Εκτινάχθηκε στα 1,35 δισ. το κόστος έργων για τις υποδομές της Θεσσαλίας

Όλο και μεγαλώνει ο λογαριασμός για την αποκατάσταση των ζημιών που προκάλεσε στη Θεσσαλία η βιβλική καταστροφή του περασμένου Σεπτεμβρίου, εξαιτίας του Daniel. Μέχρι σήμερα το κόστος αποκατάστασης για τις υποδομές ξεπερνά τα 1,35 δισ. ευρώ, καθώς οι ζημιές στον σιδηρόδρομο εκτινάχθηκαν κοντά στα 500 εκατ. ευρώ, ενώ η προκαταρκτική διαδικασία αξιολόγησης δεν έχει ολοκληρωθεί. Και δεν συνυπολογίζονται τα απαραίτητα αντιπλημμυρικά έργα, καθώς το master plan των Ολλανδών εμπειρογνωμόνων αναμένεται να παρουσιαστεί στα τέλη Φεβρουαρίου.

Οι τεχνικοί σύμβουλοι και ο νομικός σύμβουλος που θα βάλουν μπρος τους fast track διαγωνισμούς για τα έργα αποκατάστασης των υποδομών της Θεσσαλίας, της Εύβοιας και της Φθιώτιδας που επλήγησαν από τις κακοκαιρίες Daniel και Elias, βρίσκονται προ των πυλών. Την περασμένη εβδομάδα, το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έδωσε το «πράσινο φως» σε οκτώ συμβούλους που θα προετοιμάσουν τις διαγωνιστικές διαδικασίες για τα έργα πλήρους αποκατάστασης. Οι συμβάσεις είναι συνολικού ύψους 1,08 εκατ. ευρώ (χωρίς ΦΠΑ).

Ειδικότερα, επελέγησαν ως τεχνικός σύμβουλος για την ωρίμανση των διαδικασιών δημοπράτησης η ΣΑΛΦΩ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ και για τις στατικές μελέτες η IL-IS. Τεχνικοί σύμβουλοι ανά γεωγραφική περιοχή των έργων αναλαμβάνουν: ΝΑΜΑ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΤΕΣ για τη Μαγνησία, ΣΑΜΑΡΑΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ – DELCO – DELTA ENGINEERING για τα Τρίκαλα, CONCEPT ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ για τη Λάρισα, HYDROMENT ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ για την Καρδίτσα και ΡΟΪΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ για Εύβοια και Φθιώτιδα. Την παροχή υπηρεσιών νομικού συμβούλου στην αναθέτουσα αρχή θα αναλάβει η δικηγορική εταιρεία Ε. ΑΡΒΑΝΙΤΗ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Ε.Ν.Υ.

Βάσει του νομοθετικού πλαισίου που θεσπίστηκε μετά τις μεγάλες καταστροφές (ν. 5049/2023), προκειμένου να επιταχυνθούν οι διαδικασίες, οι διαγωνισμοί θα γίνουν με πρόσκληση των κατασκευαστικών εταιρειών. Πρόσφατα, ο υφυπουργός υποδομών και Μεταφορών, κ. Νίκος Ταχιάος, άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο, ανάλογα του αντικειμένου εκάστου διαγωνισμού, να κληθούν εκτός των μεγάλων ομίλων και μικρότερες κατασκευαστικές. Στόχος είναι τον ερχόμενο Ιούνιο να έχουν υπογραφεί οι συμβάσεις.

Οι ζημιές στα δίκτυα

Τα έργα που προχωρούν -τουλάχιστον επί του παρόντος- από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών αφορούν στις οδικές υποδομές για τις οποίες θα απαιτηθούν περί τα 900 εκατ. ευρώ, ενώ το κόστος για την πλήρη αποκατάσταση του σιδηροδρόμου από τα 185 εκατ. εκτοξεύθηκε άνω των 450 εκατ. ευρώ. Την αποκατάσταση 33 σχολείων σε Θεσσαλία και Στερεά Ελλάδα, κόστους 30,4 εκατ. ευρώ, θα καλύψει η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών.

Ως προς τις οδικές υποδομές, το μεγαλύτερο μερίδιο των πόρων θα κατευθυνθεί στη Μαγνησία που έχει και τις μεγαλύτερες ζημιές. Ειδικότερα, 31% του κόστους, δηλαδή περί τα 280 εκατ. ευρώ αντιστοιχεί στη Μαγνησία, 26% στα Τρίκαλα, 22% στην Καρδίτσα, 10% στη Λάρισα, 9% στην Εύβοια και 3% στη Φθιώτιδα.

Όσο για το πολύπαθο σιδηροδρομικό δίκτυο στο τμήμα Δομοκός - Λάρισα, η νεότερη καταγραφή αναδεικνύει την τεράστια ζημιά που έχει συντελεστεί στην υποδομή, την επιδομή και τα συστήματα τηλεδιοίκησης και σηματοδότησης. Όπως εξήγησε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, κ. Χρήστος Σταϊκούρας, στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου, η αρχική εκτίμηση των 185 εκατ. ευρώ έγινε από τις πρώτες αναγνωριστικές επιθεωρήσεις, μετά τις πλημμύρες, που έγιναν με χρήση drones και επιτόπου αυτοψίες. Δεν συμπεριλήφθηκαν γενικά έξοδα, εργολαβικό όφελος και απρόβλεπτα.

Παράλληλα, δεν ελήφθησαν υπόψιν τα έργα ανθεκτικότητας των καθέτων αξόνων, που προέκυψαν κατά την ολοκλήρωση των υδραυλικών και υδρολογικών μελετών. Προκειμένου λοιπόν οι υποδομές να θωρακιστούν έναντι της κλιματικής αλλαγής, θα γίνουν ακόμη οι αναβαθμίσεις των γραμμών στα τμήματα Λάρισα-Βόλος και Καλαμπάκα - Παλαιοφάρσαλος.

Ως προς το χρονοδιάγραμμα, η διάρκεια των έργων αποκατάστασης του κεντρικού άξονα είναι 21 μήνες. Πρώτη θα αποκατασταθεί εντός 11 μηνών η γραμμή ανόδου, αφού η γραμμή καθόδου χρησιμοποιείται μετά την προσωρινή αποκατάσταση, ενώ για τη γραμμή καθόδου εκτιμάται πως θα χρειαστούν 10 μήνες.

Πάντως το άθροισμα των 1,35 δισ. ευρώ, που πιθανώς θα αυξηθεί περαιτέρω το επόμενο διάστημα, απέχει κατά πολύ από τα 686 εκατ. ευρώ που έχουν «κλειδώσει» στο Ταμείο Ανάκαμψης για την αποκατάσταση της Θεσσαλίας. Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να εξασφαλίσει πόρους για να καλυφθεί ένα «κενό» άνω των 650 εκατ. ευρώ, συν βεβαίως τα αντιπλημμυρικά έργα που αναμένεται να αναλάβει ο νέος Οργανισμός Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας.

Πάντως, μία τάξη μεγέθους των πόρων που θα απαιτηθούν είχε δώσει και η φθινοπωρινή έκθεση της Κομισιόν, σύμφωνα με την οποία το κόστος των άμεσων μέτρων στήριξης για κατοίκους, αγρότες, κτηνοτρόφους, επιχειρήσεις, βαραίνει κυρίως το 2023, ενώ από το 2024 ως το 2027 οι δαπάνες θα κατευθυνθούν κατά κύριο λόγο στην ανακατασκευή και ενίσχυση της ανθεκτικότητας των υποδομών (δρόμοι, φράγματα, γέφυρες, σιδηρόδρομος κ.ά.). Ειδικότερα, εκτιμώνται σε 900 εκατ. ευρώ το 2023, 700 εκατ. ευρώ το 2024 και περίπου 500 εκατ. ευρώ ετησίως μεταξύ 2025 και 2027.