Μόνο η αρχή μιας πολύ αυστηρότερης στάσης που θα τηρήσει η Eurostat έναντι των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων ήταν το επεισόδιο με τον έλεγχο στις εγγυήσεις του σχεδίου «Ηρακλής», καθώς η στατιστική Αρχή των Βρυξελλών, όπως και συνολικότερα η ευρωπαϊκή γραφειοκρατία, περνούν από το στάδιο της έκτακτης δημοσιονομικής χαλάρωσης λόγω της πανδημίας σε μια νέα περίοδο δημοσιονομικής «κανονικότητας».
Όπως αναφέρουν πηγές από τις Βρυξέλλες, η Eurostat είναι αποφασισμένη να δείξει... τα δόντια της, σε όλες τις περιπτώσεις όπου μπορεί να εντοπίζονται «γκρίζες ζώνες» στα στατιστικά στοιχεία, ιδιαίτερα για το χρέος, ή τις «αφανείς υποχρεώσεις» των κυβερνήσεων (contingent liabilities), όπως είναι οι κρατικές εγγυήσεις που δεν εγγράφονται στο δημόσιο χρέος.
Κατά τις ίδιες πληροφορίες, έλεγχος εξίσου αυστηρός με αυτόν που γίνεται στην Ελλάδα για το θέμα των εγγυήσεων του σχεδίου «Ηρακλής» γίνεται και στην Ιταλία, που είναι και η πρώτη διδάξασα στην Ευρώπη της μεθόδου μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων μέσω τιτλοποιήσεων με κρατικές εγγυήσεις. Τα ιταλικά GACS (Garanzia Cartolarizzazione Sofferenze) ελέγχονται αυστηρά από τη Eurostat, ώστε να διαπιστωθεί αν υπάρχουν εγγυήσεις που θα πρέπει να εγγραφούν στο δημόσιο χρέος. Ανάλογο «ξεσκόνισμα» γίνεται από τη Eurostat και στις καταγραφές που γίνονται στο χρέος της Ισπανίας για υποχρεώσεις του Δημοσίου που απορρέουν από την bad bank της χώρας.
Σε αυτό το πλαίσιο, όπως αναφέρουν πηγές που γνωρίζουν τις διεργασίες στις Βρυξέλλες, δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη η στάση της Eurostat για τον τρόπο καταγραφής των στοιχείων για τις εγγυήσεις του «Ηρακλή» στα στατιστικά της Ελλάδας. Στόχος της Eurostat είναι να αποφευχθεί, τώρα που η Ευρώπη περνά σταδιακά στην κανονικότητα και οι αγορές θα αρχίσουν πάλι να αξιολογούν πιο αυστηρά τα δημοσιονομικά στοιχεία, ο κίνδυνος να αμφισβητηθεί εκ νέου η ποιότητα των στατιστικών στοιχείων στις χώρες της ευρωζώνης.
Το ελληνικά στοιχεία για τις εγγυήσεις του «Ηρακλή» κρύβουν σήμερα, ίσως, τους σοβαρότερους κινδύνους για ένα «ατύχημα», που θα ανακαλούσε στις μνήμες πολλών το μεγάλο φιάσκο των "Greek Statistics". Το ποσό των εγγυήσεων που συνολικά θα δοθούν για τις τιτλοποιήσεις του «Ηρακλή» είναι αρκετά μεγάλο (23 δισ. ευρώ) και θα μπορούσε να αυξήσει σημαντικά το δημόσιο χρέος έως και κατά 13 μονάδες του ΑΕΠ, γι' αυτό και κρίνεται ότι θα πρέπει οι κανόνες για την εγγραφή του στο χρέος να είναι σαφείς στις αγορές και να εφαρμόζονται με ακρίβεια, ώστε να μην υπάρχουν εκπλήξεις.
Από την πλευρά της Eurostat, αυτό που κυρίως θα πρέπει να αποσαφηνισθεί το επόμενο διάστημα είναι πώς θα γίνει η διαχείριση άλλης μίας ιδιαίτερης ελληνικής περίπτωσης: οι εγγυήσεις του «Ηρακλή» δεν έχουν καταπέσει και, σύμφωνα με τους ισχύοντες στατιστικούς κανόνες, δεν έπρεπε να εγγράφονται στο χρέος, όπως υποστηρίζεται από την κυβέρνηση.
Όμως, εξίσου ισχυρό είναι το επιχείρημα της Eurostat ότι το χρονοδιάγραμμα των ανακτήσεων δανείων έχει «ξεχειλώσει» σε σχέση με τις αρχικές προδιαγραφές του σχεδίου «Ηρακλής» και όχι μόνο για λόγους που σχετίζονται με την πανδημία, αφού μόνο στην Ελλάδα, στο πλαίσιο περιοριστικών μέτρων, έκλεισαν τα δικαστήρια και «πάγωσαν» οι πλειστηριασμοί. Συνεπώς, με βάση αυτή την ερμηνευτική γραμμή, θα ήταν πιο σωστός ο στατιστικός χειρισμός εάν εγγράφονταν εξαρχής οι εγγυήσεις στο χρέος, σαν να έχουν καταπέσει.
Το θέμα του στατιστικού χειρισμού των εγγυήσεων θα πρέπει να κλείσει ως το τέλος του χρόνου και η τελική έκβαση είναι δύσκολο να προεξοφληθεί, αφού πάντα σε αυτά τα θέματα υπάρχουν περιθώρια ερμηνειών και πολιτικών ελιγμών. Όμως, αποτελεί μόνο μία πλευρά της νέας τακτικής που αρχίζουν να ακολουθούν οι Βρυξέλλες έναντι της Αθήνας, στο πλαίσιο της γενικότερης προσπάθειας για «σφίξιμο» της οικονομικής πολιτικής μετά τη χαλάρωση στην περίοδο της πανδημίας.
Οι ανησυχίες και το στενό «μαρκάρισμα»
Το ελληνικό χρέος αρχίζει και πάλι να γίνεται πηγή ανησυχίας για τους ευρωπαϊκούς Θεσμούς, καθώς μάλιστα επικρατεί η εκτίμηση ότι η ελληνική κυβέρνηση βρήκε αφορμή λόγω των ακραίων συνθηκών της πανδημίας για να εφαρμόσει μια υπερβολικά επεκτατική δημοσιονομική πολιτική, που εγκυμονεί κίνδυνους μεσοπρόθεσμα, καθώς μάλιστα η Ελλάδα μπαίνει από το 2023 σε εκλογικό κύκλο.
Εκφράζοντας ακριβώς αυτές τις ανησυχίες, ο Κλάους Ρέγκλινγκ, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, όταν είχε ερωτηθεί μετά το τελευταίο Eurogroup ποιο θέμα της 12ης αξιολόγησης ενισχυμένης εποπτείας θεωρεί ως το πιο δύσκολο είχε αναφέρει πρώτη την κατάρτιση της νέας έκθεσης για τη βιωσιμότητα του χρέους.
Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, οι ευρωπαϊκοί Θεσμοί ανησυχούν πρωτίστως για το γεγονός ότι η Ελλάδα, που είναι και η πλέον υπερχρεωμένη χώρα της Ευρώπης και η μοναδική που οδηγήθηκε σε αναδιάρθρωση χρέους, ενώ εφάρμοσε τρία διαδοχικά προγράμματα σταθεροποίησης, είναι σήμερα και η χώρα με τη μεγαλύτερη διόγκωση δημοσίου χρέους.
Τα στατιστικά της Eurostat για το δεύτερο τρίμηνο του 2021 δείχνουν ότι η μεγαλύτερη αύξηση του χρέους σε ετήσια βάση εντοπίζεται στην Ελλάδα και έφθασε τις 15,9 μονάδες του ΑΕΠ, αρκετά μεγαλύτερη από την αντίστοιχη αύξηση στην Ισπανία (12,5%) και την Πορτογαλία (9,1%). Πολύ μικρότερη ήταν η αύξηση χρέους στην Ιταλία, όπως φαίνεται στο γράφημα της Eurostat. Και όλα αυτά χωρίς να έχει εγγραφεί στο χρέος κάποιο ποσό από τις εγγυήσεις του «Ηρακλή».
Η Ελλάδα πρώτη στην Ευρώπη σε αύξηση χρέους
Δεν είναι τυχαίο ότι το κλίμα στη 12η αξιολόγηση ενισχυμένης εποπτείας έχει βαρύνει πολύ, σε σχέση με προηγούμενες αξιολογήσεις από τους ευρωπαϊκούς Θεσμούς. Στην τελευταία συνάντηση με τους Έλληνες υπουργούς είναι χαρακτηριστικό, όπως αναφέρουν πληροφορίες, ότι απαγορεύθηκε να προαναγγείλουν τη διανομή του λεγόμενου αναπτυξιακού «μερίσματος» στους ασθενέστερους, μέχρι να υπάρξει καλύτερη εικόνα για την εκτέλεση του προϋπολογισμού και την ανάπτυξη.
Όλα τα μηνύματα που εκπέμπουν οι Βρυξέλλες, είτε προέρχονται από τη Eurostat, ή από τους Θεσμούς της ενισχυμένης εποπτείας έχουν τον ίδιο παρονομαστή: η κυβέρνηση καλείται να λάβει έγκαιρα μέτρα, ώστε να μην υπάρξει νέα περίπτωση "Greek Statistics" ή δημοσιονομικής εκτροπής.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
