Τα 44 κράτη «φορολογικοί παράδεισοι» που δεν στέλνουν στοιχεία στην ΑΑΔΕ

Ασυλία για τις τραπεζικές καταθέσεις και τα εισοδήματα απολαμβάνουν Έλληνες και άλλοι Ευρωπαίοι πολίτες, που είχαν το 2023 σε 44 χώρες, οι οποίες δεν κοινοποιούν στοιχεία στην ΑΑΔΕ και στις άλλες φορολογικές αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για τα περιουσιακά στοιχεία των αλλοδαπών κατοίκων.

Με απόφαση του υπουργού και του υφυπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστή Χατζηδάκη και Χρίστου Δήμα (Α.1198/2024) καθορίστηκαν τα αποκαλούμενα μη συνεργάσιμα κράτη στον φορολογικό τομέα, δηλαδή κράτη ή περιοχές δικαιοδοσίας ή υπερπόντιες χώρες ή εδάφη που τελούν υπό οποιοδήποτε ειδικό καθεστώς σύνδεσης ή εξάρτησης, για το φορολογικό έτος 2023.

Πρόκειται για κράτη τα οποία δεν συμμετέχουν στην αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των φορολογικών αρχών, όπως προβλέπει το πλαίσιο της Πολυμερούς Συμφωνίας Αρμοδίων Αρχών (ΠΣΑΑ) για την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών, που έχει αναπτυχθεί με πρωτοβουλία του ΟΟΣΑ, με στόχο την πάταξη της διακίνησης μαύρου χρήματος.

Με τη συμφωνία για την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών, οι φορολογικές και οι τραπεζικές αρχές κάθε χώρας που συμμετέχει στην εν λόγω διαδικασία υποχρεούται να κοινοποιεί λεπτομερή στοιχεία που διαθέτουν οι αρχές της, για τους τραπεζικούς λογαριασμούς και άλλων περιουσιακών στοιχείων, αλλοδαπών πολιτών, στις αρχές των χωρών στις οποίες έχουν τη φορολογική τους κατοικία.

Στο πλαίσιο αυτό, η ΑΑΔΕ λαμβάνει στοιχεία από άλλες χώρες για τους τραπεζικούς και άλλους χρηματοοικονομικούς λογαριασμούς, καθώς και για εισοδήματα και λοιπά περιουσιακά στοιχεία που τηρούν στις χώρες αυτές πολίτες που έχουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα.

Συγχρόνως η ΑΑΔΕ, κοινοποιεί στις άλλες συνεργαζόμενες χώρες, στοιχεία για τα αντίστοιχα περιουσιακά στοιχεία, των πολιτών που αποκτούν εισοδήματα ή έχουν περιουσιακά στοιχεία στην Ελλάδα, αλλά δεν είναι φορολογικοί κάτοικοι της χώρας μας. Τα στοιχεία που ανταλλάσσουν τα κράτη είναι:

• Το όνομα, τη διεύθυνση, τον ΑΦΜ, την ημερομηνία και τον τόπο γέννησης (στην περίπτωση φυσικού προσώπου) κάθε δηλωτέου προσώπου που είναι δικαιούχος, καθώς και των επιχειρήσεων.
• Στοιχεία Λογαριασμών: Αριθμός λογαριασμού ή το λειτουργικό ισοδύναμο ελλείψει αριθμού λογαριασμού, επωνυμία και αριθμός ταυτοποίησης, εάν υπάρχει, του Δηλούντος Χρηματοπιστωτικού Ιδρύματος,
• Υπόλοιπα Λογαριασμών: Υπόλοιπο ή αξία του λογαριασμού, συμπεριλαμβανομένης, στην περίπτωση του Ασφαλιστήριου Συμβολαίου με Αξία Εξαγοράς ή του Συμβολαίου Προσόδων, της αξίας εξαγοράς κατά τη λήξη ή της τιμής εξαγοράς σε περίπτωση πρόωρης λύσης του συμβολαίου, στο τέλος του σχετικού ημερολογιακού έτους, ή το κλείσιμο του λογαριασμού, εάν ο λογαριασμός έκλεισε κατά τη διάρκεια αυτού του έτους,
• Τόκοι Λογαριασμών: Το συνολικό ακαθάριστο ποσό των τόκων που καταβλήθηκε ή πιστώθηκε στον λογαριασμό κατά τη διάρκεια του ημερολογιακού έτους,
• Αποδόσεις Λογαριασμών Θεματοφυλακής: (α) το συνολικό ακαθάριστο ποσό των τόκων, το συνολικό ακαθάριστο ποσό των μερισμάτων και το συνολικό ακαθάριστο ποσό λοιπών εισοδημάτων που προέκυψαν σε σχέση με τα περιουσιακά στοιχεία που τηρούνται στον λογαριασμό, σε κάθε περίπτωση που καταβλήθηκαν ή πιστώθηκαν στον λογαριασμό ή σε σχέση με το λογαριασμό κατά τη διάρκεια του ημερολογιακού έτους και (β) τα συνολικά ακαθάριστα έσοδα από την πώληση ή την εξαγορά χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων που καταβλήθηκαν ή πιστώθηκαν στον λογαριασμό κατά τη διάρκεια του ημερολογιακού έτους για τα οποία το Δηλούν Χρηματοπιστωτικό Ίδρυμα ενήργησε ως θεματοφύλακας, μεσάζων, εντολοδόχος ή άλλως ως εξουσιοδοτημένος αντιπρόσωπος του Δικαιούχου Λογαριασμού,
• Αποδόσεις άλλων Προϊόντων: Σε περίπτωση λογαριασμού που δεν περιγράφεται παραπάνω, το συνολικό ακαθάριστο ποσό που καταβλήθηκε ή πιστώθηκε στον Δικαιούχο Λογαριασμού σε σχέση με τον λογαριασμό κατά τη διάρκεια του ημερολογιακού έτους, ως προς το οποίο το Δηλούν Χρηματοπιστωτικό Ίδρυμα είναι οφειλέτης ή χρεώστης, συμπεριλαμβανομένου του συνολικού ποσού τυχόν πληρωμών εξόφλησης προς τον Δικαιούχο Λογαριασμού κατά τη διάρκεια του ημερολογιακού έτους.

Ποιες είναι οι συνέπειες

Οι Έλληνες που έχουν οικονομική δραστηριότητα σε χώρες μη συνεργάσιμες φορολογικά, έχουν θετικές και αρνητικές επιπτώσεις. Στα θετικά συγκαταλέγονται η ελεγκτική ασυλία για καταθέσεις και γενικά για χρηματοοικονομικές επενδύσεις και άλλα περιουσιακά στοιχεία που έχουν στα συγκεκριμένα κράτη.

Στις αρνητικές επιπτώσεις της οικονομικής δραστηριότητας στα μη συνεργάσιμα κράτη είναι οι ακόλουθες:

• Δεν εκπίπτουν οι δαπάνες που καταβάλλονται προς φυσικό ή νομικό πρόσωπο φορολογικό κάτοικο του κράτους αυτού, εκτός εάν ο φορολογούμενος αποδείξει ότι οι δαπάνες αυτές αφορούν πραγματικές και συνήθεις συναλλαγές και δεν έχουν ως αποτέλεσμα τη μεταφορά κερδών ή εισοδημάτων ή κεφαλαίων με σκοπό τη φοροαποφυγή ή τη φοροδιαφυγή.
• Δεν ισχύουν οι εξαιρέσεις από τον Ειδικό Φόρο Ακινήτων, για ακίνητα στην Ελλάδα τα οποία  που ανήκουν σε εξωχώριες εταιρείες.

Η λίστα των 44 κρατών

Συνολικά οι χώρες που συμμετέχουν στην ανταλλαγή πληροφοριών είναι πάνω από 100, αλλά για το φορολογικό έτος 2023, τέθηκαν εκτός της λίστας οι ακόλουθες 44 χώρες:

1. Αγκόλα
2. Αϊτή
3. Ακτή Ελεφαντοστού
4. Αλγερία
5. Aνγκουίλα
6. Αντίγκουα και Μπαρμπούντα
7. Bανουάτου
8. Βασίλειο του Λεσότο
9. Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι
10. Γκαμπόν
11. Γκάνα
12. Γουϊάνα
13. Γουϊνέα
14. Γουατεμάλα
15. Ζάμπια
16. Ζιμπάμπουε
17. Καζακστάν
18. Καμπότζη
19. Κονγκό (Δημοκρατία του)
20. Λευκορωσία
21. Λιβερία
22. Μαδαγασκάρη
23. Μάλι
24. Μπελίζ
25. Μποτσουάνα
26. Νίγηρας
27. Νικαράγουα
28. Ντομίνικα
29. Ονδούρα
30. Παλάου
31. Παναμάς
32. Σεϋχέλλες
33. Σιέρρα Λεόνε
34. Τανζανία
35. Τόγκο
36. Τρινιδάδ και Τομπάγκο
37. Τζιμπουτί
38. Τσάντ
39. Φιλιππίνες
40. Φίτζι
41. Vietnam
42. Μπενίν
43. Μπουρκίνα Φάσο
44. Παπούα Νέα Γουϊνέα