Στην άμεση ανάγκη συμμόρφωσης των ελληνικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στους διαρκείς και μεταλλασσόμενους κινδύνους στον κυβερνοχώρο αναφέρθηκε ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, που υπογράμμισε ότι ο τραπεζικός τομέας στην Ελλάδα έχει πραγματοποιήσει τα τελευταία έτη σημαντικά βήματα προόδου και έχει ισχυροποιηθεί, ώστε να είναι σε καλύτερη θέση να αντιμετωπίσει ενδεχόμενες αναταράξεις και κλυδωνισμούς.
Μιλώντας στο 2ο Banking Forum που διοργανώνει το Ινστιτούτο Εσωτερικών Ελεγκτών Ελλάδας – IIA Greece, ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος σημείωσε πως «το 2022 ήταν ένα έτος ορόσημο για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα καθώς, μετά από αρκετά χρόνια, υπήρξε θεαματική βελτίωση σε όλους τους τομείς, ώστε πλέον να κάνουμε λόγο για σταδιακή επιστροφή στην κανονικότητα».
Ο κ. Στουρνάρας τόνισε πως η ποιότητα του δανειακού χαρτοφυλακίου των πιστωτικών ιδρυμάτων βελτιώθηκε σημαντικά. Όπως ανέφερε, «ο λόγος των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) προς το σύνολο των δανείων διαμορφώθηκε το Δεκέμβριο του 2022 σε 8,7%, έναντι 12,7% τον Δεκέμβριο του 2021, με το συνολικό απόθεμα των ΜΕΔ να ανέρχεται σε 13,2 δισεκ. ευρώ, μειωμένο κατά 28,2% σε ετήσια βάση. Για πρώτη φορά δηλαδή μετά το 2009, το σύστημα βρίσκεται ξανά με μονοψήφιο δείκτη ΜΕΔ. Σημειώνεται ότι η συνολική μείωση των ΜΕΔ σε σχέση με το υψηλότερο επίπεδό τους, το οποίο καταγράφηκε το Μάρτιο του 2016, ανέρχεται πλέον σε 88% ή 94 δισεκ. ευρώ. Η μείωση αυτή αντανακλά την πρόοδο στις προσπάθειες εξυγίανσης του δανειακού χαρτοφυλακίου των τραπεζών, κυρίως μέσω των τιτλοποιήσεων δανείων με την χρήση των κρατικών εγγυήσεων του προγράμματος "Ηρακλής"».
Επισημάνε ότι «οι τράπεζες επανεκκίνησαν τη χρηματοδότηση προς την πραγματική οικονομία. Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το Δεκέμβριο του 2022, o ετήσιος ρυθμός μεταβολής της συνολικής χρηματοδότησης του ιδιωτικού τομέα ανήλθε σε 6,3%, ενώ ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της χρηματοδότησης των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων (ΜΧΕ) διαμορφώθηκε στο 11,8%».
Ο κ. Στουρνάρας ανέφερε πως «το 2022 οι ελληνικές τράπεζες κατέγραψαν κέρδη μετά από φόρους και διακοπτόμενες δραστηριότητες ύψους 3,6 δισεκ. ευρώ, επιστρέφοντας στην κερδοφορία έπειτα από αρκετές ζημιογόνες χρήσεις. Στην εξέλιξη αυτή συνέβαλαν καθοριστικά η αύξηση των μη επαναλαμβανόμενων εσόδων καθώς και ο σχηματισμός μειωμένων προβλέψεων για τον πιστωτικό κίνδυνο λόγω της βελτίωσης της ποιότητας του ενεργητικού. Παράλληλα, κατά τη διάρκεια του 2ου εξαμήνου του έτους αυξήθηκαν τα έσοδα από κύριες τραπεζικές εργασίες, και ιδίως τα καθαρά έσοδα από τόκους, καθώς οι τράπεζες ευνοήθηκαν από την αύξηση των βασικών επιτοκίων και την ομαλοποίηση της νομισματικής πολιτικής. Αξίζει επίσης να αναφερθεί η πρόοδος σε σχέση με τη μείωση των λειτουργικών εξόδων».
Επιπλέον η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζικών ομίλων ενισχύθηκε σημαντικά το 2022, κυρίως λόγω της αύξησης των εποπτικών ιδίων κεφαλαίων των τραπεζών μέσω της κερδοφορίας και δευτερευόντως λόγω της έκδοσης πρόσθετων μέσων κεφαλαίου. Συγκεκριμένα, ο Συνολικός Δείκτης Κεφαλαιακής Επάρκειας αυξήθηκε σε 17,5% το Δεκέμβριο του 2022, από 16,2% το 2021. Ενσωματώνοντας την πλήρη επίδραση του IFRS 9 (ΔΠΧΑ 9), ο Δείκτης διαμορφώθηκε σε 16,4%.
Ο διοικητής της ΤτΕ τόνισε επίσης ότι οι συνθήκες ρευστότητας παραμένουν ικανοποιητικές. «Κατά τη διάρκεια του 2022, οι καταθέσεις συνέχισαν την ανοδική τους πορεία, αν και ο ετήσιος ρυθμός ανόδου τους επιβραδύνθηκε, αντικατοπτρίζοντας την ισχυρή οικονομική ανάπτυξη, παρά την αρνητική επίδραση του υψηλού πληθωρισμού. Η ανοδική πορεία των καταθέσεων συνετέλεσε σε σημαντικό βαθμό ώστε τα ρευστά διαθέσιμα των ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων να παραμείνουν σε υψηλό επίπεδο παρά την πρόωρη και μερική αποπληρωμή των δανείων στο πλαίσιο των πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (TargetedLonger-TermRefinancing Operations ‒ TLTRO-III) της ΕΚΤ» ανέφερε.
Σημαντική πρόοδο κατέγραψε η ελληνική οικονομία
Στη συνέχεια ο κ. Στουρνάρας, τόνισε πως «η ελληνική οικονομία έχει καταφέρει να σημειώσει σημαντική πρόοδο, μετά την κρίση χρέους, παρουσιάζοντας ισχυρή ανθεκτικότητα, ως αποτέλεσμα της αναδιάρθρωσης του τραπεζικου συστήματος και των μεταρρυθμίσεων. Η ανταγωνιστικότητα σε όρους σχετικών τιμών έχει βελτιωθεί σημαντικά από το 2010 και μετά, κάτι που οφείλεται, μεταξύ άλλων, στη μεταρρύθμιση του ευρύτερου θεσμικού πλαισίου και της απελευθέρωση της αγοράς εργασίας, ενώ μέσω των ξένων επενδύσεων εξασφαλίζονται η χρηματοδότηση της ανάπτυξης και η εισαγωγή καινοτόμων τεχνολογιών».
Ο ίδιος πρόσθεσε, επίσης, ότι οι τράπεζες, πλέον, έχουν εξυγιάνει τους ισολογισμούς τους, ενώ οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας διατηρούνται σε ικανοποιητικά επίπεδα. Ωστόσο, παρά την πρόοδο, η ελληνική οικονομία εξακολουθεί να έχει χρονίζοντα προβλήματα, ανάμεσα στα οποία η γραφειοκρατία, η υστέρηση σε βασικές υποδομές, οι καθυστερήσεις στο κτηματολόγιο, η φοροδιαφυγή.
Επισήμανε ότι το ΑΕΠ της χώρας εξακολουθεί να υπολείπεται σημαντικά των επιπέδων του 2008, το δημόσιο χρέος παραμένει το υψηλότερο της ευρωζώνης, ενώ το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών βρίσκεται πάνω από το 6% του ΑΕΠ και σύμφωνα με τον κ. Στουρνάρα, καθήκον της επόμενης κυβέρνησης είναι, μεταξύ άλλων, η εξακολούθηση του προγράμματος μεταρρυθμίσεων, αλλά και η επιστροφή σε πλεονάσματα της τάξης του 2% του ΑΕΠ, με στόχο να διατηρηθεί η επενδυτική βαθμίδα που θα έχει θετική επίδραση σε όλους τους τομείς της οικονομίας.
Επιπρόσθετα, για τον επικεφαλής της Τράπεζας της Ελλάδος, ο τραπεζικός τομέας έχει πραγματοποιήσει βήματα προοδου, οι προοπτικές είναι θετικές, παραμένουν όμως οι προκλήσεις, εν μέσω πιέσεων λόγω του πληθωρισμού για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Όπως ανέφερε, η πρόσφατη αναταραχή στο τραπεζικό σύστημα των ΗΠΑ δείχνει τη σημασία που έχουν οι πρακτικές εσωτερικού ελέγχου, μαζί με ένα σύστημα εποπτείας, ενώ στην προκειμένη περίπτωση, είναι προφανές ότι δεν ακολουθήθηκαν βασικές πρακτικές κινδύνου από τις αρμόδιες εποπτικές αρχές. Ως εκ τούτου, η επιτυχημένη πρακτική διαχείρισης κινδύνων από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα συνιστά μεγάλη πρόκληση.
Ευρύ φάσμα απειλών στον κυβερνοχώρο για τις τράπεζες
Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Στουρνάρας ανέφερε ότι είναι δεδομένο ότι η χρήση της τεχνολογίας έχει συμβάλει στην καλύτερη διαχείριση πόρων και στις δραστηριότητές των τραπεζών, ενώ παράλληλα η ψηφιακή μετάβαση έχει ως πλεονέκτημα το μειωμένο κόστος λειτουργίας και την άμεση πρόσβαση σε διαδικτυακές υπηρεσίες.
Ωστόσο, «οι κίνδυνοι στον κυβερνοχώρο αλλάζουν διαρκώς, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα οφείλουν να αντιμετωπίσουν ένα ευρύ φάσμα απειλών. Είναι σημαντικό η επικοινωνία μεταξύ των τραπεζών να διεξάγεται με ασφαλή τρόπο, καθώς είναι πιθανό να ανακύψουν κίνδυνοι από τη διαδεδομένη μορφή καινοτόμων μορφών χρηματοπιστωτικών μέσων όπως είναι τα κρυπτοστοιχεία και η αποκεντρωμένη χρηματοδότηση» ανέφερε χαρακτηριστικά.
«Η μετάβαση από την αλληλεπίδραση με τον πελάτη, στα διαδικτυακά κανάλια δημιουργεί μια σειρα προκλήσεων όσον αφορά τη συμμόρφωσή των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων με το θεσμικό πλαίσιο πρόληψης. Αυτές οι προκλήσεις απευθύνονται τόσο στην εποπτική αρχή που οφείλει να θωρακίσει το σύστημα, όσο και στις εταιρείες του χρηματοπιστωτικού τομέα που θα πρέπει να προσαρμόσουν τις επιχειρηματικές τους πρακτικές, προκειμένου να παραμείνουν ανταγωνιστικές, αξιολογώντας παράλληλα και αντιμετωπίζοντας τους νέους και αναδυόμενους κινδύνους» υπογράμμισε ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος.
Εξάλλου, κατά όσα ανέφερε στην εισήγησή του ο κ. Στουρνάρας, η στρατηγική ψηφιακού μετασχηματισμού θα πρέπει να έχει την έγκριση του Διοικητικού Συμβουλίου του χρηματοπιστωτικού ιδρύματος και να υπάρχει εναρμόνιση μεταξύ της υπηρεσιακής στρατηγικής και της στρατηγικής της πληροφορικής.
Ως εκ τούτου, έκανε λόγο για ενέργειες που έχουν γίνει σε αυτό το πλαίσιο, όπως οι πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και η λήψη δέσμης μέτρων από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης που στοχεύουν σε μια εκ βάθρων αναδόμηση του συστήματος.
Ο διοικητής της ΤτΕ συνοψίζοντας, υπογράμμισε ότι τα πιστωτικά ιδρύματα θα πρέπει να συμμορφωθούν στα νέα δεδομένα, αναπτύσσοντας τους κατάλληλους μηχανισμούς, με την πρακτική αντιμετώπισης των κινδύνων να προβλέπει στενή συνεργασία τόσο εντός του ίδιου του ιδρύματος, όσο και με τις εποπτικές αρχές, θωρακίζοντας την ασφάλεια και τη σταθερότητα όλου του συστήματος.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
