Στη βραζιλιανή Αμαζονία πραγματοποιήθηκε η διάσκεψη COP30, με τη συμμετοχή 200 χωρών. Οι διαπραγματεύσεις κατέληξαν σε έναν συμβιβασμό χαμηλών φιλοδοξιών για την κλιματική δράση, καθώς δεν υπήρξε συγκεκριμένο σχέδιο εξόδου από τα ορυκτά καύσιμα. Το αποτέλεσμα χαρακτηρίστηκε απογοητευτικό για την Ευρώπη, αλλά θεωρήθηκε αναμενόμενο, λόγω των έντονων γεωπολιτικών αντιπαραθέσεων της χρονιάς.
Ο πρόεδρος της Βραζιλίας, Λούλα, τόνισε πως "η επιστήμη υπερίσχυσε, η διεθνής συνεργασία νίκησε", πριν την οριστική υιοθέτηση του ανακοινωθέντος της COP30. Ο προεδρεύων της διάσκεψης, Αντρέ Κορέα ντο Λάγκο, υιοθέτησε το τελικό κείμενο βάσει συναίνεσης στη λήξη των εργασιών.
Το κείμενο επιβεβαιώνει τη συμφωνία του Παρισιού και την ανάγκη για κλιματική συνεργασία. Ωστόσο, η επιτάχυνση της δράσης παραμένει σε εθελοντική βάση και γίνεται μόνο έμμεση αναφορά στην απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα.
Ο Ευρωπαίος επίτροπος για το Κλίμα, Βόπκε Χούκστρα, ανέφερε ότι "οφείλουμε να το υποστηρίξουμε διότι, τουλάχιστον, μας οδηγεί προς τη σωστή κατεύθυνση", προσθέτοντας πως θα προτιμούσε μεγαλύτερη φιλοδοξία.
Η COP30 εισάγει μια νέα εθελοντική πρωτοβουλία για χώρες που επιθυμούν να εργαστούν πιο αποφασιστικά στη μείωση των εκπομπών άνθρακα, με στόχο τον περιορισμό της υπερθέρμανσης στους +1,5°C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα.
Η πρωτοβουλία λαμβάνει υπόψη τη δέσμευση της COP28 για σταδιακή εγκατάλειψη των ορυκτών καυσίμων, χωρίς όμως σαφή αναφορά, ώστε να αποφευχθούν εντάσεις στις διαπραγματεύσεις. Παρά τις πιέσεις από περισσότερες από 80 χώρες, δεν υιοθετήθηκε οδικός χάρτης αποχώρησης από τα ορυκτά καύσιμα.
Ο Αντρέ Κορέα ντο Λάγκο ανακοίνωσε την πρόθεσή του να καταρτίσει σχετικό οδικό χάρτη και σχέδιο κατά της αποψίλωσης των δασών, για όσες χώρες το επιθυμούν, διευκρινίζοντας ότι δεν πρόκειται για συλλογική απόφαση της COP.
Η διάσκεψη προτρέπει για τριπλασιασμό της χρηματοδότησης για κλιματική προσαρμογή των αναπτυσσόμενων χωρών έως το 2035, σε σύγκριση με τον στόχο των 40 δισ. δολαρίων ετησίως για το 2025. Η χρηματοδότηση αυτή αφορά έργα όπως η ενίσχυση υποδομών και η προετοιμασία του αγροτικού τομέα για ακραία καιρικά φαινόμενα.
Ωστόσο, οι ανεπτυγμένες χώρες δεν δεσμεύθηκαν για αύξηση του συνολικού ποσού κλιματικής χρηματοδότησης, το οποίο εκτιμάται να φτάσει τα 300 δισ. δολάρια ετησίως έως το 2035. Πρόσθετες ενισχύσεις θα πρέπει να εξασφαλιστούν εντός αυτού του πλαισίου, ενώ τα υπόλοιπα κονδύλια θα δίνονται κυρίως ως δάνεια για δράσεις μείωσης εκπομπών.
Εμπορικές εντάσεις και ενεργειακή μετάβαση
Για πρώτη φορά, οι εμπορικές εντάσεις που συνδέονται με την ενεργειακή μετάβαση θα αποτελέσουν αντικείμενο τριετούς διαλόγου στις συνομιλίες για το κλίμα.
Αυτή η εξέλιξη θεωρείται πολιτική επιτυχία για την Κίνα και άλλες αναδυόμενες εξαγωγικές δυνάμεις, όπως η Ινδία, που αμφισβητούν τους περιβαλλοντικούς εμπορικούς φραγμούς, συμπεριλαμβανομένου του φόρου άνθρακα στα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.