Σημαντικές αλλαγές στα μοτίβα κινητικότητας της Θεσσαλονίκης έχει επιφέρει η λειτουργία του Μετρό, σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση του Ινστιτούτου Βιώσιμης Κινητικότητας και Δικτύων Μεταφορών του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΙΜΕΤ/ΕΚΕΤΑ).
Η συγκριτική μελέτη, που καλύπτει τις περιόδους Ιανουαρίου – Μαρτίου 2024 και 2025, αποτυπώνει τις επιπτώσεις του Μετρό όχι μόνο στη χρήση των ΙΧ, αλλά και στα ταξί και τα ηλεκτρικά πατίνια.
Μετά τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του μέσου σταθερής τροχιάς, παρατηρήθηκε αισθητή μείωση τόσο στους κυκλοφοριακούς φόρτους όσο και στους χρόνους διαδρομής στους βασικούς οδικούς άξονες της πόλης.
Ο συνολικός ημερήσιος αριθμός εισερχόμενων οχημάτων στο κέντρο της Θεσσαλονίκης μειώθηκε κατά 10%, που αντιστοιχεί σε περίπου 12.400 οχήματα.
Η μεγαλύτερη πτώση σημειώθηκε στα οχήματα από τους δυτικούς δήμους της πόλης (14%), ενώ από την ανατολική πλευρά και τους όμορους δήμους καταγράφηκε μείωση 6%. Ιδιαίτερα έντονη ήταν η μείωση κατά τις πρωινές ώρες αιχμής, φθάνοντας το 15% από ανατολικά και το 28% από δυτικά.
Επιπλέον, η λειτουργία του Μετρό οδήγησε σε μείωση των χρόνων διαδρομής κατά τις περιόδους αιχμής: 9% από δυτικά προς ανατολικά, 5% έως 12% στον άξονα Βασιλίσσης Όλγας – Τσιμισκή και 6% έως 11% στην Παραλιακή Λεωφόρο.
Η μελέτη καταγράφει μικτές επιδράσεις στη ζήτηση για ταξί, με αύξηση στους σταθμούς Δημοκρατίας (+36%) και Νέου Σιδηροδρομικού Σταθμού (+21%), αλλά μείωση στους σταθμούς Ευκλείδη (–20%) και Φλέμινγκ (–24%).
Αναφορικά με τα ηλεκτρικά πατίνια, παρατηρήθηκε αλλαγή στη χρονική κατανομή και το μήκος των διαδρομών. Στους σταθμούς Νέας Ελβετίας και Βούλγαρη, η ζήτηση μειώθηκε κατά 30% και 10% αντίστοιχα τις πρωινές ώρες, ενώ αυξήθηκε κατά 24% τις βραδινές.
Επιπλέον, αυξήθηκαν οι διαδρομές μήκους 500–1.500 μέτρων, που πλέον αντιστοιχούν σχεδόν στο 40% των διαδρομών που καταλήγουν στους σταθμούς του Μετρό.
Σύμφωνα με τον κύριο ερευνητή του ΙΜΕΤ/ΕΚΕΤΑ, Josep Maria Salanova, «η λειτουργία του Μετρό επέφερε σημαντικές αλλαγές στην κινητικότητα της Θεσσαλονίκης». Όπως τόνισε, η μείωση των οχημάτων προς το κέντρο είναι ίδια σε απόλυτους αριθμούς τόσο από τα δυτικά όσο και από τα ανατολικά, αλλά ποσοστιαία υψηλότερη από τους δυτικούς δήμους.
Η λειτουργία του Μετρό δεν επηρέασε τις συνθήκες κυκλοφορίας στην Περιφερειακή Οδό, ωστόσο στους κύριους οδικούς άξονες του αστικού δικτύου παρατηρήθηκε σημαντική βελτίωση. Όσον αφορά τα ταξί, η επίδραση ήταν μικτή, με διαφοροποιήσεις ανά σταθμό, ενώ για τα ηλεκτρικά πατίνια επιβεβαιώθηκε ο ρόλος τους ως μέσων πρώτης και τελευταίας διαδρομής (first/last mile).
Η μελέτη υπογραμμίζει την ανάγκη για ολοκληρωμένο σχεδιασμό και συντονισμό όλων των μέσων μεταφοράς στη Θεσσαλονίκη, με στόχο ένα πιο βιώσιμο και αποδοτικό σύστημα μετακινήσεων.
Η ανάλυση βασίστηκε σε δεδομένα κυκλοφοριακών φόρτων και χρόνων διαδρομής σε κεντρικές αρτηρίες, καθώς και σε στοιχεία ζήτησης για ταξί και ηλεκτρικά πατίνια γύρω από τους σταθμούς του Μετρό