Κυρίαρχη θέση παίρνουν τα φωτοβολταϊκά έναντι των αιολικών στον ανταγωνισμό ανάμεσα στις δύο διαφορετικές τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η συνεχής μείωση των τιμών κατασκευής των φωτοβολταϊκών κατά την τελευταία δεκαετία έφερε την ηλιακή ενέργεια στο προσκήνιο, κάνοντάς την τη φθηνότερη τεχνολογία, όχι απλώς έναντι των ορυκτών καυσίμων αλλά και απέναντι στην ενέργεια που προέρχεται από αιολικά πάρκα.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Solar Power Europe, το 2020 η ηλιακή ενέργεια παγκοσμίως κατέγραψε και πάλι την υψηλότερη καθαρή εγκατεστημένη ισχύ, φτάνοντας στο 39% όλων των νέων εγκαταστάσεων. Τα αιολικά κάλυψαν ένα μέρος από το χαμένο έδαφος, κάτι που οφείλεται κυρίως στις μεγάλες επενδύσεις σε αιολικά στην Κίνα.
Όπως σημειώνει η έρευνα της Solar Power Europe, υπάρχουν διάφοροι λόγοι για να εξηγηθεί η παγκόσμια επιτυχία της ηλιακής ενέργειας σε σχέση με άλλες τεχνολογίες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά ένας κρίσιμος παράγοντας ήταν η ταχεία μείωση του κόστους παραγωγής ενέργειας την τελευταία δεκαετία, όπως φαίνεται και στο παρακάτω διάγραμμα. Το κόστος της ηλιακής ενέργειας είναι χαμηλότερο από τα ορυκτά καύσιμα και την πυρηνική παραγωγή εδώ και αρκετά χρόνια και είναι επίσης χαμηλότερο από τα αιολικά.
Το κόστος κατασκευής των φωτοβολταϊκών συστημάτων έχει μειωθεί θεαματικά, πολύ ταχύτερα από το αντίστοιχο κόστος για τα αιολικά. Έκθεση κόστους ΑΠΕ για τη δεκαετία 2009 - 2019 του IRENA, σημείωνε ότι η μείωση συνολικού κόστους χερσαίων αιολικών εγκαταστάσεων έφτανε στο 39%, ενώ την ίδια περίοδο η μείωση κόστους φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων ανήλθε στο 82%.
Στην ελληνική πραγματικότητα η διαφορά ανάμεσα στις δύο τεχνολογίες φάνηκε πολύ έντονα στον τελευταίο διαγωνισμό της ΡΑΕ, τον περασμένο Μάιο, όπου τα φωτοβολταϊκά κυριάρχησαν πλήρως, αφήνοντας εκτός διαγωνισμού τα έργα αιολικής ενέργειας. Από τη μία πλευρά η ωρίμανση της σχετικής τεχνολογίας και από την άλλη οι όροι του διαγωνισμού που ενισχύουν τον ανταγωνισμό, έφεραν την χαμηλότερη τιμή στα 32,97 ευρώ/MWh, δηλαδή σχεδόν 40% χαμηλότερα από την τιμή εκκίνησης, που είχε οριστεί στα 53,86 ευρώ/MWh.
Με τη μέση τιμή της μεγαβατώρας να διαμορφώνεται κάτω από 40 ευρώ, τα αιολικά δεν κατάφεραν να ανταποκριθούν στις τιμές αυτές με αποτέλεσμα κανένα αιολικό να μην βρίσκεται ανάμεσα στα δημοπρατημένα έργα. Οι διαφορές στην τεχνολογία ανάμεσα σε φωτοβολταϊκά και αιολικά φαίνονται ιδιαίτερα σημαντικές στον μεταξύ τους ανταγωνισμό δημιουργώντας ερωτηματικά για το πώς θα διαμορφωθεί η αγορά των ΑΠΕ εάν στους επόμενους διαγωνισμούς δεν υπάρξει κάποια ποσόστωση ειδικά για έργα αιολικής ενέργειας.
Με δεδομένη τη στόχευση προς την αλλαγή του ενεργειακού μείγματος σε μία πιο «πράσινη» κατεύθυνση και το κλείσιμο των λιγιτικών μονάδων μέσα στα επόμενα χρόνια, εάν το μεγαλύτερο μέρος της παραγόμενης ενέργειας βασίζεται σε ηλιακή ενέργεια, τότε ενδεχομένως να βρεθούμε μπροστά σε «κενά» ενέργειας όταν ο καιρός δεν είναι σύμμαχος, ή τις νυχτερινές ώρες της ημέρας, ενώ παράλληλα θα είναι δύσκολο να καλυφθούν οι ανάγκες μεγάλων, ενεργοβόρων καταναλωτών, όπως η βιομηχανία. Ασφάλεια που μπορούν να προσφέρουν τα αιολικά και τα έργα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας κατέθεσε το περασμένο καλοκαίρι πρόταση στην Κομισιόν για ποσόστωση 30% των αιολικών στους επόμενους διαγωνισμούς της ΡΑΕ. Η έγκριση από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού για το νέο σχήμα το ανταγωνιστικών διαδικασιών ΑΠΕ με πενταετή διάρκεια αναμένεται μέσα στους επόμενους μήνες ώστε στις αρχές του επόμενου έτους να πραγματοποιηθεί ο πρώτος διαγωνισμός με βάση το νέο σχήμα. Η τιμή εκκίνησης κάθε διαγωνισμού για την εγκατάσταση νέων αιολικών και φωτοβολταϊκών θα ορίζεται με υπουργική απόφαση.
Σχολιάζοντας την παραπάνω κίνηση του ΥΠΕΝ, η ΕΛΕΤΑΕΝ σε ανακοίνωση σημείωνε ότι η επιλογή κοινών διαγωνισμών με ποσόστωση 30% ανά τεχνολογία, δε θα οδηγήσει σε βέλτιστη επίτευξη του στόχου για διείσδυση των ΑΠΕ και θα δημιουργήσει ποικίλα προβλήματα π.χ. στο πώς θα σχεδιαστεί ο κανόνας καθορισμού της κοινής τιμής εκκίνησης.
«Αντιθέτως, οι αρμόδιοι θεσμικοί φορείς -και ιδίως η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και ο ΑΔΜΗΕ- θα πρέπει να έχουν πάντα επαρκή ελευθερία να μελετούν και να ρυθμίζουν τις βασικές παραμέτρους των διαγωνισμών με γνώμονα το όφελος του καταναλωτή. Οι σημαντικότερες από αυτές τις παραμέτρους είναι το μείγμα τεχνολογιών και η τιμή εκκίνησης ανά τεχνολογία», σημείωνε η ανακοίνωση της ΕΛΕΤΑΕΝ, προτείνοντας οι διαγωνισμοί Α.Π.Ε. να είναι ειδικοί ανά τεχνολογία, όπως ήταν και μέχρι πριν τον τελευταίο διαγωνισμό υπογραμμίζοντας ότι μία τέτοια επιλογή είναι απολύτως συμβατή με τους ευρωπαϊκούς κανόνες και σεβαστή από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Πάντως, πρέπει να σημειωθεί ότι τα φωτοβολταϊκά βρίσκονται αντιμέτωπα με αυξήσεις το τελευταίο διάστημα, αφενός ως αποτέλεσμα των παρενεργειών της πανδημίας στην εφοδιαστική αλυσίδα και αφετέρου λόγω της μείωσης της παραγωγής πάνελ από τις κινεζικές βιομηχανίες λόγω ενεργειακής κρίσης που χτύπησε και την Κίνα και ανάγκασε μεγάλες βιομηχανίες να λειτουργούν με διακοπές στην παραγωγή. Ακόμη και με αυτές τις ανατιμήσεις, όμως, τα φωτοβολταϊκά παραμένουν πολύ φθηνότερα από τα αιολικά.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
