σχέσεις, καθώς το παλιρροιακό κύμα που είχε ξεσηκώσει με την κυκλοφορία του, μετέτρεψε το Viagra σε μια blockbuster επιτυχία. Όταν κυκλοφόρησε στις 27 Μαρτίου του 1998, και μετά το Viagra κατέκτησε τα media. Στις ΗΠΑ και όλο τον κόσμο το διάσημο μπλέ χαπάκι αναφερόταν σε ειδήσεις, ενημερωτικές εκπομπές, γίνονταν αφιερώματα, γραφόντουσαν άρθρα σε εφημερίδες, ενώ δεν ήταν λίγες οι αναφορές σε τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές.
Η γέννηση του μπλε χαπιού
Κι όμως όλη η ιστορία θα μπορούσε να είναι σήμερα διαφορετική, αν δεν υπήρχε η ειλικρίνεια μερικών Ουαλών ανθρακωρύχων που έδωσαν «φιλί ζωής» σε ένα φάρμακο που μετά από πολλές αποτυχημένες κλινικές δοκιμές μετρούσε μέρες για να τραβηχτεί η πρίζα. Πρώην στελέχη της Pfizer αναφέρουν πως το Viagra θα μπορούσε να είχε χαθεί εντελώς και να μην κυκλοφορήσει ποτέ, καθώς η φαρμακευτική ήταν έτοιμη να εγκαταλείψει το πρόγραμμα που είχε ξεκινήσει από το 1989 για την ανάπτυξη της σιλδεναφίλης ως πιθανή θεραπεία για τη στηθάγχη.
Μετά από προσπάθειες 8 ετών, η Pfizer ετοιμαζόταν να κλείσει το πρόγραμμα, καθώς θεωρούσε ότι «πετάει χρήματα σε πηγάδι». Σε μια τελευταία ζαριά των Peter Dunn και Albert Wood που πίστευαν ότι η κιτρική σιλδεναφίλη θα ήταν χρήσιμη για την αντιμετώπιση της υψηλής πίεσης, πραγματοποίησαν μια ακόμη κλινική μελέτη στο Merthyr Tydfil, στη νότια Ουαλία.
Σε μια πόλη που ήταν βυθισμένη στην ανέχεια όταν έκλεισαν τα ανθρακωρυχεία, οι επιστήμονες ξεκίνησαν την τελευταία κλινική μελέτη του φαρμάκου, δοκιμάζοντας πλέον και μεγαλύτερες δόσεις με στόχο να βρουν το καλύτερο αποτέλεσμα απέναντι στη στηθάχγη. Η Pfizer έδωσε 300 λίρες στους πρώην ανθρακωρύχους ώστε να πάρουν το φάρμακο και να παραμείνουν το βράδυ στην κλινική, ώστε να βρίσκονται υπό παρακολούθηση.
Το επόμενο πρωί, η υπεύθυνη της δοκιμής, μοίρασε ένα ερωτηματολόγιο που έπρεπε να συμπληρώσουν και στο τέλος είχε μια ερώτηση, για το αν οι συμμετέχοντες είχαν παρατηρήσει κάτι άλλο που δεν είχε καλυφθεί από τις ερωτήσεις. Η ντροπή παραλίγο να έκοβε τον δρόμο για το Viagra, μέχρι που ένας ανθρακωρύχος σήκωσε το χέρι του και ανέφερε ότι είχε στύση κατά τη διάρκειας της νύχτας. Αν και αρχικά οι επιστήμονες σκέφτηκαν ότι ίσως έχει λάβει υψηλότερη δόση, όταν και οι άλλοι ανθρακωρύχοι παραδέχθηκαν πως είχαν τα ίδια συμπτώματα, η σκέψη ήταν πως ίσως να «έφταιγε» η υπεύθυνη της δοκιμής που χαρακτηριζόταν ως «εξαιρετικά όμορφη».
Μετά από περαιτέρω έρευνα, αποδείχθηκε ότι το φάρμακο, το οποίο έχει σχεδιαστεί για να χαλαρώνει τα αιμοφόρα αγγεία γύρω από την καρδιά για να βελτιώνει τη ροή του αίματος, είχε την ίδια επίδραση στις αρτηρίες μέσα στο πέος. Ο Μπράουν και ένας συνάδελφός του ιατρός είδαν αμέσως τις εμπορικές δυνατότητες, αλλά το αφεντικό του αρχικά απέρριψε την ιδέα να στραφεί σε μια θεραπεία ανικανότητας.
Ωστόσο δεν ήταν μόνο η παρ’ ολίγο ντροπή των ανθρακωρύχων που θα εμπόδιζε την κυκλοφορία του Viagra. Η συντηρητική Pfizer δεν έβλεπε με καλό μάτι την κυκλοφορία ενός χαπιού που θα βοηθούσε στη στυτική δυσλειτουργία. Όπως έχουν αναφέρει πρώην χημικοί της φαρμακευτικής, και στις προηγούμενες δοκιμές είχε καταγραφεί πως οι εθελοντές είχαν αναφέρει τις στύσεις, αλλά η εταιρεία τις είχε προσπεράσει ως άσχετες ή ακατάλληλες.
Επίσης υπήρχαν έντονες συζητήσεις εντός της εταιρείας, αν η Pfizer έπρεπε να εμπλακεί σε θέματα σεξουαλικής φύσης και στυτικής δυσλειτουργίας, χωρίς να έχει καμία πρόθεση να διαφημίσει ένα φάρμακο που ανακαλύφθηκε κατά λάθος, και για ένα ζήτημα που μέχρι τότε δεν θεωρούνταν καν ιατρικό. Όμως, όταν οι κλινικές μελέτες έδειξαν ότι η στύση την οποία προκαλούσε το φάρμακο δεν ήταν μια παρενέργεια, αλλά το άμεσο αποτέλεσμά του, τελικά οι άνθρωποι της Pfizer πείστηκαν να δώσουν το πράσινο φως για την κυκλοφορία του.
Η απογείωση και η αγορά των 3 δισ. δολαρίων
Σήμερα περισσότεροι από 30 εκατ. άνδρες στις ΗΠΑ και 100 εκατ. παγκοσμίως υποφέρουν από στυτική δυσλειτουργία. Το 1998, το Viagra δημιούργησε ατελείωτο υλικό για τους κωμικούς, αλλά για εκατομμύρια κόσμου, του, η ανικανότητα αντιπροσώπευε μια τεράστια ανεκπλήρωτη ιατρική ανάγκη και όχι ένα θέμα για σαρκασμό. Εκείνη την εποχή η στυτική δυσλειτουργία εκλαμβάνονταν ως μη ιατρικό θέμα, που μπορούσε να αντιμετωπιστεί με γιατροσόφια και ψυχολογική υποστήριξη.
Η Pfizer προτίμησε το εμπορικό όνομα Viagra καθώς έρευνες έχουν δείξει τα φάρμακα με ονόματα που ξεκινούν από V θεωρούνται πιο δυνατά και ξεκίνησε μια στρατηγική καμπάνια που εξαφάνισε τον όρο ανικανότητα και έφερε στην επιφάνεια τον επιστημονικό ορισμό «στυτική δυσλειτουργία».
Στις πρώτες εβδομάδες κυκλοφορίας τους, το Viagra συνταγογραφήθηκε 40.000 φορές, με δεκάδες χιλιάδες συνταγές να εκτελούνται καθημερινά σε όλο τον κόσμο και το φάρμακο για τη στυτική δυσλειτουργία να γίνεται τόσο δημοφιλές όσο και το Prozac στην άλλη άκρη του Ατλαντικού. Η νέα αγορά είχε δημιουργηθεί και υποσχόταν μεγάλα έσοδα.
Μέσα στον πρώτο χρόνο οι πωλήσεις του έφτασαν το 1 δισ. δολάρια, και έφτασε στο peak των πωλήσεων το 2012 ξεπερνώντας τα 2 δισ. δολάρια, ενώ ακόμα και με τη λήξη της πατέντας του και την είσοδο νέων παικτών στην αγορά, καταφέρνει να κάνει πωλήσεις που αγγίζουν τα 500 εκατ. δολάρια ετησίως.
Για πολλούς άνδρες, το στίγμα και η αμηχανία να μιλήσουν στον γιατρό τους για την στυτική δυσλειτουργία έχει μειωθεί μετά την εισαγωγή του Viagra και άλλων παρόμοιων φαρμάκων. Σήμερα, οι επαγγελματίες υγείας ρωτούν τακτικά τους άνδρες όλων των ηλικιών για τη σεξουαλική δυσλειτουργία στο πλαίσιο των τακτικών ελέγχων τους, έχοντας αλλάξει την κουλτούρα και τις ζωές εκατομμυρίων ανδρών παγκοσμίως.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
