Έκπτωση φόρου έως 16.000 ευρώ για ανακαινίσεις κατοικιών - επαγγελματικών χώρων

Δύο μήνες περιθώριο έχουν οι φορολογούμενοι που πραγματοποίησαν ή θα πραγματοποιήσουν φέτος ανακαινίσεις κατοικιών ή επαγγελματικών χώρων, προκειμένου να εξασφαλίσουν την ισχυρή έκπτωση φόρου από το εισόδημά τους έως και 3.200 ευρώ το έτος και σωρευτικά μέχρι 16.000 ευρώ, για τα επόμενα 5 χρόνια.

Η σχετική διάταξη που ίσχυσε έως και το 2024, με τον ν. 5217/2025 παρατάθηκε ισχύος της και για τα έτη 2025 και 2026 και προβλέπει την έκπτωση φόρου εισοδήματος ίση με το 100% των δαπανών επισκευής, συντήρησης, ανακαίνισης και λειτουργικής αναβάθμισης ακινήτων που πραγματοποιούνται εντός του έτους.

Εντός των ημερών εντός των ημερών θα εκδοθεί η κοινή απόφαση των υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας με την οποία θα ενεργοποιείται και τυπικά η μείωση του φόρου, και θα καθορίζονται οι λεπτομέρειες.

Θα προβλέπει, πως οι δαπάνες για την αγορά αγαθών και τη λήψη υπηρεσιών που σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων, μειώνουν ισόποσα κατανεμημένες σε περίοδο πέντε ετών, τον φόρο εισοδήματος των φυσικών προσώπων, μέχρι του αναλογούντος φόρου για κάθε φορολογικό έτος.

Ο φόρος που αναλογεί, είναι ο φόρος που προκύπτει όταν από τον φόρο κλίμακας εισοδήματος αφαιρεθούν οι προβλεπόμενες από τον νόμο μειώσεις, όπως προκύπτει από την Πράξη Διοικητικού/Διορθωτικού Προσδιορισμού του φόρου εισοδήματος.

Στο πλαίσιο, αυτό, αν το ποσό της μείωσης που δικαιούται ο φορολογούμενος για το οικείο φορολογικό έτος είναι μεγαλύτερο από τον φόρο που αναλογεί, το πλεονάζον ποσό:

• δεν επιστρέφεται, 
• δεν συμψηφίζεται με άλλη φορολογική υποχρέωση, 
• δεν μεταφέρεται και δεν εκπίπτει σε επόμενο φορολογικό έτος 
• δεν μεταφέρεται προς έκπτωση στον άλλο σύζυγο ή στο έτερο μέρος του συμφώνου συμβίωσης.

Σε κάθε περίπτωση, το ποσό της έκπτωσης δεν μπορεί να υπερβεί τα 16.000 ευρώ και κατανέμεται ισόποσα στα επόμενα 5 φορολογικά έτη, δηλαδή από το 2025 έως και το 2029.

Δηλαδή, για κάθε δαπάνη μέχρι 16.000 ευρώ που πραγματοποιεί κάθε ιδιοκτήτης ακινήτου από την 1η/1/2025, το ποσό της δαπάνης αυτής θα κατανέμεται στα επόμενα 5 έτη για να αφαιρεθεί ως έκπτωση από το φόρο εισοδήματος των ετών αυτών.

Παράδειγμα, εάν ο φορολογούμενος δαπανήσει εντός του 2025 π.χ. 10.000 ευρώ, για ανακαίνιση της κατοικίας του, θα έχει έκπτωση φόρου ύψους 2.000 ευρώ, κάθε χρόνο, με τα εκκαθαριστικά των ετών 2026, 2027, 2028, 2029 και 2030.

Στην πράξη, όσοι εξασφαλίσουν αποδείξεις για το κόστος της ανακαίνισης ένα σημαντικό μέρος της ή και ολόκληρο, θα το λάβουν ως επιστροφή φόρου από την εφορία.

Οι 5 προϋποθέσεις αναγνώρισης των δαπανών

Το μέτρο ισχύει τόσο για τις ανακαινίσεις κατοικιών (πρώτης, δεύτερης κ.λπ.) όσο και επαγγελματικών ακινήτων και στόχος του είναι η πάταξη της φοροδιαφυγής στον κλάδο των οικοδομικών επαγγελμάτων, όπου κυριαρχούν οι πληρωμές τοις μετρητοίς και χωρίς απόδειξη.

Στο πλαίσιο αυτό, οι απαραίτητες προϋποθέσεις που τίθενται για τη μείωση του φόρου εισοδήματος είναι σωρευτικά οι ακόλουθες:

1. Η απόδειξη πραγματοποίησης των δαπανών αυτών, με νόμιμα παραστατικά (Τιμολόγιο ή στοιχείο λιανικής πώλησης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών), στα οποία αναγράφεται διακριτά το είδος και η αξία των αγαθών και υπηρεσιών, τα στοιχεία (ονοματεπώνυμο, ΑΦΜ) του προσώπου καθώς και τα στοιχεία του ακινήτου (ΑΤΑΚ), εκτός αν πρόκειται για κοινόχρηστα, για τα οποία αρκεί μόνο η διεύθυνση του ακινήτου.
2. Το ποσό της δαπάνης για την αγορά υλικών, που λαμβάνεται υπόψη για τη μείωση του φόρου, δεν μπορεί να υπερβαίνει το ένα τρίτο (1/3) του ποσού των δαπανών για τη λήψη υπηρεσιών.
3. Η τμηματική ή εξολοκλήρου εξόφληση των δαπανών, ανεξαρτήτως του ύψους αυτών, να έχει πραγματοποιηθεί, εντός του οικείου φορολογικού έτους, με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών.
4. Ως «ηλεκτρονικό μέσο πληρωμής», νοείται κάθε μέσο πληρωμής, που απαιτεί τη μεσολάβηση ενός τηλεπικοινωνιακού ή ηλεκτρονικού δικτύου, όπως π.χ. η μεταφορά χρημάτων μέσω ειδικών διαδικτυακών εφαρμογών («e-banking»), καρτών, το «ηλεκτρονικό πορτοφόλι», κ.λπ., ενώ στους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, τα πιστωτικά ιδρύματα, τα γραφεία ταχυδρομικών επιταγών και τα ιδρύματα πληρωμών, ανεξάρτητα αν έχουν την έδρα τους στην ημεδαπή ή στην αλλοδαπή (Ε.Ε., τρίτες χώρες).
5. Το μέρος των δαπανών για την αγορά αγαθών και τη λήψη υπηρεσιών που δεν εξοφλείται με τους ως άνω τρόπους δεν αναγνωρίζεται προς έκπτωση.
6. Τα παραστατικά (οι αποδείξεις) πρέπει να έχουν διαβιβασθεί στην ΑΑΔΕ.

Ποια κτίρια αφορά

Οι «επιλέξιμες δαπάνες» αφορούν όλα τα κτίρια ανεξαρτήτως της χρήσης τους, εφόσον δεν έχουν ήδη ενταχθεί ή δεν εντάσσονται σε πρόγραμμα αναβάθμισης κτιρίων ή άλλα προγράμματα ή δράσεις επιχορήγησης και αναγνωρίζονται για τη μείωση του φόρου, εφόσον:

• Πραγματοποιούνται από 1η/1/2025 έως και 31/12/2025 σε ακίνητα που βρίσκονται στην Ελλάδα και η προμήθεια των αγαθών και η παροχή των σχετικών υπηρεσιών πραγματοποιείται από επιχειρήσεις οι οποίες έχουν τη φορολογική κατοικία τους ή διατηρούν μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα και
• Δεν έχουν εκπέσει ως δαπάνη από τα ακαθάριστα έσοδα επιχειρηματικής δραστηριότητας, σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΦΕ.

Ποιοι είναι οι δικαιούχοι

Το ποσό των επιλέξιμων δαπανών που σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική ή αισθητική αναβάθμιση του κτιρίου, μειώνει το φόρο εισοδήματος του φυσικού προσώπου που τις πραγματοποίησε και έχει δικαίωμα πλήρους κυριότητας, επικαρπίας ή ψιλής κυριότητας σε αυτό. Διευκρινίζεται όμως ότι:

• Σε περίπτωση συνιδιοκτησίας το ανώτατο συνολικό όριο δαπάνης και η μείωση του φόρου εισοδήματος περιορίζονται με βάση το ποσοστό πλήρους κυριότητας του φυσικού προσώπου που πραγματοποίησε τη δαπάνη.
• Σε περίπτωση που το φυσικό πρόσωπο που πραγματοποίησε τη δαπάνη έχει δικαίωμα επικαρπίας ή ψιλής κυριότητας στο κτίριο, το ανώτατο συνολικό όριο δαπάνης και η μείωση του φόρου εισοδήματος περιορίζονται ανάλογα με την αξία του δικαιώματος επί της συνολικής (αντικειμενικής) αξίας του ακινήτου.
• Στην περίπτωση δαπανών των κοινόχρηστων χώρων, οι οποίες εξοφλούνται από τον διαχειριστή πολυκατοικίας/συγκροτήματος ιδιοκτησιών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών, αυτές λαμβάνονται υπόψη για τους δικαιούχους ανάλογα με τα χιλιοστά συνιδιοκτησίας τους, με βάση σχετική βεβαίωση που χορηγείται από τον διαχειριστή και στην οποία καταχωρείται ο ΑΤΑΚ του ακινήτου το οποίο βρίσκεται εντός του κτιρίου για το οποίο πραγματοποιείται η σχετική δαπάνη.

Οι δαπάνες που αναγνωρίζονται

Οι δαπάνες λήψης υπηρεσιών οι οποίες αναγνωρίζονται για την εξασφάλιση της έκπτωσης, χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, ενεργειακές και λειτουργικές-αισθητικές.

Οι ενεργειακές δαπάνες είναι οι ακόλουθες:

• Τοποθέτηση θερμομόνωσης.
• Αντικατάσταση κουφωμάτων, υαλοπινάκων και εξωτερικών προστατευτικών φύλλων.
• Εγκατάσταση ή αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ ψύξης καθώς και των αναγκαίων υποδομών και στοιχείων ώστε να καθίσταται πλήρως λειτουργικό.
• Εγκατάσταση διατάξεων αυτόματου ελέγχου της λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης/ψύξης.
• Εγκατάσταση συστήματος αυτοπαραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος (με ενεργειακό συμψηφισμό), καθώς και συστημάτων ηλεκτρικών συσσωρευτών (μπαταρίες) όταν συνδυάζονται με φωτοβολταϊκά συστήματα.
• Εγκατάσταση συστήματος παραγωγής ζεστού νερού με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).
• Εγκατάσταση συστήματος μηχανικού αερισμού με ανάκτηση θερμότητας.
• Αναβάθμιση φωτισμού των κοινόχρηστων χώρων πολυκατοικίας.

Οι λειτουργικές/αισθητικές δαπάνες είναι οι εξής:

• Τοποθέτηση/αντικατάσταση υδραυλικής εγκατάστασης.
• Τοποθέτηση/αντικατάσταση ηλεκτρολογικής εγκατάστασης.
• Συντήρηση/επισκευή στέγης.
• Επισκευή τοιχοποιίας/Χρωματισμού εσωτερικά και εξωτερικά των κτιρίων.
• Τοποθέτηση σταθερών ή κινητών συστημάτων σκίασης.
• Αναβάθμιση ή εγκατάσταση ανελκυστήρα.
• Εγκατάσταση οικιακών σημείων επαναφόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων.
• Αλλαγή ή επισκευή δαπέδων.

Οι δαπάνες αγοράς υλικών

Οι δαπάνες αγοράς υλικών που αναγνωρίζονται είναι οι ακόλουθες:

• Υλικά θερμομόνωσης.
• Κουφώματα, υαλοπινάκων και εξωτερικών προστατευτικών φύλλων προς αντικατάσταση
• Σύστημα αυτοπαραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος (με ενεργειακό συμψηφισμό), καθώς και συστήματα ηλεκτρικών συσσωρευτών (μπαταρίες), όταν συνδυάζονται με φωτοβολταϊκά συστήματα.
• Σύστημα παραγωγής ζεστού νερού με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).
• Σύστημα μηχανικού αερισμού με ανάκτηση θερμότητας.
• Υλικά υδραυλικής εγκατάστασης.
• Υλικά ηλεκτρολογικής εγκατάστασης.
• Υλικά τοιχοποιΐας/χρωματισμού εσωτερικά και εξωτερικά των κτηρίων, κ.λπ.