Σε εκτεταμένη αναθεώρηση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με βασική προτεραιότητα να μη χαθούν κονδύλια στη λήξη του προγράμματος, το 2026, προχώρησε η κυβέρνηση. Η Τράπεζα της Ελλάδος, εν τω μεταξύ, καταγράφει καθυστερήσεις στην υλοποίηση έργων του Ταμείου Ανάκαμψης, στο σκέλος των επιδοτήσεων.
Η πρόταση αναθεώρησης του σχεδίου «Ελλάδα 2.0» υποβλήθηκε στην Κομισιόν από τον αναπληρωτή υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκο Παπαθανάση, ύστερα από μια περίοδο διαπραγματεύσεων με τις Βρυξέλλες, που ήταν αρκετά κρίσιμες, καθώς πρόκειται για την τελευταία ευκαιρία διορθώσεων στο πρόγραμμα, με βάση την πρόοδο που παρατηρείται στα επιμέρους έργα.
Οι βασικές κατευθύνσεις της πρότασης αναθεώρησης είναι οι τρεις:
- Δεν υπάρχει καμία χρηματοδοτική μείωση του ελληνικού σχεδίου.
- Ενισχύονται οι προϋπολογισμοί δράσεων για τις οποίες υπάρχει μεγάλη ζήτηση.
- Περιλαμβάνεται αναπροσαρμογή προϋπολογισμών δράσεων ή μεταφορά δράσεων σε άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία για αντικειμενικούς τεχνικούς/διαχειριστικούς λόγους.
Τα έργα που κερδίζουν πόρους
Όπως τονίζεται από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, στο Σχέδιο «Ελλάδα 2.0» προστίθενται έργα που αφορούν στην ασφάλεια και στην αναβάθμιση των μετακινήσεων των πολιτών. Τέσσερα είναι τα σημαντικότερα αυτής της κατηγορίας:
- Η ολοκληρωμένη αναβάθμιση της υποδομής ασφαλείας των δέκα μεγαλύτερων σιδηροδρομικών τούνελ του ΟΣΕ με τη χρήση έξυπνων συστημάτων,
- η δημιουργία έξυπνων διαβάσεων σε σχολικές μονάδες,
- η ανάπτυξη αυτόνομων έξυπνων δικτύων φωτισμού στους οδικούς άξονες υπό την εποπτεία των 13 Περιφερειών της χώρας και
- η προμήθεια επιπλέον 175 ηλεκτροκίνητων λεωφορείων στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.
Επιπλέον, με στόχο τη διεύρυνση της ψηφιοποίησης της εκπαίδευσης προστίθενται επιπλέον διαδραστικά συστήματα μάθησης για τα σχολεία της χώρας και επεκτείνεται το ψηφιακό σχολείο.
Οι ψηφιακές υπηρεσίες ενισχύονται και στον τομέα της δημοσίας υγείας με την πρόταση έργου επέκτασης της ψηφιακής υποδομής του συστήματος υγείας, για τη διευκόλυνση και την απλοποίηση των καθημερινών διαδικασιών.
Επιπρόσθετα, επεκτείνεται η υλοποίηση του Ενιαίου Ψηφιακού Χάρτη, με την προσθήκη του συστήματος καταγραφής της αυθαίρετης δόμησης μέσω δορυφόρων και drones.
Ποια έργα καθυστέρησαν και «κόβονται»
Αρκετά έργα παρουσίασαν προβλήματα υλοποίησης και καθυστερήσεις και «κόβονται» από το πρόγραμμα για να μη χαθούν πόροι, με τη χρηματοδότησή τους να μεταφέρεται σε άλλα προγράμματα, δηλαδή στο εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και στο ΕΣΠΑ.
Όπως αναφέρει το υπουργείο, για αντικειμενικούς λόγους και με βάση την πορεία υλοποίησης, μεταφέρονται σε άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία έργα:
- Η κατασκευή του φράγματος Αλμωπαίου, για το οποίο ο διαγωνισμός κηρύχθηκε άγονος. Το έργο μεταφέρεται στο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, με πόρους του οποίου θα υλοποιηθούν και τα Περιφερειακά Κέντρα Πολιτικής Προστασίας.
- Η αναβάθμιση των 7 Canadair μεταφέρεται στο ΕΣΠΑ,
- Αντικαθίστανται με τα ηλεκτρικά λεωφορεία δράσεις όπως τα Πράσινα Ταξί και το Φορτίζω Παντού (σ.σ.: εγκατάσταση φορτιστών για ηλεκτρικά αυτοκίνητα).
Καθυστερήσεις διαπιστώνει η ΤτΕ
Στο σκέλος των επιδοτήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης παρατηρούνται καθυστερήσεις στις πληρωμές στους τελικούς δικαιούχους, ενώ καλύτερα «τρέχει» το σκέλος των φθηνών δανείων, όπως αναφέρει η Τράπεζα της Ελλάδος στον τελευταίο σχετικό απολογισμό της (αγγλόφωνο πληροφοριακό δελτίο για την οικονομία).
Όπως αναφέρει η ΤτΕ, η Ελλάδα προοδεύει καλά σε σύγκριση με τους ομολόγους της όσον αφορά τις εισπράξεις του RRF με βάση την επιτυχή ολοκλήρωση των αντίστοιχων οροσήμων και στόχων. Μέχρι στιγμής, η Ελλάδα έχει λάβει 18,2 δισ. ευρώ από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (8,6 δισ. ευρώ για επιχορηγήσεις και 9,6 ευρώ για δάνεια), δηλαδή το 51% του συνολικού κονδυλίου των 36 δισ. ευρώ (που είναι μεταξύ των κορυφαίων χωρών πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ), έχοντας ολοκληρώσει επιτυχώς το 28% των συνολικών ορόσημων.
Τον Μάρτιο του 2025 χορηγήθηκε προέγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την 5η αίτηση πληρωμής συνολικού ύψους 3,1 δισ. ευρώ (εκ των οποίων 1,3 δισ. ευρώ για επιχορηγήσεις και 1,8 δισ. ευρώ για δάνεια).
Συμπεριλαμβανομένου αυτού του ποσού, η Ελλάδα θα έχει λάβει συνολικά 21,3 δισ. ευρώ ή το 59% του συνολικού φακέλου έχοντας ολοκληρώσει επιτυχώς το 35% του συνολικού ορόσημου.
Σε ό,τι αφορά την εκτέλεση του προγράμματος, η ΤτΕ σημειώνει ότι η δανειακή συνιστώσα (υπογραφή συμβάσεων) εξελίσσεται σε γενικές γραμμές σύμφωνα με το αρχικό χρονοδιάγραμμα.
Ωστόσο, η συνιστώσα της επιχορήγησης (εκτέλεση πληρωμών) έχει καθυστερήσει περισσότερο από ό,τι είχε αρχικά προβλεφθεί, κυρίως λόγω του μεγαλύτερου διοικητικού φόρτου από ό,τι αναμενόταν αρχικά, όπως παρατηρήθηκε επίσης στις περισσότερες χώρες της ΕΕ.
Ειδικότερα, από το συνολικό κονδύλι επιχορηγήσεων των €18,2 δισ., οι ταμειακές εισπράξεις από την ΕΕ ανέρχονται σε €8,6 δισ. Μέχρι τον Δεκέμβριο του 2024, 5,1 δισ. ευρώ έχουν εκταμιευθεί στους τελικούς δικαιούχους. Άλλα 4,2 δισ. ευρώ έχουν μεταφερθεί από το κράτος σε άλλους φορείς εντός και εκτός της γενικής κυβέρνησης έως τον Μάρτιο του 2025.
Σε ό,τι αφορά τα δάνεια, επί συνολικού κονδυλίου 17,7 δισ. ευρώ, οι ταμειακές εισπράξεις από την ΕΕ ανέρχονται σε 9,6 δισ. ευρώ. Μέχρι τον Ιανουάριο του 2025 είχαν εκταμιευθεί 3,2 δισ. ευρώ στους τελικούς δικαιούχους. Τα συμβασιοποιημένα έργα ανέρχονται σε 7 δισ. ευρώ.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
