«Παράθυρο ευκαιρίας» για δάνεια σε μικρές και νεοσύστατες επιχειρήσεις

Επιχειρήσεις που είναι ως τώρα αποκλεισμένες από την τραπεζική χρηματοδότηση, λόγω μικρού μεγέθους ή επειδή βρίσκονται στα πρώτα τους βήματα, θα δουν από τον επόμενο μήνα να ανοίγει ένα παράθυρο ευκαιρίας για τη λήψη τραπεζικών δανείων με σχετικά χαμηλό κόστος, καθώς μετά το Πάσχα ενεργοποιείται ο τρίτος κύκλος του προγράμματος Ταμείο Επιχειρηματικότητας από την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα.

Το ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ έχει μια σημαντική διαφορά σε σχέση με τον προηγούμενο κύκλο του προγράμματος: δεν θα λειτουργήσει μόνο ως ένας μηχανισμός συγκράτησης του κόστους δανεισμού με την επιδότηση των επιτοκίων, αλλά και ως ένας μηχανισμός παροχής εγγυήσεων δανεισμού, ώστε να μπορέσουν οι τράπεζες να χρηματοδοτήσουν επιχειρήσεις που θεωρούνται υψηλού κινδύνου και βρίσκονται αποκλεισμένες από τις χρηματοδοτήσεις. Το μεγάλο στοίχημα είναι να γίνουν περισσότερες μικρές επιχειρήσεις επιλέξιμες για χρηματοδότηση (bankable), ώστε να απελευθερωθεί η αναπτυξιακή τους δυναμικότητα.

Για το ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ, η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα έχει υπογράψει με το Δημόσιο τη σχετική σύμβαση χρηματοδότησης από τις αρχές του χρόνου, που δίνει στο πρόγραμμα μια «δύναμη πυρός» 500 εκατ. ευρώ. Με τη μόχλευση που θα προσφέρουν οι τράπεζες, το ποσό των δανείων που θα εκταμιευθούν αναμένεται να φθάσει τα 2,2 δισ. ευρώ, ένα ποσό εξαιρετικά σημαντικό για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με δεδομένο ότι θα ξεπεράσει το σύνολο των δανείων που έλαβαν ολόκληρο το 2023.

Όπως έχει τονίσει ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, Γεώργιος Ζαββός, το πρόγραμμα «ομπρέλα», ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ θα έχει σημαντικές βελτιώσεις σε σχέση με το παρελθόν. Στηρίζεται σε δύο άξονες: το Ταμείο Εγγυήσεων και το Ταμείο Δανείων. Για πρώτη φορά συνδυάζεται η εγγύηση των δανείων χωρίς προμήθεια εγγυοδοσίας και η σημαντική επιδότηση επιτοκίου στα χορηγούμενα δάνεια.

Οι εγγυήσεις, για τις οποίες θα δεσμευθούν τα 300 εκατ. από τα 500 εκατ. του προγράμματος, είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι θα δοθούν ακόμη και σε πολύ μικρές επιχειρήσεις, καθώς και σε επιχειρήσεις που θεωρούνται νεοσύστατες, καθώς δεν έχουν συμπληρώσει περισσότερα από πέντε χρόνια λειτουργίας. Το Δημόσιο δεν θα λαμβάνει προμήθεια για αυτές τις εγγυήσεις, που θα έχουν διετή διάρκεια, και με τα μέχρι σήμερα δεδομένα θα «φούσκωναν» το κόστος δανεισμού ακόμη και κατά 0,50%.

Παράλληλα, το επιτόκιο δανεισμού θα «κουρεύεται» μέσω της παροχής επιδότησης, η οποία αναμένεται ότι θα καλύπτει το 40% του κεφαλαίου του δανείου, όπως είχε γίνει και στο πρόγραμμα ΤΕΠΙΧ ΙΙ. Για την επιδότηση επιτοκίου θα διατεθούν συνολικά 200 εκατ. ευρώ. Ο συνδυασμός εγγύησης, που μειώνει για την τράπεζα το ρίσκο του δανείου και επιδότησης επιτοκίου αναμένεται να οδηγήσει σε χρηματοδοτήσεις με κόστος που θα είναι ανεκτό ακόμη και για πολύ μικρές επιχειρήσεις, σε μια περίοδο όπου η αύξηση των ευρωπαϊκών επιτοκίων έχει διπλασιάσει το κόστος δανεισμού των ΜμΕ.

Το ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ θα παρέχει δάνεια για κεφάλαια κίνησης και για επενδυτικά σχέδια, το ύψος των οποίων θα αρχίζει από 20.000 ευρώ και θα μπορεί να ανέλθει ως τα 8 εκατ. ευρώ όταν πρόκειται για χρηματοδότηση επενδύσεων και ως τα 500.000 ευρώ για κεφάλαιο κίνησης. Στα επενδυτικά δάνεια θα υπάρχει περίοδος χάριτος έως 24 μήνες και θα έχουν διάρκεια 5 έως 12 έτη, ενώ για τα δάνεια κεφαλαίου κίνησης η διάρκεια θα είναι 2 έως 5 έτη με περίοδο χάριτος μέχρι 12 μηνών.

Οι προϋποθέσεις για την ένταξη στο πρόγραμμα είναι αρκετές, αλλά δεν ξεπερνούν τις δυνατότητες μιας «νοικοκυρεμένης» μικρομεσαίας επιχείρησης. Μεταξύ άλλων, οι επιχειρήσεις θα πρέπει:

• Να εμπίπτουν στον ευρωπαϊκό ορισμό της μικρομεσαίας επιχείρησης και να είναι ενήμερες φορολογικά και ασφαλιστικά.
• Να υποβάλλουν Επιχειρηματικό Σχέδιο με σχετικά παραστατικά, όταν πρόκειται για επενδυτικά δάνεια.
• Να δραστηριοποιούνται σε κάποιον από τους επιλέξιμους Κωδικούς Αριθμούς Δραστηριότητας του προγράμματος.
• Να κρίνονται πιστοληπτικά αποδεκτές από τις τράπεζες και να μην έχουν καθυστέρηση σε δάνειο που να ξεπερνά τις 90 ημέρες.
• Να μην έχουν λάβει ενίσχυση διάσωσης ή αναδιάρθρωσης ή, εάν έχουν λάβει, να την έχουν αποπληρώσει.
• Να μη θεωρούνται προβληματικές με βάση τους ευρωπαϊκούς κανόνες.
• Να μην εκκρεμεί εις βάρος τους εντολή ανάκτησης παράνομης και ασύμβατης κρατικής ενίσχυσης.
• Εάν έχουν ενταχθεί σε προηγούμενα προγράμματα της Αναπτυξιακής Τράπεζας να μην έχουν εμφανίσει δυσμενή συναλλακτική συμπεριφορά (καταγγελία δανείου, ληξιπρόθεσμες οφειλές).
• Να έχουν εγγραφεί στο Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων.
• Να έχουν ολοκληρώσει τη διαδικασία αυτοαξιολόγησης για τα Κριτήρια ESG.

Μια σημαντική παράμετρος για το νέο ΤΕΠΙΧ είναι, εξάλλου, ότι θα ισχύσουν ευνοϊκότεροι ευρωπαϊκοί κανόνες. Έχει επιτραπεί η αύξηση των επιχορηγήσεων βάσει του καθεστώτος de minimis (μικρές επιχορηγήσεις) από τα 200.000 ευρώ στα 300.000 ευρώ κατ' ανώτατο όριο, κάτι που σημαίνει ότι θα μπορέσουν να ζητήσουν νέα δάνεια και επιχειρήσεις που ήδη είχαν εξαντλήσει το όριο επιδότησης.