Το νέο αναπτυξιακό σχέδιο με «ατμομηχανή» την ενέργεια

Καταλύτη για την επόμενη ημέρα της οικονομίας φιλοδοξεί η κυβέρνηση να αποτελέσουν οι επενδύσεις στην ενέργεια, ο εκσυγχρονισμός των δικτύων, η πράσινη ανάπτυξη, η αναβάθμιση κτιρίων, και οι αποκρατικοποιήσεις του ενεργειακού τομέα.

Καθώς το διαφαινόμενο Βατερλό του τουρισμού επιταχύνει την ανάγκη επανασχεδιασμού των προτεραιοτήτων της ανάπτυξης των επόμενων ετών, η ενέργεια φαίνεται να αποτελεί έναν εκ των πρωταγωνιστών στο μεγάλο πλάνο για την οικονομία που καταρτίζει το Μαξίμου. Στην μακρά λίστα των κλάδων που με έξυπνες κινήσεις θεωρείται ότι μπορούν να προσφέρουν πλούτο και θέσεις εργασίας στην Ελλάδα από το 2021 και μετά, ο συγκεκριμένος κατέχει κεντρική θέση.

Στα αντίδοτα της ισχυρής εξάρτησης της οικονομίας από τον τουρισμό, η ενέργεια, μαζί με την υγεία, τα γενόσημα φάρμακα, την καινοτομία και την τεχνολογία, είναι οι πυλώνες όπου εξετάζεται να στηριχθεί το νέο αναπτυξιακό «αφήγημα». Σύμφωνα με τις πληροφορίες, το μεγάλο αυτό σχέδιο θα ανακοινωθεί το φθινόπωρο, πιθανώς στην ΔΕΘ και εν πάσει περιπτώσει μετά την ψήφιση των 26 νομοσχεδίων που πρόκειται να φέρει στη η κυβέρνηση στη Βουλή έως τα τέλη Ιουλίου.

Η συζήτηση στα αρμόδια υπουργεία έχει ανοίξει και η κρίση αναβαθμίζει περαιτέρω την σημασία της ενέργειας για την οικονομία, ακόμη και αν το δύσκολο καλοκαίρι του 2020 αποδειχθεί συγκυριακό για την τουριστική βιομηχανία. Έπειτα, στη μετά τον κορονοϊό εποχή οι ειδικοί βλέπουν μια επανάσταση όχι μόνο στην ιατρική έρευνα και τον φαρμακευτικό τομέα, αλλά και στην ενέργεια. Τίποτα δεν εμποδίζει την Ελλάδα να μετεξελιχθεί  σε ένα ισχυρό περιφερειακό κόμβο παροχής και εξαγωγής ενεργειακών υπηρεσιών, ακόμη και παραγωγής εξαρτημάτων. 

Νέο «Εξοικονομώ», Green Deal, σκουπίδια

«Εξοικονομώ», απολιγνιτοποίηση, ΑΠΕ, σκουπίδια, πρόκειται να έρθουν ξανά στο προσκήνιο. Η ανακαίνιση κτιρίων μέσα από νέα προγράμματα που θα ανακοινωθούν μετά τον Ιούνιο φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως έναυσμα ανάκαμψης του κατασκευαστικού κλάδου. Το Green Deal θα αποτελέσει βασικό άξονα για την επανεκκίνηση της ευρωπαϊκής και της ελληνικής οικονομίας. Η απεξάρτηση από τον λιγνίτη, η ανάπτυξη των ΑΠΕ, τα δίκτυα και οι διακρατικές διασυνδέσεις, είναι κεντρική κυβερνητική πολιτική να επιταχυνθούν.

Ταυτόχρονα αναζητείται μια ριζική λύση στο μείζον θέμα του ενεργειακού κόστους της βιομηχανίας, προκειμένου αυτή να καταστεί ανταγωνιστική και να αναπληρώσει το κενό που αφήνουν άλλοι κλάδοι. Και στις ενεργειακές αποκρατικοποιήσεις, παρ΄ ότι το πλήγμα στον παγκόσμιο επενδυτικό χάρτη είναι τεράστιο, οι οι επαφές με ξένους επενδυτές συνεχίζονται, προκειμένου αυτές να ξαναπάρουν μπροστά.

Το στοίχημα δεν είναι εύκολο, κάποια funds που «φλέρταραν» μέχρι τον Μάρτιο με την Ελλάδα, τα πιο ευκαιριακά και λιγότερο εξειδικευμένα, μπροστά στην ζημιά που έχουν υποστεί στις παγκόσμιες αγορές, θα κάνουν πίσω. Όμως τα μεγαλύτερα, τύπου KKR, Macquarie και First State Investments, όπως και ευρωπαϊκοί όμιλοι, τύπου EDF, RWE, Italgas, εκτιμάται ότι θα πιάσουν το νήμα εκεί που το άφησαν.

Στο αρμόδιο υπουργείο Ενέργειας κατατάσσουν το ξένο ενδιαφέρον στην μετά-κρίση εποχή, σε τρεις κατηγορίες, σύμφωνα με τις πληροφορίες του Businessdaily:

• Στους μεγάλους ευρωπαϊκούς παίκτες, οι οποίοι και θα συνεχίσουν να ενδιαφέρονται για την ελληνική αγορά.
• Στα funds με μεγάλη ρευστότητα, τα οποία παρά την ζημιά που υπέστησαν θα κάνουν ό,τι και οι παραπάνω, καθώς τα ελληνικά assets συνεχίζουν να προσφέρουν από τις υψηλότερες πανευρωπαικά αποδόσεις.
• Στα μικρότερα και ευκαιριακά funds, τα οποία θα ακολουθήσουν μια πολιτική εσωστρέφειας και θα εγκαταλείψουν σχέδια για ανοίγματα σε νέες αγορές, υψηλού σχετικά ρίσκου, όπως η Ελλάδα.

Επιτάχυνση για ΔΕΠΑ, από φθινόπωρο ΔΕΔΔΗΕ, ΑΔΜΗΕ

Στο μέτωπο των αποκρατικοποιήσεων, η πρώτη που θα πάρει μπροστά θα είναι η ΔΕΠΑ Υποδομών, όπου πωλείται το 100%, ενώ έπεται η ιδιωτικοποίηση του 65% της ΔΕΠΑ Εμπορίας. 

Πιο προχωρημένη υπόθεση είναι η πρώτη. Έπειτα και από την τοποθέτηση την εβδομάδα που πέρασε καινούργιας διοίκησης, το επόμενο βήμα είναι η προεπιλογή από το ΤΑΙΠΕΔ των σχημάτων που θα περάσουν στην δεύτερη φάση του διαγωνισμού, η οποία και αναμένεται να διαρκέσει ένα 6μηνο. Επομένως κάπου γύρω στα τέλη του έτους θα υποβληθούν και οι τελικές δεσμευτικές προσφορές. 

Τόσο στο διαγωνισμό της εμπορίας, όσο και σε εκείνο των υποδομών, είχαν εκφράσει ενδιαφέρον συνολικά 9 εταιρείες. Στην περίπτωση της ΔΕΠΑ Υποδομών ανάμεσα στα ηχηρά ονόματα, συγκαταλέγονται οι ενεργειακές εταιρείες Italgas και China Resources Gas Group, αλλά και τα funds KKR, Macquarie, First State Investments. Στην περίπτωση της ΔΕΠΑ Εμπορίας ο διαγωνισμός είχε περισσότερο ελληνικό άρωμα, καθώς εκτός των ξένων Shell, Vitol, MET, Power Globe, το παρών είχαν δώσει οι όμιλοι Κοπελούζος, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, τα Ελληνικά Πετρέλαια (μαζί με τηνEdison), η Μυτιληναίος και το σχήμα ΔΕΗ- Motor Oil.

Στην μεν ΔΕΠΑ Εμπορίας το δέλεαρ ήταν και παραμένει η ισχυρή της θέση στην αγορά λιανικής και τα μακροχρόνια συμβόλαια φυσικού αερίου. Στην ΔΕΠΑ Υποδομών, το κίνητρο είναι οι αποδόσεις της τάξης του 8%-9% (Weighted Average Cost of Capital -WACC), τις οποίες σπάνια συναντά κανείς σε ομοειδείς ευρωπαϊκές εταιρείες. Η αιτία βρίσκεται στο γεγονός ότι οι ενεργειακές υποδομές της χώρας είναι σχετικά νεαρής ηλικίας. Είναι δηλαδή κάτω της 20ετίας, άρα δεν έχουν ακόμη αποσβεστεί. Εξ ου και οι αποδόσεις που ορίζει κάθε χρόνο η ΡΑΕ είναι υψηλές, ως κίνητρο για την όσο το δυνατόν ταχύτερη απόσβεση των επενδύσεων. Εξάλλου, όλες οι εταιρείες του ομίλου ΔΕΠΑ έχουν δανειοδοτηθεί με υψηλότερα επιτόκια απ’ ότι οι αντίστοιχες στο εξωτερικό, ενώ υψηλότερο παραμένει και το country risk, όσο και αν αυτό έχει μειωθεί. 

Στην περίπτωση του ΔΕΔΔΗΕ, το δέλεαρ για την απόκτηση του 49% με ενισχυμένα δικαιώματα στο μάνατζμεντ, είναι οι υπεραξίες που κρύβει το πολλών χιλιομέτρων πανελλαδικό του δίκτυο, πάνω στο οποίο μπορούν να κουμπώσουν τεχνολογίες και δίκτυα 5G. Καλώς εχόντων των πραγμάτων οι διαδικασίες ιδιωτικοποίησης για τον ΔΕΔΔΗΕ αναμένεται να εκκινήσουν εντός του γ’ τριμήνου του έτους.

Όσο για τον ΑΔΜΗΕ, παραμένει ακόμη άγνωστο αν το επιπλέον ποσοστό που θα διατεθεί προς πώληση θα είναι 20% ή 30%. Κλειδί θα αποτελέσουν οι συζητήσεις με τους Κινέζους της State Grid, η οποία ελέγχει το 24% της ελληνικής εταιρείας και έχει το δικαίωμα της πρώτης προσφοράς (right of first offer) υπέρ των λοιπών μετόχων, σε περίπτωση περαιτέρω πώλησης μετοχών του. Εκκρεμούν οι επαφές τόσο με τους Κινέζους, όσο και με άλλους ενδιαφερόμενους, όπως η ιταλική TERNA, οι οποίες και θα δρομολογηθούν προφανώς κάποια στιγμή μέσα στους επόμενους μήνες, τώρα που σταδιακά ξεκλειδώνουν οι οικονομίες σε όλο τον πλανήτη.