Ισχυρή ανάπτυξη, σημαντική αύξηση των επενδύσεων και περαιτέρω αποκλιμάκωση της ανεργίας προβλέπει ο νέος κρατικός προϋπολογισμός που κατατέθηκε στη Βουλή, παρά το διεθνές περιβάλλον αβεβαιότητας που διαμορφώνουν οι γεωπολιτικές εντάσεις, οι μεταβολές στο παγκόσμιο εμπόριο και οι πιέσεις στις ευρωπαϊκές οικονομίες.
Η ελληνική οικονομία εκτιμάται ότι θα συνεχίσει να υπεραποδίδει σε σχέση με τον μέσο όρο της Ευρωζώνης για έκτο συνεχόμενο έτος, με τον ρυθμό ανάπτυξης να ανέρχεται σε 2,2% το 2025 και 2,4% το 2026, έναντι 1,3% και 1,2% για την Ευρωζώνη αντίστοιχα.
Το πρωτογενές αποτέλεσμα του κρατικού προϋπολογισμού αναμένεται να διαμορφωθεί σε 3,7% του ΑΕΠ για το 2025 και σε 2,8% το 2026, ενώ το συνολικό αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης σε 0,6% το 2025 και σε -0,2% το 2026.
Σε αυτό το πλαίσιο, το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ αναμένεται να παρουσιάσει για έκτο συνεχόμενο έτος τη μεγαλύτερη αποκλιμάκωση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να διαμορφωθεί σε επίπεδα κάτω του 140%, με την πρόβλεψη να διαμορφώνεται σε 138,2%, που είναι το χαμηλότερο επίπεδο από το 2010.
Καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση της αναπτυξιακής δυναμικής αποδίδει το Υπουργείο Οικονομικών στη φορολογική μεταρρύθμιση και στις παρεμβάσεις που ανακοινώθηκαν στη ΔΕΘ, οι οποίες ενισχύουν άμεσα το διαθέσιμο εισόδημα, ειδικά για νέους, οικογένειες και τη μεσαία τάξη. Οι παρεμβάσεις για το 2026 υπολογίζεται ότι θα συμβάλουν στη μεγέθυνση κατά 0,6 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ, ενώ η συνολική δημοσιονομική τους επίδραση φθάνει τα 1,76 δισ. ευρώ.
Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κ. Πιερρακάκης παραδίδοντας το σχέδιο του Προϋπολογισμού στη Βουλή σημείωσε πως ο Προϋπολογισμός χαρακτηρίζεται ως «ρεαλιστικός, κοινωνικός, εφαρμόσιμος και αναπτυξιακός». Ανέφερε επίσης ότι πέρα από το καθιερωμένο USB stick, o Προϋπολογισμός υποβάλλεται πλέον και σε πλήρως άυλη μορφή με QR code στο Cloud και από του χρόνου το USB stick καταργείται.
Τις προβλέψεις που περιλαμβάνονται στο προσχέδιο του Προϋπολογισμού για τους ρυθμούς ανάπτυξης και το πρωτογενές πλεόνασμα επιβεβαίωσε και το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο. Παράλληλα, επισημαίνει ότι οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις παραμένουν απαραίτητες για την ενίσχυση της παραγωγικότητας και την αντιμετώπιση των κινδύνων που απορρέουν από το αβέβαιο διεθνές περιβάλλον.
Ισχυρή αύξηση επενδύσεων και μείωση της ανεργίας
Θα συνεχίσουν σε ανοδικούς ρυθμούς οι επενδύσεις, με τον λόγο επενδύσεων προς ΑΕΠ να αναμένεται να αυξηθεί από το 16,4% το 2025 σε 17,7% το 2026, ενώ σύμφωνα με τα αναθεωρημένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ οι επενδύσεις στην Ελλάδα προβλέπεται να αυξήσουν τον όγκο τους σε ποσοστό 18,9% του ΑΕΠ το 2026 από 17,6% το 2025, το οποίο είναι υψηλότερο κατά 1 ποσοστιαία μονάδα από την πρόβλεψη του προσχεδίου του κρατικού προϋπολογισμού 2026.
Είναι χαρακτηριστικό πως η αύξηση των επενδύσεων είναι πολλαπλάσια αυτής του μέσου όρου της Ευρωζώνης που εκτιμάται σε 2,2% για το 2025 και 2,5% για το 2026, μειώνοντας περαιτέρω το παραγωγικό κενό.
Όπως αναφέρει το σχέδιο του Προϋπολογισμού, οι αυξημένοι πόροι και η περαιτέρω ωρίμανση των έργων που χρηματοδοτούνται από το ΤΑΑ, αναμένεται να επιφέρουν ενίσχυση της επενδυτικής δραστηριότητας, με τον ρυθμό μεταβολής να αναμένεται να αυξηθεί από 4,5% το 2024 σε 5,7% το 2025 και σε 10,2% το 2026.
Σημειώνεται πως θα υλοποιηθεί και διευρυμένο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων το 2026, με πόρους ύψους 16,7 δισ. ευρώ έναντι 14,6 δισ. ευρώ το 2025.
Το 53% περίπου της αύξησης των επενδύσεων εκτιμάται ότι θα προέλθει από τις επενδύσεις σε κατασκευές (μεταβολή 13,8% σε ετήσια βάση) και το υπόλοιπο 47% από τις επενδύσεις σε εξοπλισμό (μεταβολή 10,1% σε ετήσια βάση) καθώς και από τις επενδύσεις σε αγροτικά και λοιπά αγαθά (μεταβολή 2,4% σε ετήσια βάση).
Το ποσοστό ανεργίας, έχοντας υποχωρήσει σε μονοψήφιο αριθμό ήδη από το 2025, προβλέπεται να βελτιωθεί περαιτέρω το 2026 κατά μισή ποσοστιαία μονάδα του εργατικού δυναμικού, διαμορφούμενο σε 8,6% βάσει της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού, το οποίο αντιστοιχεί στο χαμηλότερο ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα μετά το 2008. Ο αριθμός των συνολικά απασχολούμενων αναμένεται να ανέλθει σε 5,24 εκατομμύρια, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 376.000 άτομα.
Η απασχόληση εκτιμάται ότι θα συνεχίσει να κινείται ανοδικά το 2026 κατά 0,4%, αντικατοπτρίζοντας συγκριτικά μεγαλύτερη αύξηση του αριθμού των μισθωτών κατά 0,6%. Ειδικότερα, ο αριθμός των μισθωτών το 2026 αναμένεται να ανέλθει σε περίπου 3,94 εκατομμύρια, αυξημένος κατά 723.000 άτομα σε σύγκριση με το 2008, πριν την οικονομική κρίση.
Με την αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού και την αύξηση της απασχόλησης, ο ονομαστικός μέσος μισθός αναμένεται να αυξηθεί το 2026 κατά 3,7%, όσο και το 2025. Εάν ληφθούν υπόψη οι διαδοχικές μειώσεις της φορολογίας εισοδήματος και των ασφαλιστικών εισφορών, εκτιμάται ότι οι καθαρές κατά κεφαλήν αμοιβές το 2026 θα έχουν υπερβεί κατά περισσότερο από 30% τα επίπεδα του 2019.
Ο πραγματικός μέσος μισθός προβλέπεται να κινηθεί ανοδικά για τρίτη διαδοχική χρονιά το 2026, με τον ρυθμό αύξησής του να επιταχύνεται σε 1,5% από 0,5% το 2025. Η παραγωγικότητα της εργασίας προβλέπεται, επίσης, να εισέλθει σε τροχιά επιτάχυνσης, με τον ρυθμό ετήσιας αύξησής της να διαμορφώνεται σε 1,9% από 1,5% το 2025, συμβάλλοντας στη διατήρηση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.
Οι φορολογικές «ανάσες» και μεταρρυθμίσεις που προβλέπονται
Η εφαρμογή των νέων μόνιμων δημοσιονομικών παρεμβάσεων που ανακοινώθηκαν στη ΔΕΘ, συνολικού ύψους 1,76 δισ. ευρώ για το 2026, προβλέπεται να ενισχύσει το εισόδημα και να μειώσει τα φορολογικά βάρη για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Για το 2026, η θετική επίδραση από το σύνολο των νέων κυβερνητικών παρεμβάσεων στην ετήσια πραγματική ανάπτυξη προβλέπεται σε 0,6 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ.
Στο επίκεντρο των παρεμβάσεων βρίσκεται η σημαντική αναμόρφωση της κλίμακας του φόρου εισοδήματος μισθωτών, συνταξιούχων, αγροτών και ελεύθερων επαγγελματιών, ενώ ειδικές ρυθμίσεις για την επιπλέον φορολογική ελάφρυνση προβλέπονται για τις οικογένειες με παιδιά και για νέους ηλικίας έως 30 ετών. Οι νέες ρυθμίσεις αναμένεται να επιφέρουν στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς ελάφρυνση ύψους 1,2 δισ. ευρώ το 2026 και επιπλέον 400 εκατ. ευρώ το 2027.
Περαιτέρω ενίσχυση των εισοδημάτων αναμένεται το 2026 από τις υπόλοιπες νέες παρεμβάσεις. Για τους συνταξιούχους, θα ενισχυθεί το εισόδημα μέσω της σταδιακής κατάργησης του συμψηφισμού των αυξήσεων των συντάξεων με την προσωπική διαφορά, με την περαιτέρω αύξηση των συντάξεων βάσει ΑΕΠ και πληθωρισμού καθώς και με την ενίσχυση των χαμηλοσυνταξιούχων, των ανασφάλιστων υπερηλίκων και των ατόμων με αναπηρία κάθε Νοέμβριο.
Εισάγονται επιπλέον μέτρα με τοπικά χαρακτηριστικά και παρεμβάσεις που σχετίζονται με το στεγαστικό πρόβλημα, όπως η σταδιακή κατάργηση του ΕΝΦΙΑ για οικισμούς με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους η μείωση της φορολογίας ενοικίων σε συνδυασμό με την επιστροφή ενός ενοικίου ετησίως καθώς και η μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης για τις κατοικίες και άλλα περιουσιακά στοιχεία με απαλλαγή των εξαρτώμενων τέκνων από την ελάχιστη δαπάνη διαβίωσης.
Άλλα μέτρα που θα τονώσουν το εισόδημα των πολιτών είναι η μείωση του ΦΠΑ στα ακριτικά νησιά με πληθυσμό έως 20.000 κατοίκους, η τριετής εξαίρεση από το ελάχιστο εισόδημα για τις νέες μητέρες που ασκούν ελεύθερο επάγγελμα, η μείωση κατά 50% του ελάχιστου εισοδήματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες, καθώς και οι παρεμβάσεις στα ειδικά μισθολόγια των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας.
Τα μέτρα αυτά προβλέπεται πως θα τονώσουν την πραγματική καταναλωτική δαπάνη που αναμένεται να αυξηθεί κατά 1,5% το 2026 σε ετήσια βάση, δεδομένου ότι η ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται να αυξηθεί κατά 1,7% και η δημόσια κατανάλωση κατά 0,7%.
Μικρή η επίδραση των αμερικανικών δασμών στην Ελλάδα
Η επίδραση των αυξημένων δασμών των ΗΠΑ στην ελληνική οικονομία αναμένεται συγκρατημένη και για το 2026 λόγω των σχετικά ασθενών εμπορικών συναλλαγών της Ελλάδας με τις ΗΠΑ.
Σε αυτό το πλαίσιο, το εξωτερικό ισοζύγιο υπηρεσιών προβλέπεται να έχει θετική πορεία το 2026, με συμβολή 0,6 ποσοστιαίων μονάδων στην αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ, χάρη στην ταχύτερη αύξηση των πραγματικών εξαγωγών υπηρεσιών (5%) έναντι των πραγματικών εισαγωγών υπηρεσιών (2,7%). Η δυναμική αύξηση των ονομαστικών τουριστικών εισπράξεων, η οποία εκτιμάται σε 6,5% σε ετήσια βάση, αναμένεται να συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση. Οι εξαγωγές αγαθών σε σταθερές τιμές αναμένεται να αυξηθούν κατά 3,9%, ενώ αύξηση κατά 4,5% προβλέπεται να παρουσιάσουν και οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών συνολικά. Οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αναμένεται, επίσης, να αυξηθούν σε ανάλογα επίπεδα (4,6%), ενισχυόμενες από την αύξηση των εισαγωγών αγαθών, η οποία εκτιμάται σε ποσοστό 5,3% λόγω της εύρωστης εγχώριας ζήτησης για επενδύσεις και κατανάλωση.
Οι κυριότεροι βραχυπρόθεσμοι κίνδυνοι για τη διαμόρφωση του ρυθμού ανάπτυξης το 2025 και το 2026 συνοψίζονται σε πιθανή όξυνση των γεωπολιτικών αναταραχών, σε ενδεχόμενη παρέκκλιση από τη δασμολογική συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ ή σε άλλη αποσταθεροποίηση των όρων του διεθνούς εμπορίου, σε μεγαλύτερη του αναμενόμενου επίπτωση των δασμών στην παγκόσμια και την ευρωπαϊκή οικονομία, σε εντονότερη εκδήλωση των φαινομένων κλιματικής αλλαγής και στην περίπτωση καθυστέρησης της πραγματοποίησης προγραμματιζόμενων επενδύσεων. Παράλληλα, η ανατίμηση του ευρώ ενέχει κινδύνους για το εξωτερικό ισοζύγιο και την ανταγωνιστικότητα στην ευρωζώνη, ενώ η εφαρμογή συσταλτικής δημοσιονομικής πολιτικής σε μεγάλες οικονομίες της ΕΕ ενδέχεται να επιδράσει αρνητικά στην εξωτερική ζήτηση.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
