Μια από τις βασικές προτεραιότητες της νέας Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Ursula von der Lyen είναι η δημιουργία του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής πράσινης συμφωνίας (European Green Deal).
Το Ταμείο Δίκαιης μετάβασης θα στηρίξει οικονομικά και θα συμβάλει στην μετάβαση εκείνες τις περιοχές που είναι ιδιαίτερα εξαρτημένες στην εκμετάλλευση του άνθρακα, του κάρβουνου αλλά και του λιγνίτη (στην περίπτωση της Ελλάδας). Το μήνυμα της Προέδρου είναι σαφές: Θα υποστηρίξουμε τους ανθρώπους και τις περιοχές που θα επηρεαστούν, μέσω του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης. Τούτος είναι ο ευρωπαϊκός τρόπος: Δεν θα μείνει κανείς πίσω.
Οι πόροι του Ταμείου (που ακόμη δεν έχει διευκρινιστεί από πού θα προέλθουν) θα χρησιμοποιηθούν για να στηρίξουν την στροφή των περιοχών αυτών σε νέες βιώσιμες, οικονομικές δραστηριότητες καθώς και την πολυεπίπεδη στήριξη των κατοίκων αλλά και εργαζομένων στις βιομηχανίες άνθρακα και λιγνίτη. Η στήριξη αυτή έγκειται σε:
- Δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης
- Δημιουργία και υποστήριξη νέων επιχειρήσεων
- Υποστήριξη στην εύρεση εργασίας
- Ανάπτυξη νεοφυών επιχειρήσεων και στήριξη ΜΜΕ
Το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης θα αποτελέσει μήλο της έριδος για πολλά κράτη που έχουν περιοχές που βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στην παραγωγή άνθρακα. Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 235 χιλιάδες εργαζόμενοι απασχολούνται στην βιομηχανία άνθρακα σε όλη την Ευρώπη με την μεγάλη πλειοψηφία αυτών να βρίσκεται στην Γερμανία και την Πολωνία. Και τούτο χρήζει ιδιαίτερης προσοχής, εφόσον μεγάλο μέρος των ποσών του Ταμείου διοχετευτεί προς τις δυο χώρες τότε θα πρέπει να δούμε τι θα μείνει για τις υπόλοιπες. Ειδικότερα, η Γερμανία έχει δώσει μεγάλη έμφαση σε αυτό το Ταμείο με επαφές σε όλα τα επίπεδα για να εξασφαλίσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη πίτα.
Άπαντες θα πρέπει να είναι σε εγρήγορση. Εφόσον οι πόροι του Ταμείου προέλθουν κυρίως από το πακέτο συνοχής όπου η Γερμανία δεν είναι δικαιούχος, τούτο θα συνεπάγεται την μείωση των χρημάτων που θα λάβουν τα υπόλοιπα ΚΜ για τη νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027. Συνεπώς, ο στόχος της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής θα κλονιστεί.
Η Ελλάδα σαφώς και θα πρέπει να έχει στραμμένα τα βλέμματα της στο Ταμείο. Υπάρχουν δυο περιοχές της (Δυτική Μακεδονία και Μεγαλόπολη) που στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό στην παραγωγή λιγνίτη και αυτές θα πρέπει να εξασφαλίσουν όλους τους απαραίτητους πόρους για να γίνει η μετάβαση ομαλά. Η Ελλάδα θα πρέπει να προβεί σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες (συμμαχίες, λόμπι) έτσι ώστε να εξασφαλίσει τα απαραίτητα ποσά που θα βοηθήσουν τις περιοχές αυτές αλλά επίσης για να επιτύχει και έναν ακόμη βασικό στόχο που δεν είναι άλλος από την απεξάρτηση των αναγκών ηλεκτροδότησης της από τον λιγνίτη.
Ο κ. Γιώργος Μελέας είναι Εθνικός Εμπειρογνώμονας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή σε θέματα Φορολογίας και Πολιτικής Συνοχής.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
