Μετά από δύο χρόνια προπαρασκευής τίθεται επιτέλους το νομοσχέδιο για την Κεφαλαιαγορά σε δημόσια διαβούλευση από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Περιλαμβάνει φορολογικά και θεσμικά κίνητρα για την ενίσχυση του Χρηματιστηρίου, νέα εποπτικά εργαλεία για την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, παρεμβάσεις για τις ΑΕΕΑΠ και ένα νέο, αυστηρότερο πλαίσιο για τα κρυπτονομίσματα.
Η μεγάλη αλλαγή που δίνει και λύση στον γρίφο για την κατάληξη των εταιρειών που δεν πληρούν τα κριτήρια διασποράς του ΧΑ, είναι πως η διοίκηση του Χρηματιστηρίου θα έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει η ίδια τις εισηγμένες που δεν πληρούν τους κανόνες για το free float στην Εναλλακτική Αγορά. Αυτό σημαίνει πως απομακρύνεται ο κίνδυνος διαγραφής μιας εταιρείας που θα ζημίωνε πρώτα από όλα τους μικρομετόχους των εταιρειών.
Τα φορολογικά κίνητρα για το ΧΑ
Στα φορολογικά κίνητρα ξεχωρίζει η φορολογική εξίσωση των ημεδαπών με τους αλλοδαπούς επενδυτές σε ότι αφορά στον φόρο επί των τόκων των εισηγμένων εταιρικών ομολόγων, καθώς ο συντελεστής φορολογίας μειώνεται από το 15% στο 5%.
Επίσης, επεκτείνονται τα κίνητρα για τους επενδυτικούς αγγέλους (angel investors), ώστε εκτός από μη εισηγμένες start up να επενδύουν και σε μετοχές στην Εναλλακτική Αγορά. Σύμφωνα με τα κίνητρα αυτά, ποσό ίσο με το 50% της εισφοράς τους εκπίπτει από το φορολογητέο εισόδημα, μέχρι τις 300.000 ευρώ.
Παράλληλα, αυξάνεται η έκπτωση δαπανών για εισαγωγή μικρομεσαίων επιχειρήσεων στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Οι επιλέξιμες δαπάνες για την εισαγωγή προσαυξημένες κατά 100% (με ανώτατο όριο προσαύξησης τα 200.000 ευρώ) θα εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων. Το μέτρο για κάθε νέα εταιρεία που εισέρχεται στο ΧΑ θα ισχύει για τρία έτη.
Το υπουργείο δεν υιοθέτησε δύο φορολογικά μέτρα που είχαν ζητήσει οι φορείς της αγοράς: τον Αποταμιευτικό Επενδυτικό Λογαριασμό και φορολογικά κίνητρα σε μεγάλα IPOs εταιρειών από κλάδους όπου η Ελλάδα έχει στρατηγικό πλεονέκτημα όπως ο τουρισμός.
Omnibus accounts και για τις ΑΕΔΑΚ
Για να επανέλθουμε στις θεσμικές παρεμβάσεις, διευκολύνεται η πρόσβαση μικρομεσαίων εταιρειών στο ΧΑ αφού αυξάνεται από 5 σε 8 εκατ. ευρώ ετησίως το ύψος της δημόσιας εγγραφής που μπορεί να γίνει με την έκδοση πληροφοριακού δελτίου, αντί ενημερωτικού. Σημειώνεται πως το κόστος για την έκδοση πληροφοριακού δελτίου -που παρέχει επίσης ουσιαστική πληροφόρηση στους επενδυτές- είναι σημαντικά χαμηλότερο από το αντίστοιχο κόστος για την έκδοση ενημερωτικού δελτίου.
Επίσης, το νομοσχέδιο βάζει τέλος σε μια στρέβλωση που παρατηρείται σε εισηγμένες ομολογίες. Για την τροποποίηση των όρων του ομολόγου μέχρι σήμερα απαιτείται πλειοψηφία 2/3 (67%). Επειδή όμως είναι δύσκολο ομολογιούχοι -ιδίως όταν αφορά σε προβληματικές εταιρείες- να συμπληρώσουν τέτοιες απαρτίες το υπουργείο αλλάζει το όριο στο 50% + μία ομολογία.
Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα της MLS που καμία συνέλευση ομολογιούχων για τα τρία ομολογιακά που είχε εκδώσει δεν κατάφερε να συμπληρώσει την απαρτία του 67%.
Τέλος, δίνεται η δυνατότητα σε μια ΑΕΔΑΚ να διαχειρίζεται λογαριασμούς omnibus accounts, ενώ μέχρι σήμερα τη δυνατότητα αυτή την είχαν μόνο χρηματιστηριακές εταιρείες. Έτσι, μια ΑΕΔΑΚ θα μπορεί να διαχειρίζεται κοινούς λογαριασμούς στους οποίους συμμετέχουν πάνω από ένας δικαιούχοι με εντολή τρίτου αδειοδοτημένου παρόχου (π.χ. τράπεζα, ΑΧΕΠΕΥ κ.α).
Οι παρεμβάσεις για τις ΑΕΕΑΠ
Το νομοσχέδιο δεν προβλέπει κάποια αλλαγή στον τρόπο φορολόγησης των ΑΕΑΠ αλλά εκσυγχρονίζει το νομοθετικό πλαίσιο που τις διέπει. Μεταξύ άλλων:
α) παρέχεται η δυνατότητα εκμετάλλευσης ακίνητης περιουσίας για οποιοδήποτε οικιστικό βιομηχανικό και εμπορικό σκοπό,
β) προβλέπονται κανόνες αποτίμησης της ακίνητης της ακίνητης περιουσίας της ΑΕΕΑΠ και υποχρέωση ασφάλισης όλων των ακινήτων της,
γ) προβλέπεται η δυνατότητα εκμετάλλευσης μονάδων παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας από ΑΠΕ για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της ακίνητης περιουσίας της Α.Ε.Ε.Α.Π., των εταιρειών του ομίλου και των μισθωτών/χρηστών τους αλλά και με γνώμονα την ανάγκη βελτίωσης του ενεργειακού προφίλ της ακίνητης περιουσίας,
δ) συγκεντρώνονται όλες οι διατάξεις της ειδικού καθεστώτος φορολογίας που διέπει τις εταιρείες αυτές,
ε) αίρονται οι υποχρεώσεις των Α.Ε.Ε.Α.Π. που δεν προβλέπονται στις Κατευθυντήριες αρχές της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών και τις εξίσωναν με χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς. Παραμένουν, ωστόσο, όλες οι ασφαλιστικές δικλείδες για την προστασία του επενδυτικού κοινού, συμπεριλαμβανομένης της υποχρέωσης για υποβολή πόθεν έσχες και της απαγόρευσης αγοράς ακινήτων από τους βασικούς μετόχους.
Τα νέα εποπτικά εργαλεία
Σε ό,τι αφορά στη διαφάνεια δίδεται η δυνατότητα σε Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και Τράπεζα της Ελλάδος να ελέγχουν εισηγμένες, ΑΧΕ, τράπεζες και Ασφαλιστικές με τη μέθοδο του Mystery Shopping. Δηλαδή με ελέγχους που θα διενεργούνται από στελέχη των εποπτικών αρχών που θα εμφανίζονται σε εταιρείες ως πελάτες.
Τέλος, εισάγεται ένα αυστηρότερο πλαίσιο για τα κρυπτοστοιχεία. Η αδειοδότηση θα δίνεται από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και την Τράπεζα της Ελλάδος. Οι ποινές για κάποιον που πωλεί κρυπτοστοιχεία χωρίς άδεια είναι φυλάκιση έως 1 έτος και πρόστιμα έως 700.000 ευρώ για φυσικά πρόσωπα και 5 εκατ. ευρώ για νομικά πρόσωπα.
Επιπλέον, για την αποτροπή ξεπλύματος, οι πλατφόρμες συναλλαγών θα είναι υποχρεωμένες να λαμβάνουν στοιχεία για τους πελάτες τους και να έχουν εκπρόσωπο στην Ελλάδα.