Τα 9 εμπόδια στις επενδύσεις και το «καμπανάκι» του Γ. Στουρνάρα

Γεμάτο εμπόδια που σταματούν τις επενδύσεις είναι το επιχειρηματικό περιβάλλον στην Ελλάδα, ενώ υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις οπισθοδρόμησης ακόμη και σε τομείς που έχουν γίνει αλλεπάλληλες μεταρρυθμιστικές προσπάθειες από την εποχή των μνημονίων, όπως είναι η εργατική νομοθεσία.

Στην τελευταία έρευνα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤEπ) για τις επενδύσεις στην Ευρώπη, το κεφάλαιο για την Ελλάδα αναδεικνύει εμπόδια στις επενδύσεις σε εννέα τομείς. Από τις απαντήσεις που έδωσαν επιχειρήσεις στην έρευνα της ΕΤΕπ προκύπτει, όπως σημειώνεται στην έκθεση, ότι:

• Ένα μεγαλύτερο τμήμα ελληνικών επιχειρήσεων, σε σχέση με τις επιχειρήσεις της ΕΕ αναφέρουν εμπόδια στις επενδύσεις. Οι ελληνικές επιχειρήσεις είναι ιδιαίτερα προβληματισμένες για τα ενεργειακά κόστη (92%), το ρυθμιστικό πλαίσιο (90%) και την αβεβαιότητα για το μέλλον.
• Αυτή τη χρονιά, περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις ανέφεραν τον προβληματισμό τους για την εργατική νομοθεσία και την πρόσβαση στις ψηφιακές υποδομές, σε σχέση με πέρυσι.
• Οι ελληνικές επιχειρήσεις δυσκολεύονται να αντλήσουν εξωτερική χρηματοδότηση και είναι πιο πιθανό να χρηματοδοτήσουν τις επενδύσεις τους με ίδια κεφάλαια (75% έναντι 66% στην ΕΕ), ιδιαίτερα οι κατασκευαστικές και οι μικρομεσαίες.

Τα εμπόδια στις επενδύσεις

Ειδικότερα, όπως φαίνεται σε γράφημα όπου συγκρίνονται οι απαντήσεις των ελληνικών επιχειρήσεων με αυτές που έδωσαν οι επιχειρήσεις της ΕΕ, εμφανίζονται πολύ μεγάλες διαφορές σε σχέση με την εργατική νομοθεσία. Συνολικά, το 84% των ελληνικών επιχειρήσεων δηλώνουν ότι αποτελεί μικρό ή μεγάλο εμπόδιο, ενώ στην ΕΕ το ποσοστό είναι 61%.

Αυτές οι απαντήσεις παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, δεδομένου ότι ο διακηρυγμένος στόχος των κυβερνήσεων Μητσοτάκη από το 2019 είναι να απλουστευθεί και να γίνει πιο φιλική στις επιχειρήσεις η εργατική νομοθεσία, αλλά το αποτέλεσμα αξιολογείται αρνητικά από τις επιχειρήσεις και ειδικά στην έρευνα της ΕΤΕπ για το 2024 -τα προηγούμενα χρόνια οι ανησυχίες για την εργατική νομοθεσία ήταν λιγότερο έντονες.

Οι ελληνικές επιχειρήσεις εμφανίζονται πιο απαισιόδοξες από τις ευρωπαϊκές και σε άλλους οκτώ τομείς: τη ζήτηση για προϊόντα και υπηρεσίες, τη διαθεσιμότητα καταρτισμένου προσωπικού, το κόστος της ενέργειας, την πρόσβαση σε ψηφιακές υποδομές, το κανονιστικό περιβάλλον, την επάρκεια των υποδομών μεταφοράς, τη διαθεσιμότητα χρηματοδότησης και την αβεβαιότητα για το μέλλον.

Δάνεια... δεν υπάρχουν

Ειδικά για τη διαθεσιμότητα χρηματοδότησης, η έρευνα δείχνει ότι οι επιχειρήσεις αναγκάζονται να χρηματοδοτούν τις επενδύσεις τους με δικά τους κεφάλαια, επειδή δεν μπορούν να εξασφαλίσουν εξωτερική χρηματοδότηση (δανεισμό). Το 75% των ελληνικών επιχειρήσεων χρηματοδοτούν τις επενδύσεις με ίδια κεφάλαια, έναντι 66% στην ΕΕ. Μάλιστα, το ποσοστό είναι ελαφρώς αυξημένο σε σχέση με το 2023 (74%).

Οι επιχειρήσεις της μεταποίησης έχουν την καλύτερη εικόνα, χρηματοδοτώντας μόνο το 64% των επενδύσεων με ίδια κεφάλαια ή ενδοομιλικό δανεισμό. Στις επιχειρήσεις κατασκευών, υποδομών και τις μικρομεσαίες τα ποσοστά χρηματοδότησης με ίδια κεφάλαια είναι τα υψηλότερα: 83%, 79% και 79%, αντίστοιχα.

Η χρηματοδότηση των επενδύσεων

 

Στουρνάρας: «Σημαντικές προκλήσεις»

Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, έκρουσε καμπανάκι κινδύνου στην κυβέρνηση για το επιχειρηματικό περιβάλλον, μιλώντας την Πέμπτη στο 2ο Συνέδριο “Invest in Greece”, με θέμα «Επενδύσεις και ελληνική οικονομία».

Όπως τόνισε, 

• «Παρά τη σημαντική πρόοδο των τελευταίων ετών, το επιχειρηματικό περιβάλλον στη χώρα μας εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις, όπως επισημαίνει πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Συγκεκριμένα, το σχετικά πολύπλοκο και ευμετάβλητο κανονιστικό και διοικητικό πλαίσιο που συχνά στερείται διαφάνειας, αυξάνει το διοικητικό βάρος για τις επιχειρήσεις, ενώ το νομικό σύστημα δεν είναι αρκετά αποτελεσματικό και προστατευτικό όσον αφορά τα δικαιώματα ιδιοκτησίας.
• Οι κανονιστικοί φραγμοί, η παραοικονομία και η περιορισμένη πρόσβαση στη χρηματοδότηση, ειδικά για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, εξακολουθούν να αποτελούν τροχοπέδη για τον ανταγωνισμό, τις ιδιωτικές επενδύσεις και την αύξηση της συνολικής παραγωγικότητας. Η έλλειψη ενός σταθερού φορολογικού συστήματος συγκαταλέγονται επίσης στους κυριότερους περιορισμούς που εμποδίζουν την ανάπτυξη των ελληνικών επιχειρήσεων.
• Η ύπαρξη σημαντικών εμποδίων για την πραγματοποίηση επενδύσεων στην Ελλάδα επιβεβαιώνεται και από έρευνα της ΕΤΕπ. Οι ελληνικές επιχειρήσεις ανησυχούν ιδιαίτερα για το ενεργειακό κόστος, το ρυθμιστικό πλαίσιο λειτουργίας των επιχειρήσεων (business regulation) και την οικονομική αβεβαιότητα.
• Σημειώνεται επίσης ότι το μερίδιο των ελληνικών επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν περιορισμούς στην εξωτερική χρηματοδότησή τους, είναι σημαντικά υψηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ (11,1% έναντι 6,8% το 2024). Ως εκ τούτου, τα 3/4 των επενδύσεων χρηματοδοτήθηκαν με εσωτερικούς πόρους το τελευταίο οικονομικό έτος (έναντι 66% στην ΕΕ), γεγονός που αναδεικνύει την ανάγκη προώθησης εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης».