Πώς θα εφαρμοστεί η απαγόρευση μετρητών στις αγοραπωλησίες ακινήτων

Σε 7 παρεμβάσεις στην αγορά ακινήτων για το χτύπημα του «μαύρου χρήματος» και την αποκάλυψη κρυφών εισοδημάτων προχωρά η κυβέρνηση, με αλλαγές στο τρόπο πληρωμών στις αγοραπωλησίες και στο φορολογικό καθεστώς για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις. 

Αναλυτικότερα τα μέτρα που θα τεθούν σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου του 2024 είναι:  

1. Οι αγοραπωλησίες ακινήτων θα γίνονται μόνο τραπεζικά μέσα πληρωμής. Στο πλαίσιο αυτό τα συμβόλαια αγοραπωλησίας ακινήτων θα αναγράφουν υποχρεωτικά την εξόφληση του τιμήματος μεταβίβασης αποκλειστικά με τραπεζικά μέσα πληρωμής. Στόχος είναι να καταργηθεί η δυνατότητα αγοράς ακινήτων με μετρητά που συντηρεί φαινόμενα φοροδιαφυγής και ξεπλύματος βρώμικου χρήματος. Από την έναρξη λειτουργίας της πλατφόρμας myPROPERTY το Μάρτιο του 2021 έχουν καταχωριστεί 42.613 δηλώσεις μεταβίβασης ακινήτων, το τίμημα των οποίων εξοφλήθηκε αποκλειστικά με μετρητά και ανέρχεται αθροιστικά στα 462.493.710 ευρώ. Έχουν καταχωριστεί επιπλέον 41.741 δηλώσεις μεταβίβασης ακινήτων το τίμημα των οποίων εξοφλήθηκε εν μέρει με μετρητά και ανέρχεται αθροιστικά στα 2.980.580.395 ευρώ.
2. Τα φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν σε ψηφιακή πλατφόρμα τρία ή περισσότερα προς εκμίσθωση/υπεκμίσθωση για σκοπούς βραχυχρόνιας μίσθωσης θα πρέπει να προβούν σε έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας, πράγμα που θα τους θα καθιστά επιχειρήσεις (ατομική ή νομικό πρόσωπο) και θα υποχρεούνται σε έναρξη όπως υποχρεούνται ήδη τα νομικά πρόσωπα που ασκούν την συγκεκριμένη δραστηριότητα, (με ανάλογες ασφαλιστικές εισφορές, τέλος επιτηδεύματος και ΦΠΑ από το πρώτο ακίνητο
3. Για τους εκμισθωτές/ υπεκμισθωτές νομικά πρόσωπα/ατομικές επιχειρήσεις με ΚΑΔ βραχυχρόνιας μίσθωσης το εισόδημα από βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων θα υπόκειται σε ΦΠΑ, σε τέλος Παρεπιδημούντων και σε φόρο διαμονής, όπως ισχύει για τα τουριστικά καταλύματα (ξενοδοχεία και επιχειρήσεις ενοικιαζόμενων δωματίων). Επισημαίνεται ότι ειδικά φόρο διαμονής 1,50 ευρώ ανά διανυκτέρευση που επιβαρύνει τον πελάτη, θα έχουν και οι βραχυχρόνιες μισθώσεις των εκμισθωτών/υπεκμισθωτών φυσικών προσώπων (ιδιωτών) με ένα ή δύο ακίνητα.  Σημειώνεται ότι στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής της ΑΑΔΕ είναι καταχωρημένα 168.819 ακίνητα που ανήκουν σε 107.719 ΑΦΜ (νομικά και φυσικά πρόσωπα). Από αυτά 27.367 ακίνητα ανήκουν σε 5.297 νομικά πρόσωπα 141.452 ακίνητα ανήκουν σε 102.422 φυσικά πρόσωπα. Από αυτά έως 2 ακίνητα έχουν 94.982 φυσικά πρόσωπα (92,7% των φυσικών προσώπων). Τρία ή περισσότερα ακίνητα έχουν 7.440 φυσικά πρόσωπα και αντιστοιχούν σε 30.329 ακίνητα. Συνεπώς, συνολικά θα κληθούν να καταβάλουν ΦΠΑ και τέλος παρεπιδημούντων 7.440 φυσικά πρόσωπα και 5.297 νομικά πρόσωπα με 57.696 ακίνητα (το 34,2% των ακινήτων), εκτός εάν επιλέξουν μέρος αυτών να τα μετατρέψουν σε μακροχρόνια μίσθωση. Σημειώνεται ότι 4.100 φυσικά πρόσωπα έχουν ακριβώς τρία ακίνητα και επιπλέον 1.687 φυσικά πρόσωπα έχουν τέσσερα ακίνητα
4. Τροποποιείται ο ορισμός Βραχυχρόνιας Μίσθωσης η οποία πλέον θα ορίζεται ως μίσθωση ή υπεκμίσθωση για συγκεκριμένη χρονική διάρκεια, μικρότερη των 60 ημερών, ακινήτου που είναι αναρτημένο σε ψηφιακή πλατφόρμα και εφόσον δεν παρέχονται άλλες υπηρεσίες πλην της διαμονής και της παροχής κλινοσκεπασμάτων. Σε περίπτωση που το σύνολο των διαμερισμάτων πολυκατοικίας ή συγκροτήματος κατοικιών διατίθεται προς βραχυχρόνια μίσθωση, θα θεωρείται τουριστικό κατάλυμα, το οποίο θα πρέπει να διαθέτει την αντίστοιχη αδειοδότηση. 
5. Δημιουργείται νέος Κωδικός Αριθμός Δραστηριότητας (ΚΑΔ) ειδικά για Βραχυχρόνια Μίσθωση. Όλα τα νομικά πρόσωπα και τα φυσικά που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα βραχυχρόνιας μίσθωσης θα υποχρεούνται σε έναρξη ή προσθήκη δραστηριότητας με βάση τον νέο ΚΑΔ.
6. Εντατικοποιούνται οι έλεγχοι με βάση τα δεδομένα των ηλεκτρονικών πλατφορμών για επιβολή κυρώσεων στις περιπτώσεις φοροδιαφυγής ή παροχής επιπρόσθετων υπηρεσιών πλην της διαμονής και της παροχής κλινοσκεπασμάτων.
7. Σε περίπτωση μη εγγραφής στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης, αυστηροποιείται το πρόστιμο και ορίζεται, ανά χρήση, σε 50%, των ακαθαρίστων εσόδων του τελευταίου φορολογικού έτους και κατ' ελάχιστο 5.000 ευρώ  ενώ σήμερα το πρόστιμο είναι οριζόντιο και ανέρχεται σε 5.000 ευρώ Σε περίπτωση υποτροπής για επόμενη χρήση το πρόστιμο θα διπλασιάζεται.