Την οριστική και ριζική αντιμετώπιση του μεγάλου προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων, μέσω της δημιουργίας bad bank, προκρίνει η Τράπεζα της Ελλάδος, εκτιμώντας ότι η νέα ύφεση που τροφοδοτεί η πανδημία καθιστά αναπόφευκτη την αντιμετώπιση του χρόνιου αυτού προβλήματος από νέα βάση.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τις επόμενες ημέρες η πρόταση για την δημιουργία ειδικής bad bank, η οποία θα αναλάβει την διαχείριση όλων των προβληματικών δανείων των τραπεζών, θα εξεταστεί από την Επιτροπή Πιστωτικών και Ασφαλιστικών Θεμάτων (ΕΠΑΘ) της ΤτΕ.
Οι τεχνοκράτες της ΤτΕ εξέτασαν αναλυτικά όλες τις εναλλακτικές δυνατότητες για την αντιμετώπιση του προβλήματος (διατήρηση της υπάρχουσας στρατηγικής των τιτλοποιήσεων, αυξήσεις κεφαλαίου, bad bank κ.α.) και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η δημιουργία μιας ενιαίας bad bank επιτυγχάνει την μέγιστη αποτελεσματικότητα, καθώς πετυχαίνει τη μεγαλύτερη μείωση μη εξυπηρετούμενων δανείων ανά μονάδα κεφαλαίου που «καίγεται» για τη μείωση των NPEs.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το σχέδιο αντιμετωπίζεται θετικά από την ΕΚΤ, ενώ το σημαντικότερο εμπόδιο είναι η στάση της Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της ΕΕ η οποία ανησυχεί για τον κίνδυνο κρατικών ενισχύσεων. Το σχέδιο της ΕΚΤ στοχεύει στην ένταξη στην bad bank τόσο των παλαιών «κόκκινων» δανείων, ενσωματώνοντας ειδικές πρόνοιες ώστε να μην δημιουργηθεί ζήτημα κρατικών εγγυήσεων, όσο και των νέων NPEs που θα δημιουργηθούν εξαιτίας της νέας κρίσης και για τα οποία θα υπάρχει μεγαλύτερη ευελιξία.
Η ΤτΕ από το ξέσπασμα της επιδημίας και υπό το φάσμα μιας νέας οικονομικής ύφεσης και της δημιουργίας νέας γενιάς NPEs ξεκίνησε την προεργασία για την ανάπτυξη νέων εναλλακτικών στρατηγικών αντιμετώπισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, εκτιμώντας ότι η νέα κρίση ανατρέπει τα δεδομένα και τον υφιστάμενο σχεδιασμό των τραπεζών για την μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Η ΤτΕ θεωρεί ότι η παρούσα κατάσταση δημιουργεί ένα παράθυρο ευκαιρίας για την Ελλάδα και τις εγχώριες τράπεζες ώστε να αντιμετωπιστεί οριστικά το μεγάλο πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων, και θα πρέπει να κινηθούμε γρήγορα και συγκροτημένα, να εκμεταλλευτούμε τη συγκυρία, και να επιτύχουμε μια ολική λύση μέσω της δημιουργίας bad bank.
Η ιδιαιτερότητα για τις εγχώριες τράπεζες είναι ότι ήδη βαρύνονται με ένα πολύ υψηλό απόθεμα μη εξυπηρετούμενων δανείων, περίπου 68 δισ. ευρώ, στο οποίο θα προστεθεί μια νέα γενιά προβληματικών δανείων τα οποία θα δημιουργηθούν από την τρέχουσα κρίση. Στο τέλος του 2019 ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων δανείων των ελληνικών τραπεζών διαμορφώνονταν κοντά στο 37% την στιγμή που ο αντίστοιχος δείκτης καθυστερήσεων στην ευρωζώνη είχε διαμορφωθεί στο 3,4%.
Από το 2015 οι εγχώριες τράπεζες παλεύουν για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, με φτωχά αποτελέσματα (για διάφορους λόγους) με τον δείκτη καθυστερήσεων να βρίσκεται κοντά στο 40%. Η μεγάλη ύφεση που αναμένεται για το 2020 θα επιδεινώσει σημαντικά την ποιότητα χαρτοφυλακίων των τραπεζών, ωστόσο μέχρι στιγμής η ορατότητα είναι εξαιρετικά περιορισμένη και η επίπτωση θα εξαρτηθεί από το μέγεθος της ύφεσης. Οι πιο συγκρατημένες εκτιμήσεις βλέπουν τη δημιουργία νέων NPEs ύψους 6-7 δις. ευρώ το 2020, ωστόσο πολλοί είναι αυτοί που εκτιμούν στα 10 δισ. τα νέα «κόκκινα» και άλλοι φοβούνται για ακόμα μεγαλύτερο νούμερο.
Χάνεται το 2020
Ακόμα και στο καλό σενάριο, δηλαδή μια βύθιση των οικονομιών το 2020 και γρήγορη ανάκαμψη το 2021, ο σχεδιασμός των τραπεζών για τιτλοποιήσεις και πωλήσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων θα πάει πίσω για πολλούς μήνες, ενώ υπάρχουν πολλά ερωτηματικά για το πώς θα διαμορφωθεί η νέα ισορροπία στην αγορά των «κόκκινων» δανείων.
Σημειώνεται ότι ακόμα και ώριμα project, όπως η τιτλοποίηση Cairo της Eurobank, την οποία θα αποκτήσει η doValue, καθυστερούν (στελέχη της Eurobank σημειώνουν, πάντως, ότι είναι θέμα ημερών η ολοκλήρωση της συναλλαγής) ενώ οι περισσότερες συζητήσεις των άλλων συστημικών τραπεζών για νέες τιτλοποιήσεις έχουν «παγώσει». Οι επιδείνωση των συνθηκών στις αγορές έχει οδηγήσει σε μεγάλη αύξηση το CDS, διαμορφώνοντας σε υψηλά επίπεδα το κόστος συμμετοχής στο σχέδιο «Ηρακλής».
Υπάρχουν πολλά ερωτηματικά όπως το πόσο θα επηρεάσει η κατάσταση τις αξιολογήσεις και τις αποτιμήσεις των τιτλοποιήσεων των NPEs των εγχώριων τραπεζών, ενώ σημειώνεται ότι θα υπάρξει πίεση και από την διεύρυνση της αγοράς μη εξυπηρετούμενων δανείων καθώς πολλά νέα «κόκκινα» δάνεια θα δημιουργηθούν σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Δεδομένου ότι το θεσμικό πλαίσιο σε χώρες όπως η Γερμανία, η Ιταλία και η Ισπανία είναι πιο ξεκάθαρο και αποτελεσματικό ο κύριος λόγος που ένα fund θα προτιμήσει ελληνικά «κόκκινα» δάνεια θα είναι οι υψηλές αποδόσεις δηλαδή οι χαμηλές τιμές αγοράς τους. Στο πλαίσιο αυτό πολλοί εκφράζουν αμφιβολίες για την δυνατότητα αξιοποίησης των κρατικών εγγυήσεων του σχεδίου «Ηρακλής».
Πηγές της ΤτΕ σημειώνουν ότι το σχέδιο για την bad bank θα έχει εθελοντική μορφή και αν μια τράπεζα μπορεί να προχωρήσει με βάση τον αρχικό της σχεδιασμό θα μπορεί να το κάνει. Ωστόσο, τονίζουν, πρέπει να υπάρχουν εναλλακτικές διαθέσιμες λύσεις και εργαλεία δεδομένου ότι το επόμενο διάστημα οι συνθήκες θα επιδεινωθούν, ενώ ακόμα και πριν την κρίση πολλοί επενδυτές αμφιβητούσαν τις δυνατότητες λύσεις του πορβλήματος μέσω του σχεδίου «Ηρακλής». Οι νέες συνθήκες απαιτούν νέα στρατηγική, σημειώνουν. Επιπλέον το σχέδιο προβλέπει την αξιοποίηση όλων των σχετικών υποδομών που έχουν δημιουργηθεί αλλά και την εμπειρία των servicers.
Στα πλεονεκτήματα της bad bank αναφέρθηκε πριν λίγες ημέρες ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, μιλώντας στους Financial Times, σημειώνοντας ότι η κρίση μας έχει διδάξει ότι μέσω της δημιουργίας bad bank θα μπορούσαν οι τράπεζες να απαλλαγούν γρήγορα από τα μη εξυπηρετούμενα πιστωτικά ανοίγματα, προσθέτοντας ότι η bad bank θα μπορούσε να έχει ευρωπαϊκό η εθνικό χαρακτήρα. Ωστόσο, θα πρέπει να γίνει γρήγορα, τόνισε ο κ. Στουρνάρας.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
